De achttienjarige Hugo beeldhouwt een god, spier voor spier, tot aan spieren waarvan normale mensen het bestaan niet eens vermoeden. Michel Maas keek mee in de gym, en op het stationnetje waar hij hangt met zijn vrienden.

Rijk gekleed maar toch armoedig staat het personeel van de Bijenkorf in hun kwartiertje pauze buiten te roken. Ze weten heel goed dat de kloof die tussen hen en de klanten gaapt nooit zal worden overbrugd.

Een lang verblijf in het buitenland doet iets met je zinnen, merkt Michel Maas, oud-correspondent in Indonesië. Je wordt gevoeliger voor wat het betekent om een buitenstaander te zijn: iemand die noch hier noch daar meer thuis is. Je krijgt oog voor de worsteling om een bestaan uit te hakken in het rijke maar keiharde land dat Nederland heet.

In Zeist belanden asielzoekers en tiny-housebezitters in dezelfde fuik, waarin iedereen belandt voor wie in de procedures geen voorbestemde ruimte bestaat.

Duizenden Indonesiërs leven illegaal in Nederland. Een zwaar bestaan zonder zekerheid. ‘Nederland is niet fijn, en helemaal niet als je niemand kent.’

Met Austerlitz Zorgt hebben de bewoners van het Utrechtse dorp Austerlitz zich onder de overheid uitgewurmd. Die overwinning spreekt tot de verbeelding. ‘We beschikten over de juiste mix van doe-potentieel en denkpotentieel, een mix van intelligentsia en niet-lullen-maar-poetsen.’

Aan tafel bij de woongroep van Emmaus Haarzuilens zitten de défavorisés van Nederland. ‘Welvaartsresten’ zou je kunnen zeggen, zoals Emmaus de spullen noemt die in hun kringloopwinkels worden herverkocht. ‘Bij Emmaus heb je twee soorten mensen: mensen die hulp zoeken en idealisten.’