Even het geheugen opfrissen. Hoe ging het er ook weer aan toe aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, toen racisme en antisemitisme nog wetenschappelijk cachet hadden en overtuigde aanhangers, die heus niet allemaal van de bedeling moesten rondkomen? Nou, zo: Floren­ti­ne Heubel, later Rost van Tonningen, was een meisje uit een keurig bankiers­geslacht, ze had een keer getennist met prinses Juliana en werd als tiener een enthousiast lid van de NSB. Rond 1937 vertrok zij voor een studiereis naar Nederlands-Indië, waar zij gechoqueerd moest vaststellen dat de rassen daar minder van elkaar gescheiden waren dan zij voor oorbaar hield. Terug in Nederland zegde ze haar lidmaatschap van de NSB (tijdelijk) op, omdat ze vond dat de partij niet serieus werk maakte van de rassen­hygiëne.

Dat is nu zo’n woord waar we tegenwoordig nog maar weinig van horen: het klinkt raar, ouderwets, een beetje gestoord zelfs – en ik kan dat niet jammer vinden. Maar zo zag het er dus uit, dat...