Zolang we het verleden als een simpele zaak presenteren – het verleden met een strik erom – zullen we nooit in staat zijn om de complexiteit van het heden te aanschouwen.

In Amsterdam zou vandaag een herdenking plaatsvinden voor ‘mensen die omkwamen tijdens hun vlucht naar Europa’. Deze werd afgelast omdat de officiële organisaties en comités rondom 4 en 5 mei deze herdenking tegenwerkten.

Waar komt het idee vandaan dat herdenken en zelfreflectie niet samengaan? De twee minuten stilte worden beschermd alsof het woord ‘denken’ niet in ‘herdenken’ zit.

Alles wat niet mag worden bekeken en onderbroken, doet mij aan consumentisme denken. De consument mag niet zien wat hij aan het doen is (consumeren). De consument moet het idee hebben dat hij ‘een ervaring’ opdoet. Consumeren wordt gebruikt om de identiteit te definiëren en versterken. Herdenken wordt gebruikt om de identiteit in het heden te definiëren en versterken.

Exclusiviteit speelt ook een rol. Bij de...