<div class="wpg-element paragraph">
Nu al weer een jaar geleden verscheen het <a href="https://www.vn.nl.kpnis.nl/Meer-dossiers/Dossier-rapport-commissie-Davids.htm" class="normal" title="Dossier rapport commissie Davids">rapport van de commissie-Davids</a> over de steun die Jan Peter Balkenende en Jaap de Hoop Scheffer gaven aan de inval in Irak. Het spannendste hoofdstuk gaat over een heel andere oorlog: die tussen CDA en PvdA. 
Voorjaar 2003 waren beide volkspartijen verwikkeld in lastige onderhandelingen. Ze wilden samen een regering vormen maar waren het bijna nergens over eens. Het was de eerste keer dat ik meemaakte dat de spindokters en mannetjesmakers van de onderhandelende partijen elkaar in de wandelgangen probeerden te bekladden. Later werd dat een systeem. 
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
Wouter was een draaikont, als je hem een hand gaf, kon je beter je vingers natellen, suggereerden Jack de Vries, Stefan Schrover, Jeroen de Graaf en Pieter Heerma (CDA). Jan Peter was een wereldvreemde kamergeleerde die geen vergadering kon voorzitten en zich schuil hield als het moeilijk werd, repliceerden Marco Esser, Remco Dolstra en Tino Wallaart (PvdA). Toen waren de verhoudingen tussen de partijen al volkomen uit de hand gelopen. 
In 2003 ging het nog vooral over Irak. Het centrumrechtse kabinet Balkenende I had politieke steun beloofd aan George W. Bush en Tony Blair. Inmiddels waren nieuwe verkiezingen gehouden en begon de oorlog angstig dichtbij te komen. Het CDA wilde de sociaal-democraten alleen als regeringspartner accepteren als ze hun verzet tegen de invasie staakten. 
</div>
<div class="wpg-element paragraph-quote">
<blockquote>
&#8211; &#8220;He has told the prime minister ‘no,no,no’&#8221;
</blockquote>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
In de wandelgangen werd het gerucht verspreid dat Bos binnenskamers toezeggingen had gedaan. Naar buiten toe ontkende de PvdA dat. Dus maakten de CDA’ers Bos voor een onbetrouwbaar sujet uit. De commissie-Davids wilde het naadje van de kous weten. Zelfs de geluidsbanden van de fractievergadering van de PvdA werden opgevraagd. Wat bleek te zijn gebeurd? Balkenende had een hoge ambtenaar (Rob Visser) op Bos afgestuurd om hem te briefen. Die verstrekte onjuiste informatie aan de PvdA-leider, volgens de commissie. Het gevaar van Irak werd schromelijk overdreven. Dat de Nederlandse inlichtingendiensten twijfelden aan de lezing van de Britten en Amerikanen, kreeg Bos niet te horen. 
Op 13 maart 2003 nodigde Balkenende de PvdA-leider uit voor een gesprek onder vier ogen. Bos hield aantekeningen bij en die werden door de commissie-Davids teruggevonden. Alleen als de Verenigde Naties tot een veldtocht tegen Saddam Hoessein opriepen, kon de PvdA die steunen, had Bos gezegd. Van steun aan Brits-Amerikaanse Alleingang kon geen sprake zijn. Van alle CDA-roddels (‘Wouter zegt ja maar doet nee’) bleek volgens de commissie helemaal niets te kloppen: ‘Er zijn geen tekenen die erop wijzen dat Bos beloofde een inval politiek te steunen’ (commissie-Davids, pagina 134).
Nu herhaalt de geschiedenis zich. Maar dan naar aanleiding van de missie in Uruzgan. Maandenlang suggereerden de CDA-spindokters dat Bos en zijn minister van Ontwikkelingssamenwerking Bert Koenders binnenskamers toezeggingen over de voortzetting van die missie hadden gedaan. Uit de Amerikaanse diplomatieke correspondentie, die op Wikileaks staat, blijkt dat Balkenende en Maxime Verhagen alles in het werk stelden om de sociaal-democraten zover te krijgen. 
Ze schakelden ambtenaren in die met de Amerikanen gingen praten. Het Witte Huis moest Bos onder druk zetten. Maar er is geen enkel bewijs dat de PvdA door de knieën ging. Alleen met defensiewoordvoerder Angelien Eijsink viel over voortzetting van de missie te praten. Met Bos niet. 
Op 11 juni 2009 ontmoette Andrew Mann van de Amerikaanse ambassade Balkenende’s politiek adviseur Jeroen de Graaf. Die meldde: ‘Wouter Bos keeps his cards close to the vest during cabinet discussions, but usually provides some indication of areas for compromise. On the issue of the Dutch staying militarily in Uruzgan after 2010 however, he is unbending. He has told the prime minister ‘no,no,no’ and is willing to bring down the government and take the issue to the people in an election.’ 
Oftewel: er mochten van Bos militairen naar andere provincies in Afghanistan, de Nederlandse diplomaten en ontwikkelingswerkers mochten in Uruzgan blijven. De soldaten niet. Dat bleef het standpunt van de PvdA totdat de val van het kabinet erop volgde. Toch werd door Verhagen, De Graaf en Heerma naar buiten toe een andere indruk gewekt. Wie belazerde nou eigenlijk wie? 
</div>

Gerelateerd