Vorig jaar stelde VN dat de Nederlandse Nobelprijs­winnaar Peter Debye een dubieuze rol had gespeeld in het vooroorlogse Duitsland. Het NIOD komt nu met een rapport waarin Debyes gedrag in zijn historische context wordt geplaatst. Is het daarmee goedgepraat?

‘Nobelprijswinnaar met vuile handen’, kopte Vrij Nederland in januari 2006 boven een stuk over natuurkundige Peter Debye. Het artikel, een bewerkte voorpublicatie van het hoofdstuk ‘Einstein en Debye’ uit het boek Einstein in Nederland van wetenschapsjournalist Sybe Rispens, leidde tot een golf van publiciteit. De Universiteit Utrecht, waar Debye tussen 1912 en 1914 korte tijd hoogleraar was, besloot het Debye Instituut zijn naam te ontnemen. Maastricht, waar hij geboren werd, herdoopte de Debye-prijs.

De twee universiteiten namen hun beslissing na raadpleging van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie. Toen­malig directeur Hans Blom oordeelde in een brief aan het College van Bestuur van de Universiteit...