Vrij Nederland publiceert de jaarlijkse Politieke Integriteits Index, het overzicht van politici in opspraak. Het onderzoek omvat alle partijen, ook de lokale. De VVD heeft niet alleen de meeste affaires, ook de ernstigste; de ene VVD’er na de andere ziet zijn carriëre in de Limburgse Bermudadriehoek van vastgoeddeals en campagnefinanciëring verdwijnen, en er lopen op dit moment negen strafrechtelijke onderzoeken danwel processen tegen VVD’ers.

De Politieke Integriteits-index wordt sinds 2013 samengesteld door Bart de Koning (in samenwerking met Vrij Nederland), Leo Huberts (hoogleraar bestuurskunde aan de VU) en Muel Kaptein (hoogleraar integriteit aan de Erasmus Universiteit).

Stijgende lijn

De VVD telt veertien nieuwe affaires- nieuw wil zeggen: sinds de Politieke Integriteits Index (PI-Index) van vorig jaar. Elf zaken dateren uit 2014, drie uit dit jaar. De PvdA kende vijf nieuwe affaires, het CDA vijf (plus een in 2015) en D66 drie-om even de grootste partijen samen te vatten.

Het totaal aantal affaires is met 48 over 2014 lager dan de 64 over 2013. Het zou te ver gaan om daar meteen een trend in aan te wijzen: de PI-Index vertoont de afgelopen jaren een overwegend stijgende lijn.

De klassieke ‘greep uit de kas’ telde vier nieuwe gevallen. Van alle geconstateerde soorten integriteitsschendingen zijn misbruik en manipulatie van vertrouwelijke informatie (zoals lekken) met zeventien keer en onverenigbare functies met bindingen (belangenverstrengeling) met twaalf keer het meest problematisch voor het functioneren van het openbaar bestuur- vooral als er vastgoed in het spel is.

VVD voor derde maal recordhouder

De PI-Index telt sinds 1980 363 affaires. De VVD heeft er 78, CDA 73, PvdA 61, GroenLinks 17 en D66 7. De lokale partijen waren bij elkaar goed voor 83 zaken. Vooral bij zware integriteitsschendingen die strafrechtelijk vervolgd worden, valt het aantal VVD’ers op.

Wie onderzoek doet naar politieke integriteit in Nederland kan er niet omheen dat de VVD verreweg het belangrijkste onderwerp vormt. De partij voert het overzicht van de politici in opspraak voor de derde keer op rij aan. Dat is op zich niet vreemd, omdat de grootste partij de meeste actieve politici heeft en dus ook het grootste risico op scheve schaatsen. Maar er speelt meer. De VVD heeft niet alleen méér integriteitsproblemen dan andere partijen, ze zijn ook ernstiger van aard, zo blijkt duidelijk uit de PI-Index.

De volledige lijst van affaires van 1980 tot nu vindt u hieronder. De lijst staat op volgorde van partij en datum van de integriteitskwestie.

De VVD

Ivo Opstelten
Ivo Opstelten moest in maart 2015 aftreden als minister van Veiligeid en Justitie omdat hij de Kamer onjuist geïnformeerd had over het bedrag dat informant Cees. H. vijftien jaar daarvoor van de Staat had ontvangen. Fred Teeven had die deal als officier van Justitie in 2000 gesloten, vermoedelijk in ruil voor informatie. Volgens betrokken advocaten had H. 4,7 miljoen gulden gekregen van de staat. Opstelten verklaarde herhaaldelijk dat H. slechts twee miljoen had ontvangen en dat er op het departement geen bonnetjes meer te vinden waren. De Kamer moest hem daarin vertrouwen, aldus Opstelten. In maart 2015 wist Nieuwsuur opnieuw te melden dat H. wel degelijk 4,7 miljoen had ontvangen. Toen kort daarop bleek dat er op het departement toch bewijs was gevonden voor het bedrag van 4,7 miljoen, werd Opstelten’s positie onhoudbaar en trad hij af.

Fred Teeven
Fred Teeven trad in maart 2015, tegelijk met Ivo Opstelten, af als staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. Teeven was als officier van Justitie verantwoordelijk voor de deal met Cees. H. in 2000. Omdat hij staatsrechtelijk als politicus niet kon oordelen over wat hij zelf als officier van Justitie had gedaan, behandelde Opstelten het dossier. Toen uitkwam dat Opstelten de Kamer verkeerd had geïnformeerd, werd ook Teeven’s positie onhoudbaar omdat hij naar eigen zeggen ‘niet langer geloofwaardig’ was.

Piet Ploeg
De oud-wethouder van gemeente Stichtse Vecht kwam in maart 2015 tegelijkertijd met Rob Bats in opspraak toen bleek dat zij, samen met Kathalijne de Kruif, geprobeerd hadden om Bats als burgemeester benoemd te krijgen. Volgens NRC Handelsblad had De Kruif als lid van de vertrouwenscommissie informatie over de procedure doorgespeeld aan Ploeg.

Rob Bats
Rob Bats kwam in februari 2015 in opspraak, toen de Volkskrant onthulde dat hij als interim-burgemeester van Terschelling een klokkenluider 155.000 euro had betaald om op te stappen. Deze accountant had gewaarschuwd voor grote tekorten op de begroting, maar kreeg te horen dat de gemeente ‘een positieve grondhouding’ verwachtte. Later werd duidelijk dat de accountant gelijk had en dat Terschelling financieel in de problemen zit. Kort daarop kwam Bats weer in opspraak, toen bleek dat Kathalijne de Kruif aangehouden was wegens lekken bij een burgemeestersbenoeming waar hij op aasde.

Kathalijne de Kruif
De Rijksrecherche hield in februari 2015 de VVD-fractievoorzitter van gemeente Stichtse Vecht, Kathalijne de Kruif, aan. Ze was als lid van de vertrouwenscommissie betrokken bij de benoeming van een nieuwe burgemeester en zou vertrouwelijke informatie hebben doorgegeven om te regelen dat Rob Bats de baan zou krijgen. Het getapte gesprek lijkt, net als bij Jos van Rey, bijvangst te zijn in een groter onderzoek. De Kruif wordt verdacht van hennepteelt en witwaspraktijken. Ze is afgetreden.

René Leegte
Kamerlid René Leegte belde in januari 2015 na een werkbezoek aan Groningen in de trein luidkeels over de aanpak van het aardbevingsdossier: ‘Ik heb zoveel mogelijk de media ontlopen’ en ‘We blijven op de lijn dat we verband gaswinning en aardbevingen moeten onderzoeken.’ Zijn gesprek werd afgeluisterd en doorgetwitterd door een actievoerder van de groep Fossielvrij. ‘Hij doet voorkomen alsof wij de pers ontlopen en inwoners van Groningen beduvelen’, reageerde partijgenoot Mirjam Wulfse, fractievoorzitter van de Groningse Statenfractie: ‘Zijn woorden zijn schadelijk voor het vertrouwen in de VVD.’ Na de ophef moest Leegte zijn woordvoerderschap in het gasdossier neerleggen.

Huub Eitjes
Huub Eitjes trad in december 2014 af als wethouder van Maassluis toen bekend werd dat zijn broer Pim als interim-directeur van Theater Koningshof veertig mille betaald kreeg via één van de bedrijven van Huub. Dat leverde een duidelijk geval van belangenverstrengeling op, omdat het theater jaarlijks zeventig mille subsidie onvangt van de afdeling financiën, waarvoor Huub Eitjes politiek verantwoordelijk was.

Jacqueline Verbeek-Nijhof
Wethouder Jacqueline Verbeek-Nijhof kwam in november 2014 in opspraak door de koop van een appartement in de Montaubanstraat in Zeist. Volgens de Vereniging van Eigenaren van het complex handelde de wethouder daarbij met voorkennis en betaalde ze te weinig. Volgens de VVE was de verkoopprijs van de appartementen in de straat gedaald, omdat de bestemming van het naastgelegen kantoorpand was omgezet in woningen. In het gebouw komen sociale huurwoningen, onder andere voor jongeren. De wethouder was verantwoordelijk voor dat plan. Ze kocht het appartement voor 125.000, terwijl de vraagprijs 154.000 euro was. Verbeek heeft het dossier overgedragen aan een collega-wethouder.

Mark Verheijen
Kamerlid Mark Verheijen kwam in november 2014 in opspraak toen Elsevier onthulde dat hij als wethouder van Venlo nauwe contacten onderhield met de omstreden Roermonds projectontwikkelaar Piet van Pol, die samen met zijn vriend Jos van Rey terecht staat wegens onder andere corruptie (zie daar). Van Pol steunde de verkiezingscampage van Verheijen financieel. Dat was opvallend, omdat Verheijen tegelijk verantwoordelijk was voor de levering van een terrein in de binnenstad aan Van Pol voor een prijs onder de taxatiewaarde. Kort daarop diende zakenman Wout Heijmans een schadeclaim in van 1,5 miljoen euro omdat hij zich benadeeld voelt door de ‘vriendjespolitiek’ van de VVD-er. In februari kwam Verheijen weer in opspraak toen NRC Handelsblad onthulde dat Verheijen als gedeputeerde in Limburg duizenden euro’s had gedeclareerd in strijd met de regels en met de VVD-gedragscode. Het betrof onder andere een etentje in 2012 met de toen al omstreden Van Rey en Van Pol. Verheijen declareerde flessen wijn van 127 euro bij de provincie, terwijl Van Pol het etentje al betaald had. Kort daarna deed zakenman Heijmans aangifte tegen Verheijen wegens omkoping, waarna Verheijen aftrad als Kamerlid.

Tilman Schreurs
Tilman Schreurs was wethouder van financien in Roermond en collega van Jos van Rey (zie daar) Het OM besloot in oktober 2014 om hem ook te vervolgen wegens corruptie. Hij werd kort daarna op non-actief gezet als directeur van Keyport 2020, een samenwerkingsverband van overheid, onderwijs en bedrijfsleven in Limburg. Schreurs liet zich volgens het OM als wethouder en als directeur van Ontwikkelingsmaatschappij Midden Limburg feteren door projectontwikkelaar Piet van Pol. Zo bezocht hij voor € 7368 aan buitenlandse voetbalwedstrijden en waren er ruime donaties voor de fanfares St.Cornelius-Het Katoenen Dorp en VV De Kaketoes.

Stan Lauret
Stan Lauret nam in oktober 2014 ontslag als wethouder van Sluis, omdat hij naar eigen zeggen niet de ruimte kreeg om zijn ambities waar te maken. Kort na zijn aftreden werd bekend dat er een onderzoek was gestart naar zijn gedrag op een personeelsbijeenkomst. Lauret zou daar verschillende ambtenaren hebben beledigd en onheus hebben bejegend. Daarna lekte uit dat de burgemeester al eerder onderzoek had laten doen naar Lauret in verband met mogelijke belangenverstrengeling bij de Ontwikkelings Maatschappij Sluis, die een parking aanlegde in de gemeente.

Ruud Nederveen
Ruud Nederveen kwam in juli 2014 als burgemeester van Bloemendaal in opspraak vanwege een conflict met de broers Rob en Hans Slewe. De eigenaren van het landhoed Elswoutshoek zouden ooit een zakelijk voorstel van een prominente VVD-er hebben afgewezen, waarna zij systematisch tegengewerkt zouden zijn door de gemeente. Nederveen zette lokale journalisten zwaar onder druk om hun berichtgeving over het conflict aan te passen. Ook doken verhalen op uit zijn verleden, waaruit bleek dat Nederveen in de jaren negentig bij de verbouwing van zijn Friese landgoed de aannemer en architect lang met onbetaalde rekeningen had laten zitten. Nederveen overleefde een motie van wantrouwen, maar trad in februari 2015 alsnog af, vlak voor een debat over de kwestie Elswoutshoek.

Hein Hilarides
Hein Hilarides stapte in juli 2014 op als Statenlid in Groningen. Bij een controle van de boeken van de VVD-Statenfractie bleken die ‘onregelmatigheden’ te bevatten, die niet in overeenstemming zijn met de eisen die de VVD stelt ‘aan de integriteit van haar bestuurders en politici’. Omdat Hermanides als fractiepenningmeester verantwoordelijk was trad hij af: ‘Het gaat niet om grote zaken. Formeel heb ik iets niet goed geboekt en daar trek ik mijn conclusies uit,’ zei hij tegen RTV Noord.‘Ik ben erg geschrokken. Vreselijk,’ reageerde VVD-fractievoorzitter Mirjam Wulfse.

Evert van Milligen
In mei 2014 tikte burgemeester Cees van der Knaap van Ede raadslid Evert van Milligen op de vingers omdat hij in strijd met de Gedragscode Bestuurlijke Integriteit had gehandeld. Toen hij nog wethouder was in Ede had Van Milligen een vraag van een provinciaal ambtenaar gekregen en deze vervolgens na de verkiezingen als fractievoorzitter gebruikt om het nieuwe college te bekritiseren. ‘Dit is in strijd met het geformuleerde beginsel van de betrouwbaarheid,’ zo stelde de burgemeester. Van Miligen heeft spijt betuigd.

Frits Barneveld Binkhuysen
De fractieleider van de VVD in de provincie Utrecht, Frits Barneveld Binkhuysen, stapte in maart 2013 op. Hij zou in De Telegraaf uit de school hebben geklapt over een vertrouwelijk overleg over de mogelijke benoeming van Paul Rosenmöller tot waarnemend commissaris van de koningin. Barneveld Binkhuysen betuigde spijt: ‘Ik had dit zo niet mogen doen en ik betreur dat ik hiermee onbedoeld schade heb toegebracht aan de procedure en de persoon van Paul Rosenmöller.’ In februari 2015 volgde eerherstel. Het OM maakte bekend dat Barneveld Binkhuyzen ten onrechte als verdachte was aangemerkt en hij werd opnieuw geïnstalleerd als Statenlid.

Jan Broertjes
Burgemeester Jan Broertjes van Midden-Drenthe kwam in mei 2014 in opspraak toen er geluidsopnames opdoken waaruit bleek dat hij een bijstandsgerechtigde vrouw geld had geboden als ze haar juridische procedures tegen de gemeente zou staken. Hij bood zijn excuses aan, maar zag in oktober af van herbenoeming wegens een gebrek aan vertrouwen: ‘Ik wil niet werken als men mij niet op mijn woord vertrouwt. Het gezag van de burgemeester van vandaag staat onder grote druk. Hij is onderdeel geworden van een afrekencultuur. Bij het minste of geringste akkefietje en bij de luim van de dag.’

Dennis Hoekstra
Raadslid in Bergen op Zoom Dennis Hoekstra moest in maart 2014 voor de politierechter verschijnen wegens stalking. Hij had een vrouw jarenlang gestalkt, met emails, telefoontjes en sms-jes. Ook had hij haar voordeur ingetrapt en haar bedreigd: ‘Je gaat er compleet aan’ en ‘Je dochtertje moet de rest van haar leven over haar schouder kijken’. Hoewel Hoekstra volhield onschuldig te zijn, legde de rechter hem een werkstraf van 200 uur op, een voorwaardelijke celstraf van zes maanden en werd hij veroordeeld tot 1000 euro smartegeld. Hoekstra, die vijfde op de lijst stond, keerde niet terug in de raad.

Rob Schröder
Fractievoorzitter Rob Schröder, tevens café-eigenaar en vastgoedondernemer in Waterland, wekt al jaren de indruk dat hij zijn zakelijke en politieke belangen vermengt, zo bleek uit een artikel in Vrij Nederland in maart 2014. In 2010 liet toenmalig burgemeester Ed Jongmans onderzoek doen naar Schröders integriteit, omdat hij mogelijk zijn invloed als politicus zou hebben aangewend om een bevriende ondernemer te bevoordelen. De kwestie kostte de burgemeester de kop. Schröder zelf bleef zitten, nadat interim-burgemeester Cornelis Mooij (VVD) had vastgesteld dat hij weliswaar ‘onhandig’, maar integer had gehandeld.
Toen zijn café de Koperen Vis in Monnickendam in 2007 haar deuren opende, kwamen er al snel klachten over geluidsoverlast en rommel. Volgens het bestemmingsplan waren terrassen op de openbare weg in de oude haven niet toegestaan, maar toen de Koperen Vis werd geopend, kreeg het café al snel een ontheffing, tot verbazing van omwonenden.

Carel van Gelder
Carel van Gelder legde in januari 2014 zijn functie als wethouder in Wijk bij Duurstede neer nadat het Algemeen Dagblad had gemeld dat hij volgens twee getuigen een wietplantage zou zijn begonnen in Arnhem. Van Gelder is in deze zaak nooit verdachte geweest en is slechts als getuige gehoord.

Matthijs Huizing
Matthijs Huizing trad in december 2013 af als Kamerlid omdat hij voor de tweede keer betrapt was met drank achter het stuur. Hij was daarmee na Johan Houwers de tweede prominente VVD-er die af moest treden na het aanscherpen van de interne integriteitsregels.

Thijs Sjouwerman
Thijs Sjouwerman kwam in december 2013 in opspraak omdat hij als pennningmeester van de Stichting Vrienden van het Purmerends Museum 183.000 euro verduisterd zou hebben. De Stichting heeft aangifte gedaan en beslag laten leggen bij Sjouwerman. Hij stond bij de raadsverkiezingen in 2006 en 2010 op een onverkiesbare plek op de lijst. Eind december verdween zijn naam van de kandidatenlijst voor de verkiezingen van 2014. Zijn vrouw Liesbeth Roet zat vanaf 2002 in de raad en stond tweede op de lijst. Roet trad in december 2013 terug na ‘intensief’ overleg omdat ‘twijfels over integriteit niet mogen leiden tot beschadiging van haar zelf en de VVD.’ Volgens een woordvoerder van het OM is het onderzoek februari 2015 afgerond en is er al een beslissing genomen over al of niet vervolgen.

Marianne Schuurmans
Marianne Schuurmans kwam in november 2013 als burgemeester van Lingewaard in een lastige positie te zitten. Zij is de opvolger van de omstreden Harry de Vries (zie daar), die moest aftreden wegens fraude met declaraties. De oppositie ontdekte dat Schuurmans door een juridische formaliteit geen recht heeft op een tegemoetkoming voor dubbele woonlasten– haar huis in haar vorige standplaats stond nog te koop. Juist vanwege het schandaal rond haar voorganger wilde ze het netjes regelen, maar dat kon niet binnen de regels. Dit punt lag heel gevoelig, zowel bij de bevolking als bij ambtenaren. ‘Er was in mijn geval geen integere oplossing mogelijk,’ aldus Schuurmans. Ze zag vervolgens af van haar vergoeding: ‘Het raakt mij diep dat in de beeldvorming die nu is ontstaan mijn integriteit en openheid in twijfel worden getrokken. Ik wil vooral het belang van Lingewaard dienen en niet mijn persoonlijk belang en daarmee zie ik hoe dan ook af van de regeling.’

Alex van Hedel
Alex van Hedel kwam in november 2013 als burgemeester van Neerijnen onder vuur te liggen omdat hij gesjoemeld zou hebben met zijn woonkosten. Zo probeerde hij om de kosten van een bed, een salontafel en een kamerscherm vergoed te krijgen. Een onderzoek van het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten pleitte hem vrij, al had hij wel opener moeten zijn. Van Hedel stapte per 1 januari 2014 op en is nu waarnemend burgemeester in Brummen.

Roel Slomp
De VVD in Hoogeveen haalde in november 2013 Roel Slomp van de kandidatenlijst omdat hij verdacht wordt van betrokkenheid bij fraude. Er waren ‘onregelmatigheden’ ontdekt in de boekhouding van een stichting waar Slomp bij betrokken was. ‘Mensen die in bestuurlijke functies voor de VVD actief zijn moeten qua integriteit boven elke twijfel verheven zijn,’ aldus voorzitter van VVD-Hoogeveen Anneli Bouckaert. Er werd aangifte gedaan. Slomp moet april 2015 voor de strafrechter verschijnen op verdenking van verduistering van naar schatting 140.000 euro.

Johan Houwers
Johan Houwers stapte in juli 2013 op als Kamerlid omdat hij wordt verdacht van valsheid in geschrifte, oplichting en witwassen. De Rijksrecherche doet onderzoek omdat hij bij het afsluiten van zijn hypotheek onjuiste informatie zou hebben verstrekt. In februari 2015 was de uitkomst van het onderzoek nog steeds niet bekend.

Fred de Graaf
Fred de Graaf kwam in 2013 in opspraak omdat hij Geert Wilders geweerd zou hebben uit de commissie van parlementariërs die koning Willem-Alexander begeleidde bij de kroning. De voorzitter van de Eerste Kamer zou zijn invloed daarvoor hebben misbruikt, omdat Wilders kritisch is tegenover het koningshuis. Hoewel De Graaf zelf volhield dat zijn integriteit niet in het geding was, trad hij in juni toch af omdat zijn positie onhoudbaar werd.

Melanie Schultz van Haegen
Melanie Schultz van Haegen kwam twee keer onder vuur te liggen vanwege de zakelijke activiteiten van haar man, Haro Schultz van Haegen. In de zomer van 2013 schreef De Volkskrant dat hij bijna drie miljoen euro had verdiend met de verkoop van aandelen in een bedrijvenconsortium rond keuringsinstituut Kiwa. Dat verstrekt, in opdracht van het ministerie van Infrastructuur, vergunningen in de vervoersbranche. Zij had wel aan premier Rutte gemeld dat haar man aandelen bezat, maar niet dat het om bedrijven ging op haar eigen werkterrein. Dat was volgens Rutte en Schultz ook niet nodig, zo stelden zij tijdens een Kamerdebat. In januari 2014 speelde een vergelijkbaar geval. Waterturbinebedrijf Tocardo vroeg subsidie aan bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu, terwijl man Haro daar investeerder en adviseur is. Schultz liet weten geen besluiten meer te nemen over Tocardo en volgens de regels gehandeld te hebben: partners mogen aandelen in bedrijven hebben, ook op het werkterrein van de ministers: ‘Terwijl ik de regels uit het handboek naleef, wordt mijn handelen veroordeeld door een krant die vindt dat de regels uit het handboek moeten veranderen.’

Frank Beurskens
Raadslid van Oost Gelre Frank Beurskens bood in april 2013 zijn excuses aan omdat hij als manager van de Rouwmaat Groep met de gemeente had onderhandeld over een contract voor gladheidsbestrijding: ‘Tot mijn grote spijt heb ik dit niet geweten dat ik namens mijn werkgever geen contacten of bevestigingen mocht tekenen. En ik wist ook niet dat dit bij wet verboden is.’ De gemeenteraad besloot daarop hem zijn raadslidmaatschap te ontnemen, een zware maatregel die zelden wordt gebruikt.

Köksal Gör
Köksal Gör moest in april 2013 aftreden als Statenlid van Noord-Holland omdat hij vier mosliminternaten van de Gülen-beweging beheert. De VVD vond dat niet te verenigen met de opvattingen van de partij.

Onno Hoes
Onno Hoes, de burgemeester van Maastricht, kwam in april 2013 in de problemen toen hij op de radio serieus antwoord gaf op vragen over de ‘ontsnapte straatterrorist’ Balthazar Blaaskaak. Hoewel PvdA-Kamerlid John Leerdam (zie daar) voor een vergelijkbare leugen moest aftreden, bleef Hoes zitten. De burgemeester kwam later zwaar onder vuur te liggen vanwege zijn promiscuïteit. De gemeenteraad riep hem op het matje en Hoes moest beterschap beloven. In december 2014 filmde Pownews met een verborgen camera hoe Hoes een ontmoeting had met een jonge man. Omdat Hoes zich niet aan zijn belofte had gehouden, kondigde zijn vertrek aan: ‘De stad worstelt enorm met de gevolgen van een zeer omstreden perspublicatie, en die worsteling kan ik de stad, zijn bestuur en mijzelf niet langer aandoen.’

Jacques Damen
Jacques Damen stapte op als wethouder van Vlissingen, in dezelfde bonnetjesaffaire die ook burgemeester René Roep fataal werd. Damen beloofde tienduizend euro terug te storten. D66 en GroenLinks deden desondanks aangifte. Het Openbaar Ministerie gaf in januari 2014 opdracht aan de Rijksrecherche om de declaraties van Damen te onderzoeken. Damen moest in oktober voorkomen maar meldde zich toen ziek. In maart 2015 moet hij weer voor de rechter verschijnen.

Jos van Rey
In oktober 2011 onthulde De Limburger dat Jos van Rey, als wethouder van Roermond de schijn van belangenverstrengeling wekte door zaken te doen met zijn goede vriend, projectontwikkelaar Piet van Pol. In 2012 oordeelde een onderzoekscommissie dat Jos van Rey die schijn van belangenverstrengeling inderdaad had gewekt, onder andere omdat hij een aandeel had gekocht in een vastgoedfonds waar hij als wethouder invloed op had. Hij mocht blijven. In oktober doorzocht de rijksrecherche zijn woning. Van Rey wordt sindsdien verdacht van corruptie en het lekken van vertrouwelijke informatie aan Ricardo Offermanns (zie daar). Van Rey trad af als wethouder en senator. Begin 2014 werd ook bekend dat het OM hem verdenkt van het ronselen van stemmen. Van Rey stapte uit de VVD en richtte de Liberale Volkspartij Roermond op. In oktober 2014 maakte het OM bekend dat Van Rey ook voor corruptie en witwassen vervolgd wordt. De regiezitting voor de strafzaak vond in januari 2015 plaats.

Frans Weekers
Frans Weekers overleefde vlak voor de kerst in 2012 een debat over zijn banden als staatssecretaris van Financiën met Jos van Rey, zijn politieke leermeester. Van Rey en Van Pol hadden een reclamezuil met een verkiezingsposter van Weekers gefinancierd. De connectie ligt gevoelig, omdat Weekers als staatssecretaris, tegen ambtelijke adviezen in, er voor koos om een belastingkantoor van Venlo te verplaatsen naar Roermond, de stad van Van Rey. Bovendien had Van Rey zich schriftelijk tot staatssecretaris Weekers gewend met het verzoek om advies over belastingkwesties, waarna Van Rey binnen anderhalve week terecht kon voor een gesprek met een hoge ambtenaar. De kwestie werd nog pijnlijker voor Weekers toen bleek dat de Belastingdienst al in maart 2012 aangifte had gedaan tegen Van Rey. Weekers trad begin 2014 af omdat hij de problemen met de toeslagen bij de Belastingdienst niet onder controle kreeg.

Ricardo Offermanns
Ricardo Offermanns, burgemeester van Meerssen, was de gedoodverfde nieuwe burgemeester van Roermond, totdat een telefoontap in 2012 duidelijk maakte dat Jos van Rey vertrouwelijke informatie over de sollicitatie aan hem doorgaf. Dat Justitie dit ambtsmisdrijf op heterdaad betrapte was bijvangst van een veel groter onderzoek naar Van Rey wegens corruptie. Offermanns trad af als burgemeester van Meerssen en als voorzitter van de VVD in Limburg. Hij werd in januari 2014 veroordeeld tot 120 uur taakstraf.

Vincent Zwijnenberg
Vincent Zwijnenberg kreeg naar verluidt als wethouder van Roermond in 2012 ook geheime informatie van Jos van Rey over de sollicitatieprocedure voor het burgemeesterschap van Roermond. Zwijnenberg is verhoord door de rijksrecherche, maar is geen verdachte.

René Waas
In augustus 2012 werd raadslid René Waas uit Heumen veroordeeld tot honderdtwintig uur werkstraf en tienduizend euro boete. Waas had met zijn bedrijf valsheid in geschrifte gepleegd in rapporten over asbestvervuiling. Van VVD-fractievoorzitter Harry Smeets hoefde hij niet op te stappen: ‘Iedereen maakt wel eens een misstap in zijn leven.’ Later trad Waas toch af.

Peter van Haagen
Peter van Haagen legde in 2012 als wethouder in Pijnacker-Nootdorp zijn portefeuille ‘integrale veiligheid’ neer toen bekend werd dat hij een buitenechtelijke relatie had met de plaatsvervangend bureauchef van de politie in zijn gemeente. Als locoburgemeester was hij haar politieke baas.

Stan Klijnhout
In juni van 2012 bleek dat oud-wethouder Stan Klijnhout van de gemeente Utrechtse Heuvelrug vanaf 2006 te veel wachtgeld had ontvangen. Het college van burgemeester en wethouders deed aangifte en Klijnhout is veroordeeld tot een taakstraf van honderd uur.

Henry Meijdam
Henry Meijdam trad in 2012 af als commissaris namens Noord-Holland bij de Schiphol Area Development Corporation. De Commissie Operatie Schoon Schip, die onderzoek deed naar de praktijken van Ton Hooijmaijers, had Meijdam omschreven als een kameleontische bestuurder met vele petten op, die de schijn van belangenverstrengeling wekte. Meijdam trad eerder in 2005 af als burgemeester van Zaandam, toen er ophef ontstond over zijn relatie met de gemeentesecretaris.

Ton van der Schans
Ton van der Schans, penningmeester van de VVD in Den Helder, stal achttienduizend euro uit de kas. Hij betaalde het geld terug, maar werd in 2012 veroordeeld tot een voorwaardelijke straf. Van der Schans pleegde kort daarop zelfmoord.

Henk de Greef
Henk de Greef werd in februari 2012 als wethouder van Wassenaar middelpunt van een bizarre rel. Hij zou bij een uit de hand gelopen borrel op het gemeentehuis tegen raadslid Mary-Jo van de Velde (WWW) hebben gezegd dat hij haar ‘met de kleren uit een lesje zou leren.’ De burgemeester liet een onafhankelijk onderzoek doenen stelde een drankverbod in op het gemeentehuis: ‘Nachtelijk drinkgelag en insinuaties waar andere mensen aanstoot aan kunnen nemen, zijn geen fraaie kwalificaties voor onze gemeente.’ De Greef ontkende, maar de rel verziekte de verhoudingen in de gemeente nog jarenlang. Hij stapte op als wethouder, maar kwam begin 2014 weer in de raad.

Jart Sluiter
Jart Sluiter stapte in februari op als Statenlid in Gelderland omdat hij voor het Hof in Arnhem moest verschijnen. Hij had in 2011 als eigenaar van een golfbaan met de auto op het fietspad een paar jongens achtervolgd die golfballetjes gestolen zouden hebben. Daarbij reed hij over een fiets heen. Hij werd eind 2013 veroordeeld tot 100 uur taakstraf wegens bedreiging en poging tot zware mishandeling. Tegen dat vonnis is hij dus in beroep gegaan.

Job Klaasen
Job Klaasen moest in 2011 opstappen als gedeputeerde in Overijssel toen bleek dat de twee hbo-opleidingen op zijn cv in werkelijkheid bedrijfscursussen waren. Hij was al jaren gedeputeerde, maar viel pas door de mand door een nieuwe integriteitstoets waarbij ook diploma’s tegen het licht werden gehouden.

Berthold Ziengs
In 2011 stapte Berthold Ziengs op als lid van de Drentse Provinciale Staten na een inval van de FIOD in zijn vastgoedbedrijf wegens belastingfraude. Ziengs werd in september 2013 veroordeeld tot 22 maanden cel wegens belastingfraude en witwaspraktijken.

Wilma Verver
In 2011 moest Wilma Verver opstappen als burgemeester van Schiedam, onder meer wegens machtsmisbruik en nepotisme. Zo had ze het taxibedrijf van haar zoon ingehuurd. Ze sleurde in haar val het hele college mee, omdat de wethouders onvoldoende hadden gedaan om Verver te corrigeren. Verver vocht terug. In december 2014 oordeelde het College van Beroep voor het Bedrijfsleven dat het integriteitsonderzoek van BING op een aantal punten onzorgvuldig was geweest. Reden voor Verver om in februari 2015 een schadeclaim aan te kondigen tegen BING en onderzoeker Jaap ten Wolde. ‘Mij is alles afgenomen, mijn integriteit, geloofwaardigheid’, zo zei Verver in Brandpunt. ‘Ik wil me richten op het terugkrijgen van mijn leven. Genoeg is genoeg.’

Frank van Dalen
Frank van Dalen trad in 2011 af als raadslid in Amsterdam. Hij werd ervan beschuldigd tegen allerlei regels in een hotel te runnen. Na onderzoek concludeerde de Amsterdamse Ombudsman in 2012 dat het stadsdeel Centrum de brandveiligheid terecht gehandhaafd had, maar inzake een hotelvergunning ‘een onbegrijpelijk standpunt’ had ingenomen.

Kees Francis
Kees Francis, fractievoorzitter in Harenkarspel, hackte de e-mailbox van Harry de Ruiter, fractievoorzitter van AB ’89. Toen hij tegen de lamp liep, bood hij De Ruiter geld en politieke concessies aan. Francis moest opstappen.

Frits Huffnagel
In 2005 trad Frits Huffnagel af als wethouder in Amsterdam omdat hij zijn maandelijkse onkostenvergoeding niet had aangegeven bij de Belastingdienst. In 2011 brak een nieuwe rel uit, toen bleek dat hij als wethouder van Den Haag op kosten van de gemeente shows in Las Vegas had bezocht.

Ton Hooijmaijers
Ton Hooijmaijers was als gedeputeerde in Noord-Holland verantwoordelijk voor het Landsbanki-debacle en het Wieringerrandmeer. Hij lag ook onder vuur vanwege riante declaraties: duizenden euro’s voor een zakenreis in China, dineren met een ambtenaar in het Okura voor 295 euro. Zijn afscheidsfeest in de Hermitage kostte in 2009 10.000 euro. Na zijn aftreden kwamen beschuldigingen over corruptie naar boven. In 2010 deed de FIOD invallen bij Hooijmaijers in het kader van een onderzoek naar ambtelijke corruptie bij grondtransacties. Hij werd in december 2013 veroordeeld tot drie jaar cel wegens omkoping, witwassen en valsheid in geschrifte. Hooijmaijers ging in hoger beroep, dat diende in februari 2015.

Ko Hooijmans
In november 2010 trad wethouder Ko Hooijmans af in Maasdriel omdat hij jarenlang neveninkomsten uit wachtgeld verzwegen had. In 2003 was hij ook al in opspraak gekomen omdat hij in strijd met de regels een huis had laten bouwen. Bovendien mochten familieleden in strijd met het bestemmingsplan hun compostbedrijf uitbreiden.

Jos Wolterink
Jos Wolterink stapte in 2010 op als wethouder in Oost Gelre omdat er ophef ontstond over zijn nevenfunctie als voorzitter en accountant van de Stichting Jemig de Pemig Mozes Kriebel, die twee coffeeshops in Almelo exploiteert.

Bas Verkerk
Bas Verkerk kwam in 2009 als burgemeester van Delft onder vuur te liggen omdat hij maar liefst negenenzeventig bijbanen had. Later bracht hij dat terug. In 2010 ontstond nieuwe ophef omdat de gemeente Den Haag, waar hij voorheen wethouder was, zijn Delftse burgemeesterssalaris aanvulde tot Haags wethoudersniveau.

Stefan Hulman
Begin 2009 moest Stefan Hulman aftreden als burgemeester van Den Helder. Hulman kreeg een extra uitkering van 3200 euro per maand omdat hij dubbele woonlasten had, maar gaf geen volledige openheid van zaken.

Arend Jan Boekestijn
Arend Jan Boekestijn is de naamgever van het zogenaamde ‘Boekestijntje’: als politicus er iets doms uitflappen. Eerst zei hij, terwijl er een microfoon openstond, dat Mark Rutte ‘geen ideeën’ had, vervolgens twitterde hij dat Chinezen ‘spleetogen’ zijn en daarna klapte hij uit de school over een vertrouwelijk gesprek met koningin Beatrix. Dat werd hem in 2009 fataal.

Patricia Remak
Oud-Kamerlid Patricia Remak werd in 2008 wegens fraude veroordeeld tot zes maanden cel, waarvan drie voorwaardelijk en tweehonderdveertig uur dienstverlening. Remak ontving als oud-Kamerlid wachtgeld, maar had niet opgegeven dat ze ook inkomsten had als Statenlid en medewerker van de Belastingdienst. In totaal ontving ze meer dan een ton ten onrechte.

Gerard Huijpen
Gerard Huijpen moest in 2008 aftreden als wethouder van Halderberge nadat hij bij een opstootje politieagenten had uitgescholden (‘klerelijers’, ‘kankerlijers’ en ‘maffiapraktijken’). Later dreigde hij nog iemand neer te steken als ze zijn familie iets zouden aandoen.

Sjoerd Swane
In 2007 stapte Sjoerd Swane op als voorzitter van de VVD-fractie in de Provinciale Staten van Utrecht. Na een inval van de FIOD bleek dat Swane een harde schijf van een van zijn computers in de Vecht had gegooid. Hij had, net als Neelie Kroes, warme zakelijke banden met zakenman Jan-Dirk Paarlberg, die wegens fraude tot vier jaar cel werd veroordeeld. Swane werd in 2011 tot twee jaar cel veroordeeld wegens corruptie, valsheid in geschrifte en belastingfraude. Swane is sindsdien voortvluchtig.

Cees van den Oosten
Naast Sjoerd Swane werd ook partijgenoot Cees van den Oosten in 2008 gearresteerd. Deze ex-senator geldt als de politieke vader van Swane. Van den Oosten werd na korte tijd weer vrijgelaten, zijn zaak werd geseponeerd.

Ayaan Hirsi Ali
In 2006 kwam Kamerlid Ayaan Hirsi Ali in opspraak omdat ze bij haar asielaanvraag gelogen zou hebben over haar echte naam. Minister van Vreemdelingenbeleid en Integratie Rita Verdonk wilde haar daarom het Nederlanderschap ontnemen. Verdonk trad uiteindelijk af.

Annemarie Jorritsma
Annemarie Jorritsma overleefde in 2007 een motie van wantrouwen als burgemeester van Almere. Ze had zonder vergunning een waterpomp in haar tuin laten installeren – pijnlijk omdat zij als burgemeester verantwoordelijk is voor de handhaving van de regels. Na lang tegenspartelen verwijderde ze de pomp in 2008.

Jan van Buuren
Jan van Buuren trad in 2006 af als wethouder van Drimmelen nadat hij was betrapt met drank achter het stuur.

René van Driessen
Gedeputeerde in Gelderland René van Diessen moest in 2006 25.000 euro aan te veel ontvangen wachtgeld uit zijn periode als wethouder in Tilburg terugbetalen. Van Diessen was daar in 2001 afgetreden. Hij had in Tilburg zwaar onder vuur gelegen wegens belangenverstrengeling bij de Tilburgsche Waterleiding Maatschappij.

Arie Monteny
Raadslid Arie Monteny veroorzaakte in 2005 in Brielle een rel door als lid van de commissie grondgebied te pleiten tegen een verbod op caravanstalling op boerengrond, terwijl hij zelf met de gemeente overhoop lag over een illegale caravanstalling in zijn eigen loods. Hij trad af, verloor een procedure bij de Raad van State en moest zijn loods ontruimen.

Christiaan Baljé
Tijdens een etentje in 2004 in het Italiaanse restaurant van Salvator Daga zou de Delftse wethouder Christiaan Baljé aan de restauranteigenaar subsidie hebben toegezegd om gondels door de grachten te laten varen. Baljé sprak ook met Bas Verkerk, de latere burgemeester van Delft. De gesprekken werden opgenomen op beveiligingscamera’s. Daga liet de gesprekken een jaar later zien aan een aantal raadsleden, onder wie Martin Stoelinga, die als klokkenluider Baljé van corruptie beschuldigde.

Enric Hessing
Enric Hessing werd na zijn Kamerlidmaatschap waarnemend burgemeester in Rijnwoude. Hij moest in 2005 aftreden toen bleek dat hij enkele duizenden euro’s te veel had gedeclareerd. De gemeente deed aangifte, maar het Openbaar Ministerie (OM) seponeerde de zaak later omdat er te weinig bewijs was voor valsheid in geschrifte.

Alexander Sakkers
Alexander Sakkers kwam als burgemeester van Eindhoven in 2005 onder vuur te liggen omdat hij te vaak van zijn dienstauto gebruikmaakte. Ook was hij commissaris bij een beveiligingsbedrijf dat zaken deed met de gemeente Eindhoven en hield hij een reis met een paar ondernemers aanvankelijk onder de pet.

Jos Rietbergen
In 2005 trad Jos Rietbergen af als wethouder van Geldermalsen na geruchten over problemen met vergunningen voor kantoorruimte onder zijn huis en over gerommel met grondverkoop. De gemeenteraad concludeerde na een onderzoek dat de schijn van belangenverstrengeling was gewekt.

Ton de Swart
Ton de Swart trad in 2005 af als wethouder in Schiedam na een accountantsonderzoek naar zijn nevenfuncties en belangen in de vastgoedsector.

Jan Rijpstra
Jan Rijpstra kwam in 2005 in opspraak toen bleek dat hij, na zijn benoeming tot burgemeester van Tynaarlo, nog een paar maanden lang ook Kamerlid wilde blijven om zijn wachtgeldregeling tot zijn vijfenzestigste veilig te stellen.

Tjeerd de Vries
De Goirlese wethouder Tjeerd de Vries moest in 2004 aftreden omdat hij in strijd met de regels een aantal gebouwen had neergezet op zijn eigen terrein.

Frans Stoffels
In 2004 ontstond ophef in Drimmelen toen bleek dat wethouder Frans Stoffels ook commissaris was bij een bouwbedrijf dat actief was in de gemeente. Stoffels bleef – uniek voor Drimmelen – zitten. In 2012 was de oud-wethouder weer flink in het nieuws vanwege een rel rond miljoenentekorten bij de Biesbosch Marina Drimmelen, waar hij als commissaris en wethouder bij betrokken was geweest.

Jan Kamminga
Commissaris van de koningin in Gelderland Jan Kamminga dwong in 2001 PvdA-gedeputeerde Wim Scheerder (zie daar) tot aftreden in een corruptiezaak. Hij zei dat de minister Scheerder anders weg zou sturen. Dit bleek een leugen te zijn, zoals drie getuigen onder ede wilden verklaren. In een civiele procedure die Scheerder later aanspande, stelde de rechtbank vast dat Kamminga ‘een onjuiste en onware mededeling had gedaan’. De Gelderse Staten namen daarover unaniem een motie van treurnis aan. Het OM besloot Kamminga in 2009 wegens gebrek aan bewijs niet te vervolgen. Tijdens de procedures van Scheerder kwam naar voren dat Kamminga al eerder in de fout was gegaan, bij de inrichting van zijn werkkamer in 2001. Ahrend had de Europese aanbesteding gewonnen, maar de opdracht van vijftigduizend euro ging naar een Gronings bedrijf dat ook Kamminga’s woonhuis had ingericht.

Harry Groen
Harry Groen moest in 2000 opstappen als wethouder in Amsterdam na ophef over het declareren van reizen naar Mallorca en de Antillen. Later stapte Groen ook op als president-commissaris bij Omniworld in Almere en als voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie vanwege een nieuw declaratieschandaal.

Hans van Baalen
Hans van Baalen werd in 1998 niet geïnstalleerd als Kamerlid na onthullingen over zijn vermeende sympathie in zijn jonge jaren voor de ultrarechtse Joop Glimmerveen. Hij kwam later alsnog in de Kamer en daarna in het Europees Parlement. (Waar hij zich overigens als een van de zeer weinige VVD’ers openlijk uitsprak tegen het Polenmeldpunt van de PVV.)

Frits Bolkestein
Frits Bolkestein kwam in 1996 in opspraak door de ‘Beste Els’-affaire, waarbij hij als commissaris van medicijnfabrikant MSD een briefje schreef aan zijn oude studievriendin Els Borst of zij als minister van Volksgezondheid niet iets kon betekenen voor het bedrijf.

Noor van den Heuvel-Planje
Noor van den Heuvel-Planje kwam als burgemeester van Kessel in 1996 in opspraak toen bekend werd dat zij jarenlang belastingfraude had gepleegd. Zij schikte met de FIOD voor tienduizend gulden.

Piet Neus
Piet Neus trad in 1993 af als wethouder in Maastricht na het uitbreken van een corruptieschandaal rond Wegenbouw-bedrijf Baars. Hij werd in 1994 veroordeeld tot een maand voorwaardelijk en tienduizend gulden boete wegens het aannemen van een gift.

Gé Craenen
Gé Craenen moest na het corruptieschandaal rond Baars aftreden als wethouder in Echt. Hij werd in 1992 veroordeeld tot zes maanden voorwaardelijk wegens corruptie. Craenen werd ook in hoger beroep schuldig bevonden.

Albert-Jan Evenhuis
Staatssecretaris Albert-Jan Evenhuis loog in 1989 in de Kamer dat een subsidie van twee ton voor zijn zwager was bestemd. Toen bleek dat hij zelf ook profiteerde, kon hij vertrekken. Evenhuis werd in 1999 veroordeeld tot een boete van vijftigduizend gulden wegens belastingfraude.

Max Jellema
Max Jellema moest in 1992 opstappen als gedeputeerde in Brabant omdat hij inkomsten uit een nevenfunctie niet correct had opgegeven.

Cees Berkhouwer
Cees Berkhouwer was als Europarlementariër opvallend populair in Nederland, maar kwam in 1983 in de problemen toen hij een dure fles wijn had meegenomen van een receptie. Hoewel hij zelf verklaarde dat het een misverstand was, kwam hij niet meer op de lijst.

Charl Schwietert
Charl Schwietert kon in 1982 vrijwel direct na zijn aantreden weer opstappen als staatssecretaris van Defensie omdat hij gelogen had dat hij een doctorandustitel had en dat hij als dienstplichtige luitenant was geweest.

Het CDA

Frank Koen
Burgemeester Frank Koen van Capelle aan den IJssel kwam in januari 2015 in opspraak toen het AD onthulde dat hij al 4 jaar de wet overtreedt door niet in zijn gemeente te wonen. Capelle betaalde zo’n 25 mille voor een flat, waar Koen slechts vier nachten had geslapen. Verder sliep hij thuis, in Lexmond. Na het opzeggen van zijn flat schreef hij zich in bij een achternicht van zijn vader in Capelle. ‘Een toneelstukje,’ gaf hij toe. Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken maakte Koen zich politiek kwetsbaar. Na kritiek van gemeenteraad en de Commissaris van de Koningin kondigde Koen aan dat hij toch naar Capelle verhuist.

Piet Bleeker
Wethouder Piet Bleeker van Dronten trad in oktober 2014 op in een reclamespotje voor een nieuw kantorenpark. Nadat er ophef was ontstaan over deze schijn van belangenverstrengeling erkende Bleeker dat hij te ver was gegaan in het promoten van Dronten. Volgens burgemeester Aat de Jonge was het ‘eens maar nooit weer’.

Carla Breuer
De burgemeester van Werkendam, Carla Breuer solliciteerde in 2014 –voor het aflopen van haar termijn– succesvol naar dezelfde functie in Teylingen. Er gingen in de gemeente al langer geruchten dat zij een relatie zou hebben met de gemeentesecretaris en dat ze in een andere gemeente zou hebben gesolliciteerd om belangenverstrengeling te voorkomen. Breuer ontkende de relatie desgevraagd. In juli 2014 maakte ze ineens bekend dat ze toch ‘een beginnende relatie’ had. Omdat ze dat altijd had ontkend ontstond een vertrouwensbreuk met de raad, waarna de gemeentesecretaris moest vertrekken.

Tonny Meulensteen
In juni 2014 stelde de oppositie vragen over een nevenfunctie van wethouder Tonny Meulensteen van Laarbeek. Als lobbyist voor land- en tuinbouworganisatie ZLTO pleitte hij voor het inzaaien van akkerranden, terwijl hij daar als wethouder 13.000 euro voor had uitgetrokken. Op verzoek van Meulensteen deed Bureau Governance & Integrity een onderzoek. Daar bleken geen formeel-juridische bezwaren uit, maar toch legde Meulensteen zijn nevenfunctie neer om elke schijn van belangenverstrengeling te voorkomen.

Bert Cordes
Bert Cordes trad in mei 2014 af als raadslid in Ameland. Bureau Berenschot had een integriteitsonderzoek ingesteld naar de beoogde wethouders en Cordes had over één van hen (Will Bakema van Ameland ’82) belastende informatie gestuurd aan Berenschot. Die actie was helemaal verkeerd gevallen, zo schreef Cordes bij zijn aftreden: ‘Ik deed dat omdat ik vind dat politiek zo eerlijk en transparant mogelijk moet zijn. Mij is gebleken dat er voor mijn handelen en motivatie onvoldoende draagvlak is bij het CDA-Afdeling Ameland.’

Simone Kröner
Simone Kröner-Roos stapte in januari 2014 op als raadslid in Waterland. Zij was in 2011 mede-eigenaar geworden van een bouwbedrijf dat regelmatig zaken doet met de gemeente. Volgens de regels had ze dat meteen moeten melden, maar daar kwam ze pas in 2013 achter. De gemeenteraad twijfelde toen niet aan haar integriteit en ze mocht aanblijven. In de praktijk bleek de combinatie ‘onwerkbaar’ .

Andries de Boer
Andries de Boer stapte eind januari 2014 op als raadslid in Noordwijk. Hij was in opspraak geraakt toen Trouw en Altijd wat hem ervan betichtten als vastgoedinvesteerder met een ‘uiterst geraffineerd samenspel’ de serviceflats van doorgaans hoogbejaarde bewoners voor lage prijzen te verwerven. De Boer sprak van ‘onterechte insinuaties’ maar gaf zijn zetel toch op ‘zodat mijn partij, het CDA Noordwijk, hier geen verdere schade van zal ondervinden.’ Kort daarop spande De Boer een kort geding aan, waarna Trouw moest rectificeren.

Myra Koomen
Oud-wethouder van Enschede Myra Koomen kwam in oktober 2013 zwaar onder vuur te liggen toen uitkwam dat zij zich als wethouder schuldig had gemaakt aan belangenverstrengeling. Zij had als voorzitter van de Stadsbank verzwegen dat haar verloofde een ICT-project voor de bank deed. Kort daarop kreeg RTV Oost mails in handen waaruit bleek dat zij gedreigd had om in de scheidingszaak van haar toenmalige partner haar positie als wethouder te misbruiken: ‘Je weet goed genoeg dat ik dat kan en dat mijn landelijke netwerk tot in de hoogste kringen zodanig is, dat dit echt geen loze kreet is.’ Zo suggereerde ze dat ze de voormalige minister van Justitie, Ernst Hirsch Ballin ‘erg goed’ kent.

Ton Joris
Ton Joris stapte in oktober 2013 op als gemeenteraadslid in Roerdalen nadat hij op de kermis iemand op zijn gezicht had geslagen. In januari kreeg hij weer een plek op de lijst voor de raadsverkiezingen, omdat hij volgens het CDA een tweede kans verdient.

René Roep
René Roep moest in september 2013 aftreden als burgemeester van Vlissingen wegens zijn declaratiegedrag. Zo bleek uit onderzoek dat hij ten onrechte huisraad had gedeclareerd.

Turan Yazir
Turan Yazir trad in juli 2013 af als bestuurder van de Rotterdamse deelgemeente Feijenoord na een kritisch rapport van het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten. Het bestuur had zich schuldig gemaakt aan ‘machtsbederf en cliëntelisme’, onder andere bij moskee-internaten.

Pieter Vervoort
Pieter Vervoort stapte in juli 2013 op als raadslid in Helmond omdat hij met zijn bedrijf, gespecialiseerd in ondergrondse leidingen, voor de gemeente had gewerkt zonder de vereiste ontheffing van de provincie.

Jos de Graaf
Jos de Graaf trad in juni 2013 af als wethouder van Boxmeer omdat hij een envelop met drieduizend euro had aangenomen tijdens onderhandelingen over de verkoop van een klooster. Hij gaf de envelop terug, maar meldde het voorval niet aan B&W. De gemeente deed later aangifte, in december is een strafrechtelijk onderzoek gestart. In februari 2015 was er nog niets bekend over het verloop van het onderzoek.

Gerard Daandels
Gerard Daandels kwam als oud-burgemeester van Deurne onder vuur te liggen omdat hij betrokken zou zijn geweest bij onderhandse afkooppraktijken rond een omstreden vastgoedtransactie. Een zeer kritisch onderzoeksrapport pleitte hem daar in februari 2013 van vrij, maar stelde wel vast er een ‘sterke concentratie van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden’ bij de burgemeester was komen te liggen. Daaruit volgde een ‘vergrote kwetsbaarheid (als persoon en voor de gemeente).’

Piet de Bruijn
Piet de Bruijn stapte in januari 2013 op als wethouder van Wijchen omdat hij zelf had onderhandeld met een oud-fractiegenoot over de aankoop van een boerderij door de gemeente.

Fons Jacobs
Het is ‘heel aannemelijk’ dat Fons Jacobs als burgemeester van Helmond vertrouwelijke informatie heeft gelekt naar een journalist, zo bleek begin 2013 uit een onderzoek van Berenschot. Er werd ook aangifte gedaan tegen Jacobs (inmiddels met pensioen) omdat hij valsheid in geschrifte gepleegd zou hebben bij een fraudezaak. Het Hof Den Bosch oordeelde in november vorig jaar dat daar geen bewijs voor is.

Joke de Bruijn
Joke de Bruijn trad in 2012 af als raadslid in Helmond omdat ze in het Limburgse Horst woonde, terwijl ze zei in Helmond te wonen.

Harry de Vries
Harry de Vries meldde zich in 2012 ziek als burgemeester van Lingewaard omdat hij had gefraudeerd met declaraties. Zo had hij een seminar in Rotterdam in rekening gebracht waar hij nooit geweest was. Hij treedt dit jaar in maart af, in verband met zijn wachtgeldregeling. Hij betaalde in december 2013 een schikking van 1500 euro aan het OM.

Mahmut Kaptan
Mahmut Kaptan werd er anoniem van beschuldigd dat hij als wethouder van Delfzijl geld van een Turkse vereniging voor privédoeleinden zou hebben gebruikt. Onderzoek pleitte hem vrij, maar hij trad in 2012 toch af na ‘aanhoudende twijfel over zijn geloofwaardigheid’.

Ben Haarman
Ben Haarman trad in 2012 af als wethouder in Raalte omdat er asbest werd aangetroffen op een terrein dat hij aan de gemeente had verkocht. De gemeente is een procedure gestart tegen de oud-wethouder om de kosten van de sanering (315.000 euro) terug te vorderen.

Julien Penders
Raadslid Julien Penders raakte kerstavond 2011 in Maastricht betrokken bij een kroeggevecht, waarbij een andere bezoeker een gebroken schedel opliep. Hij zelf ontkent te hebben geslagen, maar de rechtbank veroordeelde hem in juli 2013 tot een taakstraf van 120 uur en een voorwaardelijke celstraf van drie maanden. Penders is in beroep gegaan. Het lokale CDA in Echt-Susteren staat achter hem. In april 2014 besloot het Hof Den Bosch dat het zes getuigen opnieuw wil verhoren. Het verloop van de procedure is in februari 2015 onbekend.

Hans Groen in ’t Wout
Hans Groen in ’t Wout trad in 2011 af als wethouder in Alphen aan den Rijn na ophef over het feit dat sommige ambtenaren en bestuurders, zoals hij, tijdelijk voordelig antikraak woonden. Hoewel een rapport hem vrijpleitte, trad hij toch af.

Jos Houben
Jos Houben, burgemeester van Barneveld, werd in oktober 2010 betrapt op rijden onder invloed. Hij had een alcoholpromillage van 0,6. Hij bracht het nieuws zelf naar buiten en noemde het ‘fout, verkeerd en ook niet slim.’

Hans Hillen
In 2010 bleek dat minister van Defensie Hans Hillen als senator een nevenfunctie als betaald adviseur voor de tabaksindustrie niet had opgegeven. Dat adviseurschap lag gevoelig, omdat het kabinet-Rutte I het rookbeleid versoepelde. Hillen bood zijn excuses aan.

Gerd Leers
Gerd Leers moest in 2010 aftreden als burgemeester van Maastricht omdat hij een vakantiewoning in Bulgarije had gekocht via een topambtenaar van de gemeente. Leers wendde bovendien zijn status als burgemeester aan bij de Bulgaarse autoriteiten om zijn belangen in het project veilig te stellen.

Jack de Vries
Jack de Vries trad in 2010 af als staatssecretaris van Defensie omdat hij een buitenechtelijke relatie had met een ondergeschikte, in strijd met de regels bij Defensie, die het verplicht stellen relaties met minderen in rang te melden. De Vries trad in 2011 in dienst bij lobby- en pr-bureau Hill & Knowlton, dat onder andere optreedt voor de JSF. Hij mag daarvoor volgens de regels van Defensie twee jaar lang niet lobbyen bij zijn oude ministerie.

Henk van de Kerk
Henk van de Kerk trad in 2010 af als wethouder in Baarn omdat hij werd betrapt met drank achter het stuur. Hij werd veroordeeld tot duizend euro boete en negen maanden rijontzegging.

Koos Kuiper
Koos Kuiper stapte in 2010 op als wethouder in Doetinchem nadat op zijn werkkamer een dossier was gevonden dat jarenlang zoek was geweest. Het dossier bevatte gevoelige informatie over een omstreden bonus van 35.000 gulden die Kuipers tien jaar daarvoor had ontvangen als commissaris bij een lokaal kabelbedrijf.

Harrie Verkampen
Harrie Verkampen schreef als wethouder van Gemert-Bakel in 2009 samen met een ambtenaar een brief waarin hij stond dat een champignonkwekerij een bouwvergunning had. Dat was niet waar, maar ze wilden daarmee een subsidie binnen halen. Verkampen werd in maart 2013 veroordeeld tot een taakstraf van 120 uur wegens valsheid in geschrifte. Hij moest vijftien woensdagen tuinieren in een kloostertuin.

Toine Gresel
Toine Gresel zag in 2009 af van een tweede termijn als burgemeester van Heerlen, toen uitlekte dat hij bij zijn aantreden in 2004 een projectontwikkelaar had ingeschakeld bij de verbouwing van zijn nieuwe huis en de aanleg van zijn tuin in Heerlen. Uit onderzoek bleek dat hem geen ernstige verwijten waren te maken, maar Gresel voelde zich ‘onvoldoende in staat om nog ambassadeur voor deze stad te zijn.’

Herman Vrehen
Gedeputeerde Herman Vrehen kwam in 2009 in opspraak door een archetypische Limburgse kwestie, de zogenaamde Sinterklaas-affaire in Echt-Susteren. Twee wethouders (Pustjens en Verheesen – zie daar) deelden namens hun fractie dividend van Essent uit als gunst aan bevriende verenigingen, waar Vrehen ook bestuurder was. Vrehen trad af vanwege een andere kwestie: mogelijke belangenverstrengeling rond de verkoop van zijn huis.

Anthon Sjoers
Zembla beschuldigde de Almelose wethouder Anthon Sjoers in 2009 van gesjoemel met grondtransacties. Het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten pleitte Sjoers vrij van de beschuldigingen, al had hij wel wat opener moeten zijn over één kleine grondaankoop.

Peter Pustjens
Peter Pustjens stapte in 2009 op als wethouder van Echt-Susteren toen in de zogenaamde Sinterklaas-affaire bleek dat een groot deel van de gemeentelijke subsidies bij door CDA’ers bestuurde verenigingen terechtkwam. Er volgden typisch Limburgse verwikkelingen, waarna Pustjens in 2010 na een enorme verkiezingsoverwinning terugkeerde als wethouder.

Hein Sterck
Hein Sterck liet zich als wethouder Ruimtelijke Ordening van Vaals trakteren door een bordeelhouder die een vergunningsaanvraag voor een verbouwing had lopen. Sterck trad in 2009 af, het OM besloot in 2010 hem niet te vervolgen.

Paul Russell
Paul Russell trad in 2009 af als lid van de Eerste Kamer nadat hij veroordeeld werd voor belastingontduiking bij het importeren van een Rembrandt via Schiphol. Russell, in het dagelijks leven advocaat, heeft altijd volgehouden dat het een misverstand was, maar verloor tot aan de
Hoge Raad.

Wim Deetman
Wim Deetman kwam in 2008 in opspraak als lid van de Raad van State omdat hij met zijn bijbanen als voorzitter van overheidscommissies meer verdiende dan wettelijk was toegestaan. Een pijnlijke situatie voor een ervaren politicus die werkzaam is bij het belangrijkste juridische adviesorgaan van de regering. Verantwoordelijk minister Piet Hein Donner (CDA) legde de verantwoordelijkheid bij zijn ambtenaren die Deetman ‘onvolledig’ hadden voorgelicht. Deetman stortte het te veel ontvangen geld terug.

Gerard van Rens
Gerard van Rens stapte in 2007 op als gemeenteraadslid in Maastricht, nadat hij eerder al zijn voorzitterschap van de CDA-fractie had neergelegd. Van Rens zat privé zwaar in de schulden (er was beslag gelegd op zijn raadswedde en zijn woning) en was volgens burgemeester Leers daarom chantabel.

Joop Post
Joop Post sleept een aantal bizarre affaires achter zich aan. Hij trad in 2007 af als Europarlementariër vanwege zijn rol in een omvangrijke fraudezaak waarin hij geld van beleggers aan andere zaken besteedde dan was voorgespiegeld. Hij is daarvoor tot een schadevergoeding veroordeeld. Zijn naam dook ook op bij onderzoeken van justitie naar witwaspraktijken van Willem Holleeder.

Frits Huijbers
De Wageningse wethouder Frits Huijbers trad in 2007 af toen bekend werd dat hij vertrouwelijke informatie over bouwplannen had gelekt.

Jeu Smeets
In 2007 stapte Jeu Smeets op als wethouder in Schinnen na jarenlange discussies over zijn manier van communiceren en zijn integriteit. Al in 2004 lekte uit dat een bevriende aannemer een reis van zangkoor Crescendo, met Smeets als voorzitter, had betaald. Dezelfde aannemer kreeg later een opdracht van de gemeente.

Cees Oosterom
Cees Oosterom trad in 2007 af als wethouder van Vlaardingen toen hij zijn zoon aan een antikraakwoning had geholpen, ten koste van anderen.

Alex Bolhuis
De burgemeester van Raalte, Alex Bolhuis, postte anoniem beledigingen aan het adres van kritische raadsleden op een lokale website. Hij moest in 2006 vertrekken, maar procedeerde tot 2010 door over een schadevergoeding.

Kees Oversier
De voormalige burgemeester van Binnenmaas, Kees Oversier, betaalde in 2006 een boete om vervolging wegens valsheid in geschrifte af te kopen. Het ging om een ingewikkelde gronddeal, waarbij een verkeerd jaartal op de overeenkomst stond. Daarmee werd projectontwikkelaar Kroon bevoordeeld, waar Oversier later voor ging werken als adviseur. Hij kwam tegelijkertijd in opspraak omdat hij als burgemeester zijn tuin had laten ophogen door de dienst gemeentewerken.

Cees Veerman
Cees Veerman kwam in 2005 als minister van Landbouw in opspraak omdat hij de belangen in zijn Franse landbouwbedrijf niet goed op afstand had gezet. Een jaar later ontstond weer ophef toen bleek dat hij zich in zijn dienstauto naar zijn eigen boerderij in de Dordogne liet rijden.

Joke Stegeman
Joke Stegeman kwam in 2005 als wethouder van Raalte onder vuur te liggen toen een opdracht voor de aanleg van riolering aan KWS werd gegund, terwijl concurrent Temmink goedkoper was. Haar man werkte bij KWS. Stegeman trad een jaar later wegens ziekte af.

Lucy Spee en Jeroen de Graaf
Lucy Spee en Jeroen de Graaf traden in 2005 af als raadslid in Amsterdam omdat ze fractievergoedingen hadden misbruikt en moesten terugbetalen. Spee procedeerde door tegen het CDA tot aan de Hoge Raad, maar verloor daar in 2013.

Hans Res
Hans Res moest in 2005 aftreden als wethouder in het Amsterdamse stadsdeel Zuidoost omdat hij in zijn vorige functie, als fractievoorzitter, raadsubsidies misbruikt had.

Jan van Beckhoven
Jan van Beckhoven veroorzaakte in 2004 als wethouder van Apeldoorn een rel door 32.000 euro belastinggeld te steken in een congres van het Institute for Traffic Care, een stichting waarvan hij zelf adviseur was.

Ad Goos
Ad Goos moest in 2004 opstappen als fractievoorzitter in Drimmelen toen bekend werd dat er drie huurwoningen onderhands verkocht waren aan kinderen van bestuurders.

Arnold van den Broek
Het Maldense raadslid Arnold van den Broek kwam in 2003 in opspraak omdat hij voor het verlagen van de grondprijzen in twee nieuwbouwwijken had gestemd, terwijl hij zelf belangstelling had voor een kavel. Het raadsbesluit werd door de Kroon vernietigd.

Cees Sinke
Als burgemeester van Goedereede gaf Cees Sinke in 2000 een garantieverklaring af voor een havenproject. Sinke was ook voorzitter van de raad van commissarissen van de visafslag. In 2002 meldde de bank zich bij de gemeente, waarna de raad pas in 2003 werd ingelicht over het bestaan van de miljoenengarantie. Sinke trad af.

Ruud Lubbers
Ruud Lubbers werd als Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen bij de VN in 2004 door vrouwelijke collega’s beschuldigd van ongewenste intimiteiten. Hij ontkende de beschuldigingen, maar trad in 2005 toch af. In 1989 kwam hij in opspraak omdat hij als premier Koeweit onder druk gezet zou hebben om een zakelijk conflict met familiebedrijf Hollandia Kloos op te lossen. Lubbers beloofde de Kamer om zich verder afzijdig te houden.

Stephan Vermeulen
Stephan Vermeulen trad in 2003 af als wethouder van Bergen op Zoom nadat hij tot drie keer toe de raad onvoldoende had geïnformeerd over zijn nevenactiviteiten.

Bert van Goethem
Bert van Goethem kwam in 1996 in opspraak als burgemeester van Beek toen een parlementaire onderzoekscommissie scherpe kritiek uitte op zijn rol als voorzitter en later als adviseur van de Stichting Woning-beheer Limburg. De commissie achtte het ‘laakbaar’ dat hij meewerkte aan een schijnconstructie en hij had het gebruik van zijn eigen BV voor betalingen ‘vanuit het oogpunt van integriteit’ achterwege moeten laten. Later kwam hij onder vuur te liggen vanwege zijn declaraties, die volgens onderzoek van Deloitte nauwelijks geadministreerd waren. Hij ging vervroegd met pensioen in 1998.

Hans van Dun
Hans van Dun moest in 1994 aftreden als burgemeester van Loon op zand omdat betrapt werd op dronken rijden. Hij werd veroordeeld tot een boete van 1750 gulden en een negen maanden ontzegging van de rijbevoegdheid.

D. Sonneveld
In 1994 trad de Brabantse gedeputeerde D. Sonneveld af om medische redenen. Hij lag al enige tijd zwaar onder vuur omdat hij een dijkverzwaringsproject onderhands aan een bevriende aannemer wilde gunnen.

Wiel Vossen
In 1993 werd burgemeester van Gulpen Wiel Vossen wegens corruptie, belastingfraude en uitlokking van valsheid in geschrifte veroordeeld tot een jaar voorwaardelijke celstraf en een boete van twaalfduizend gulden. Hij werd uit zijn ambt gezet, ging in hoger beroep, maar verloor tot aan de Hoge Raad.

Jo In de Braekt
Jo In de Braekt moest in 1993 aftreden als wethouder in Maastricht in verband met het corruptieschandaal rond aannemer Sjaak Baars. Hij werd in 1995 veroordeeld tot een maand voorwaardelijk en tienduizend gulden boete wegens corruptie en valsheid in geschrifte. Ook in hoger beroep werd hij schuldig bevonden.

Wiel Heinrichs
Wiel Heinrichs trad in juli 1992 af als wethouder van Landgraaf nadat hij in opspraak raakte door snoepreisjes met aannemers.

Nic Odekerken
Nic Odekerken trad in juli 1992 af als wethouder van Landgraaf nadat hij in opspraak raakte wegens snoepreisjes met aannemers.

Loek Duyn
De val van Kamerlid Loek Duyn voltrok zich in drie stappen: hij gebruikte de verboden geboortekrik bij een kalf, werd gepakt met drank op achter het stuur en parkeerde zijn auto op een invalidenparkeerplaats. Dat werd hem in 1988 fataal.

Bert Smallenbroek en Sytze Faber
Bert Smallenbroek, de burgemeester van Smallingerland, was in 1988 samen met zijn collega Sytze Faber van Hoogeveen op weg naar een bordeel in Zwolle toen hij dronken in een vechtpartij belandde. Faber overleefde de kwestie, Smallenbroek trad roemloos af.

Fons Heuts
Fons Heuts betaalde als Statenlid in 1988 een schikking van tienduizend gulden aan Justitie om vervolging wegens bouwfraude af te kopen.

Piet van Zeil
Piet van Zeil kwam als Kamerlid en staatssecretaris in de jaren tachtig diverse malen in opspraak. Zo bleek hij voor vijftigduizend gulden tickets te hebben gekregen van de KLM en de SLM en liet hij zijn woning gratis opknappen door personeel van een woningbouwvereniging waar hij commissaris was. Die affaires hebben zijn carriere nooit geschaad. Ruud Lubbers omschreef hem als ‘een kleine krabbelaar.’

Joep Galiart
Joep Galiart was de eerste Limburgse politicus die vervolgd werd wegens corruptie. In 1980 werd de burgemeester van Geulle veroordeeld tot twee maanden voorwaardelijk wegens het niet opgeven van vijftienduizend gulden die hij van een baggeraar had ontvangen. Galiart mocht ondanks zijn veroordeling aanblijven als burgemeester, maar kreeg kort erna eervol ontslag.

De PvdA

Halim el Madkouri
Het Culemborgse raadslid Halim el Madkouri kwam in augustus 2014 in opspraak toen het OM een strafrechtelijk onderzoek naar hem startte omdat hij verdacht werd van fraude bij het multiculturele instituut Forum. Hoewel hij in eerste instantie op staande voet werd ontslagen, troffen Forum en El Madkouri later een regeling. De lokale PvdA is achter hem blijven staan – de site van de PvdA in Culemborg vermeldt in strijd met de feiten nog steeds dat el Madkouri programmamanager is bij Forum, terwijl Forum is opgeheven.

Jamal Nouhi
Jamal Nouhi werd in juli 2014 uit de PvdA-fractie in Breda gezet. Hij had op een internetforum geschreven dat Human Rights Watch, dat kritiek uitte op de veroordeling van zes Marokkaanse homo’s, zich niet moet bemoeien met mensenrechten in Marokko. Hij vergeleek daarbij homoseksualiteit met pedofilie. Al noemde hij dat later ‘een manke vergelijking’, toch bleef Nouhi achter zijn woorden staan.

Auke Zoethout
De raadsfractie van de Partij van de Arbeid van Delfzijl deed in april 2014 aangifte wegens verduistering tegen oud-fractievoorzitter Auke Zoethout. Hij had 3850 euro uit de partijkas gestolen, omdat hij ‘wegens privéomstandigheden’ geld nodig had. Zoethout heeft spijt betuigd en beloofd het geld tot de laatste cent te betalen. De uitkomst van het strafrechtelijk onderzoek is nog onbekend.

Eric Koerts
De vice- fractievoorzitter van de PvdA in Midden-Drenthe, Erik Koerts, kwam in maart 2014 in opspraak toen bekend werd dat hij in zijn functie als provinciaal ambtenaar geschorst was. De provincie Drenthe had in 2013 drie ambtenaren geschorst omdat ze gekapt hout zouden hebben doorverkocht. Koerts had dat als chef gemeld bij de provincie, maar werd vervolgens zelf ook geschorst, omdat hij over de zaak had gepraat.

Petra Hoezen
Raadslid Petra Hoezen trok zich in maart 2014 terug als lijsttrekker voor de PvdA in Aalten. Volgens burgemeester Bert Berghoef had Hoezen in strijd met de Gemeentewet gehandeld, omdat ze als advocaat was betrokken bij een zaak tegen de gemeente. Volgens Hoezen had ze ‘als advocaat en als raadslid te allen tijde naar eer en geweten en in alle oprechtheid gehandeld.’ Toch stapte ze op omdat ze vond dat ze opzettelijk in diskrediet was gebracht.

Ibrahim Karayavuz
Ibrahim Karayavuz stapte in maart 2014 vlak na de gemeenteraadsverkiezingen uit de PvdA-fractie in Harderwijk om als zelfstandig raadslid verder te gaan. Reden was de onvrede van de Turkse achterban over de sociaal-democraten. De PvdA Harderwijk toonde zich in een reactie zeer teleurgesteld over dit ‘kiezersbedrog’: ‘Temeer omdat hij bij de interne bereidverklaring om gekozen te kunnen worden, heeft getekend voor: ‘Indien hij/zij onverhoopt toch uit de fractie stapt (of het partijlidmaatschap opzegt) wordt de raadszetel opgegeven, zodat deze terugvalt aan de PvdA’.

Lorna Koenen
Lorna Koenen werd in januari 2014 veroordeeld om ruim 13.000 euro terug te betalen aan Rochdale. Zij had als voorzitter van een huurderversvereniging gesjoemeld met geld van de Amsterdamse corporatie. De rechtbank omschreef het als ‘handelen dat geen redelijk denkend bestuurder zou doen.’ Koenen werd door de PvdA van de kieslijst voor de nieuwe bestuurscommissie (deelraad) Zuidoost gehaald.

Judith Merkies
Judith Merkies werd in januari door haar partij uit de delegatie in het Europese Parlement gezet. Zij had van 2009 tot 2012 84.000 euro te veel aan onkostenvergoeding ontvangen. Ze werd daarom uitgesloten van deelname aan de Europese verkiezingen. Merkies spande een proces aan tegen partijvoorzitter Hans Spekman en declareerde vervolgens de advocatenkosten van 31.000 euro bij het Europees Parlement, waarna ze per direct uit de delegatie werd gezet.

Ramón Smits Alvarez
Ramón Smits Alvarez was raadslid en beoogd lijsttrekker voor de gemeenteraadsverkiezingen in Amersfoort toen hij in 2013 op mysterieuze wijze verdween. Smits Alvarez zou tienduizenden euro’s uit de partijkas hebben ontvreemd. Eind oktober bleek hij in Spanje zelfmoord gepleegd te hebben.

Bert van der Roest
Het Utrechtse raadslid Bert van der Roest trad in oktober 2013 af omdat hij 40.000 euro uit kas van de Utrechtse daklozenkrant had gestolen. Het bestuur van de daklozenkrant deed in januari 2014 alsnog aangifte. Van der Roest moest begin maart 2015 voor de rechter verschijnen. De uitspraak staat gepland op 17 maart.

Henk Kool
Henk Kool kwam in oktober 2013 onder vuur te liggen toen bleek dat hij als wethouder van Den Haag zevenduizend euro subsidie had toegekend aan de Stichting Willem Drees Lezing. Kool had deze nevenfunctie niet gemeld en bood daarom zijn excuses aan.

Harlow Brammerloo
Harlow Brammerloo trad in september 2013 af als voorzitter van de Rotterdamse deelgemeente Noord na een conflict met raad over studiekosten van ruim 18.000 euro.

Theo Vaes
Theo Vaes stapte in september 2013 op als wethouder van Etten-Leur omdat er ‘onregelmatigheden’ waren aangetroffen in zijn declaraties. De gemeente deed aangifte. Na onderzoek concludeerde het OM dat Vaes wel slordig had gedeclareerd, maar dat het niet opzettelijk was geweest. In januari 2015 besloot Etten-Leur geen geld terug te vorderen, omdat het hoogstens om tweeduizend euro zou zijn gegaan.

Jaap Kuin
Jaap Kuin, wethouder en loco-burgemeester van Assen, moest in augustus 2013 aftreden omdat hij in een Groningse bouwmarkt was betrapt op diefstal van twee boortjes. Hoewel Kuin verklaarde ze per ongeluk in zijn zak gestoken te hebben, werd zijn positie onhoudbaar.

Seyit Yeyden
Seyit Yeyden trad in juli 2013 af als voorzitter van de Rotterdamse deelgemeente Feijenoord na een kritisch rapport van het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten. Yeyden had zich schuldig gemaakt aan ‘machtbederf en cliëntelisme’, onder andere bij moskee-internaten. Ook René Kronenberg trad af als bestuurder. Raadslid Serdar Çiçek stapte uit de fractie.

Theo Maas
Theo Maas trad begin 2013 af als bestuurslid van de PvdA in Breda omdat hij in een dronken bui een kerstpakket uit een bejaardentehuis had gestolen.

Co Verdaas
Co Verdaas trad eind 2012 af als staatssecretaris van Economische Zaken, een maand na zijn aantreden. Een affaire uit zijn vorige leven, als gedeputeerde van Gelderland, was hem fataal geworden. Hij had zich jarenlang van Zwolle naar Arnhem laten rijden, terwijl hij formeel in het Gelderse Nijmegen woonde. De kwestie sudderde al jaren in Gelderland, maar kennelijk hadden noch Verdaas, noch Mark Rutte en Diederik Samsom bij de sollicitatie in de gaten dat het gerommel met de declaraties politiek explosief was.

John Leerdam
Kamerlid John Leerdam trapte in 2012 met open ogen in een grap van Giel Beelen door serieus mee te praten over zogenaamde uitspraken van Ariel Sharon (die in coma ligt) en de vermeende straatterrorist Jael Jablabla. Omdat Leerdam loog dat hij er meer van wist, moest hij weg.

Job Dresden
Wethouder Job Dresden stapte in 2012 op als wethouder van Rijnwoude nadat een blogger had onthuld dat hij met zijn eigen bv meer geld verdiend zou hebben dan volgens de vutregeling was toegestaan.

Paul Schings
Hoewel een rapport hem vrijpleitte, trad Paul Schings in 2011 af als wethouder in Alphen aan den Rijn na ophef over het feit dat sommige ambtenaren en bestuurders zoals hij, tijdelijk voordelig antikraak woonden.

Martin Boevée
Burgemeester Martin Boevée van Sliedrecht kwam in 2011 in opspraak omdat hij een greep in de kas zou hebben gedaan bij het lokale baggerfestival. Een integriteitsonderzoek pleitte hem vrij, maar Boevée trad later toch af.

Bahattin Erbas
Bahattin Erbas bleek in 2011 als gemeenteambtenaar in Den Haag voor 40.000 euro valse rekeningen te hebben ingediend. Hij werd ontslagen en veroordeeld tot 240 uur werkstraf, een half jaar voorwaardelijke celstraf en het terugbetalen van de schade. Hij moest ook aftreden als Statenlid in Zuid-Holland. Door een flinke campagne van zijn Turkse achterban kwam hij toch weer op de lijst. Door het opstappen van een partijgenoot kwam hij begin 2014 weer in de Provinciale Staten, als eenmansfractie. De PvdA heeft hem uit de partij gezet.

Jannie van der Loos
De gemeente Dordrecht deed begin 2011 een moreel appel op ex-wethouder Jannie van der Loos om werk te gaan zoeken. Zij kreeg al negen jaar wachtgeld. In oktober 2013 bleek het al opgelopen te zijn tot ruim een half miljoen euro. (NOOT: ik ben tegen wachtgeldbashing, maar dit is absurd. Bovendien is er een moreel appel, ook van de burgemeester)

Wim Cornelis
Burgemeester Wim Cornelis van Gouda kwam in 2010 en 2011 onder vuur te liggen vanwege zijn vakantiehuis in Ghana, waar hij zestien keer in vier jaar tijd naar toe reisde. Hij stapte eerder op dan verwacht, naar eigen zeggen overigens omdat hij er veertig jaar dienstjaren op had zitten.

Rob Spiegelenberg
Rob Spiegelenberg trok zich in 2010 terug als lijsttrekker voor de Statenverkiezingen in Gelderland na een uitspraak over Turken en Marokkanen ‘die flink kunnen fokken’. Hij werd opgevolgd door Co Verdaas.

Paul Tang
Parlementariër Paul Tang lekte in 2009 de nog geheime begrotingscijfers voor 2010 naar RTL. Hij bood zijn excuses aan en mocht een maand geen financieel woordvoerder voor zijn fractie zijn.

Aleid Wolfsen
Aleid Wolfsen veroorzaakte in 2009 een enorme rel door de complete oplage van het huis-aan-huisblad Ons Utrecht te laten vernietigen. Daarin had hoogleraar bestuursrecht Twan Tak, tot grote woede van Wolfsen, beweerd dat de gemeente ten onrechte een deel van de huur van zijn tijdelijke appartement had betaald.

Khadija Arib
Khadija Arib bezocht als Kamerlid in 2009 een congres in Marokko op kosten van de Hoge Raad voor Marokkanen in het buitenland. Daarmee overtrad ze een interne regel van de partij die voorschrijft dat Kamerleden in principe zelf hun reizen betalen.

Eveline Herfkens
Eveline Herfkens kwam in 2008 in opspraak toen Vrij Nederland onthulde dat zij als leidinggevende bij de Verenigde Naties erg goed voor zichzelf zorgde. Zij bleek een appartement te huren voor zevenduizend euro per maand, waarvoor zij in strijd met de regels in totaal 280.000 dollar huursubsidie had gekregen vanuit Nederland. Na een verontwaardigd debat in de Tweede Kamer hoefde Herfkens het geld uiteindelijk niet terug te betalen, maar beloofde ze een jaar voor het symbolische bedrag van één dollar te werken.

Evert-Jan Krouwel
Evert-Jan Krouwel moest in 2008 opstappen als wethouder van Dinkelland omdat hij zijn positie en zijn bevoegdheden misbruikte om een slepende burenruzie te beslechten.

Ernest Owusu Sekyere
Ernest Owusu Sekyere, deelraadslid in Amsterdam-Zuidoost, veroorzaakte in 2008 met te veel drank op een ongeluk. Al eerder was hij betrapt op illegale drankverkoop.

Leen Wille
Leen Wille moest in 2007 aftreden als wethouder van Sluis omdat hij informatie over zijn pensioenvoorziening had achtergehouden. Een jaar later rehabiliteerde de lokale PvdA hem omdat hij na onderzoek geen regels overtreden bleek te hebben.

Guusje ter Horst
In 2006 kwam Guusje ter Horst in opspraak als burgemeester van Nijmegen omdat ze gepakt was met drank achter het stuur. De korpsleiding had vervolgens de bon afgeschermd in de politiecomputers om het incident verborgen te houden.

Ama Carr
In 2006 werd Ama Carr, deelraadslid in Amsterdam-Zuidoost, bij een verkeerscontrole aangehouden. Ze had geen rijbewijs, reed onverzekerd rond en gaf een valse identiteit op.

Elvira Sweet
In 2006 werd bekend dat Elvira Sweet, stadsdeelvoorzitter in Amsterdam-Zuidoost, in de jaren ervoor twee keer betrapt was met drank achter het stuur.

Els Verdonk
Els Verdonk verleende zichzelf in 2006 als wethouder van stadsdeel Amsterdam-Zuidoost een bouwvergunning voor een serre. Bureau Integriteit concludeerde na onderzoek dat ze onvoldoende had gedaan om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen.

André Bhola, Mala Eckhardt, Egbert Doest en Henk Lalji
André Bhola, Mala Eckhardt, Egbert Doest en Henk Lalji kwamen in 2006 in opspraak als deelraadsleden in het stadsdeel Amsterdam-Zuidoost omdat ze subsidies verleenden aan organisaties waar ze zelf bij betrokken waren.

Ben Joosse
Ben Joosse trad in 2005 af als raadslid in Breda omdat hij een deel van zijn fractievergoeding had gebruikt om schulden af te lossen.

Rob Oudkerk
Rob Oudkerk ging in 2004 als wethouder van Amsterdam spectaculair ten onder nadat schrijfster Heleen van Rooyen in een column had opgeschreven dat Oudkerk tegen haar had opgeschept over cocaïnegebruik en prostitutiebezoek.

Hans van Brummen
Hans van Brummen, burgemeester van Dongen, begon na zijn scheiding in 2004 een relatie met een dertig jaar jongere communicatieadviseuse van de gemeente. Na hardnekkige roddels over andere relaties besloot Van Brummen in 2005 op te stappen.

Jan Elzinga
Jan Elzinga moest in 2004 opstappen als burgemeester van Drimmelen toen bekend werd dat er drie huurwoningen onderhands verkocht waren aan kinderen van bestuurders. Gemeente Drimmelen en Elzinga stonden dit jaar nog voor de rechter omdat ze van mening verschillen over de afvloeiingsregeling uit 2004.

Peter Moerenhout
Peter Moerenhout moest in 2004 aftreden als wethouder van Sociale Zaken van Drimmelen toen bekend werd dat hij ten onrechte ook wachtgeld kreeg. Hij werd wegens valsheid in geschrifte in hoger beroep veroordeeld tot tweehonderdtwintig uur werkstraf en een maand voorwaardelijk. Dat uitgerekend een wethouder van Sociale Zaken de zaak voor 45.000 euro had geflest noemde het Hof ‘ergerlijk’.

Jacques Katif
Jacques Katif werd in 2003 als raadslid in Dordrecht door zijn partij op non-actief gesteld omdat hij een ambtenaar onder druk had gezet over een schadevergoeding bij een geflopt bouwproject, waar hij zelf ook gedupeerde was. Katif werd later uit de fractie gezet.

Ab Meijerman
Burgemeester Ab Meijerman van Veendam moest in 2002 diep door het stof bij de gemeenteraad omdat hij bij zijn sollicitatie niet duidelijk had gemeld dat hij ook een adviesbureau had. Hij mocht blijven.

Wim Scheerder
Wim Scheerder raakte als gedeputeerde in Gelderland in 2001 in een ingewikkelde fraudezaak verstrikt. In ruil voor steekpenningen zouden hij en een ambtenaar vervalste brieven hebben opgesteld. Commissaris van de koningin Jan Kamminga (zie daar) dwong hem op te stappen. Scheerder kreeg in hoger beroep in 2006 een taakstraf van honderdtwintig uur en een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden opgelegd.

Bram Peper
Bram Peper trad in 2000 af als minister van Binnenlandse Zaken omdat hij achtervolgd werd door een declaratieschandaal uit zijn periode als burgemeester van Rotterdam. Hij voerde een jarenlange juridische strijd om zijn naam te zuiveren. Peper betaalde uiteindelijk 7480 gulden terug.

Peter van den Baar
Peter van den Baar kwam in 1999 in opspraak als burgemeester van Goirle bij een aanbestedingskwestie waarin een aannemer bevoordeeld zou zijn. Volgens een onderzoek had hij ‘laakbaar’ gehandeld. Van den Baar werd in 2011 veroordeeld tot een werkstraf van honderd uur en een geldboete van dertigduizend euro omdat hij door valsheid in geschrifte een relatie had bevoordeeld. Hij trad om die reden af als commissaris bij Laurentius, een door fraudeschandalen geteisterde corporatie.

Arie de Jong
Arie de Jong moest puur vanwege zijn onhebbelijke omgangsvormen aftreden. Hem viel als gedeputeerde in Zuid-Holland in de Ceteco-zaak niets te verwijten, maar hij weigerde twee keer om op verzoek van de oppositie terug te komen van vakantie. Toen hij journalisten verweet dat zij beter hadden moeten opletten, werd zijn positie in 1999 onhoudbaar.

Hamid Houda
Hamid Houda trad in 1997 af als Kamerlid na herhaaldelijke publiciteit over belastingontduiking en andere misstanden in zijn textielbedrijf.

Evan Rozenblad
Evan Rozenblad bleek te hebben gelogen op zijn cv en kon in 1996 direct opstappen als Kamerlid.

Louw Hoogland
Oud-burgemeester van Brunssum Louw Hoogland werd in 1996 veroordeeld tot drie maanden voorwaardelijk en 25.000 gulden boete wegens corruptie en verboden wapenbezit.

Henk Riem
In 1994 moest Henk Riem aftreden als burgemeester van Brunssum toen justitie een grote fraudezaak tegen hem en een aantal andere bestuurders begon. Riem zou zich hebben laten omkopen door een grindfabrikant. Uiteindelijk kreeg hij alleen een boete voor een vervalste factuur, een veroordeling wegens valsheid in geschrifte dus.

Roel in ’t Veld
Al na tien dagen moest Roel in ’t Veld in 1993 aftreden als staatssecretaris van Onderwijs omdat er ophef ontstond over zijn inkomsten als ‘bijklussende hoogleraar’.

Harry van den Bergh
Harry van den Bergh moest in 1987 opstappen als Kamerlid toen hij beschuldigd werd van handel met voorkennis in aandelen Fokker. Hij bleef actief in die hoek en lobbyde de afgelopen jaren binnen de PvdA actief voor de JSF.

Tunahan Kuzu
Kamerlid Tunahan Kuzu figureerde in november 2012 in een reclamespotje voor een Turkse zorgverzekeraar. Dat wekte de schijn van belangenverstrengeling, omdat hij als PvdA-Kamerlid zorg in zijn portefeuille had. Hij moest een deel van zijn woordvoerderschap zorg neerleggen. Kuzu werd in november 2014 uit de PvdA-fractie gezet.

Het PVV

Marjolein Faber
De fractievoorztter van de PVV in Gelderland, Marjolein Faber, kwam in maart 2015 in opspraak toen NRC onthulde dat haar fractie duizenden euro’s had aan een bedrijf waar haar zoon vennoot van is. Het ging om het onderhouden van de website. Op verzoek van Faber werd hoogleraar staatsrecht Douwe Jan Elzinga ingeschakeld. Die oordeelde dat het ‘wijs en verstandig’ zou zijn om de opdracht aan de vennootschap van haar zoon te beëindigen. Faber staat bekend als bestrijder van integriteitsschendingen. Zo onthulde zij de onjuiste declaraties van Co Verdaas, die daarom moest aftreden als staatssecretaris.

Geert Wilders
Kamerlid Louis Bontes onthulde in oktober 2013 dat partijleider Geert Wilders, tegen de regels in, subsidies die bestemd waren voor de fractie misbruikte voor campagnedoeleinden. Volgens Bontes is de PVV daar ook door de accountant van de Kamer, Deloitte, voor op de vingers getikt. De PVV erkende dat er 40.000 in mindering was gebracht op de subsidie. Het OM maakte in december 2014 bekend dat Wilders wordt vervolgd voor het beledigen van een groep mensen op grond van ras en aanzetten tot discriminatie en haat. Wilders had in maart, op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen aan zijn aanhangers gevraagd of ze meer of minder Marokkanen wilden. Toen het publiek ‘minder, minder’ scandeerde, riep Wilders: ‘dan gaan we dat regelen.’ Zo’n 6400 mensen deden aangifte.

Jos van Hal Scheffer
Jos van Hal Scheffer trad in juni 2012 af als Statenlid voor de PVV in Utrecht, omdat zijn vrouw was gearresteerd op verdenking van fraude. Zij zou als advocaat haar cliënten voor miljoenen hebben opgelicht. Kort daarna pleegde Van Hal Scheffer zelfmoord. Zijn vrouw verklaarde tijdens haar strafzaak in juni 2013 dat haar man haar daar met geweld toe gedwongen had.

Aarnoud van Doorn
Aarnoud van Doorn werd in 2012 uit de Haagse gemeenteraadsfractie van de PVV gezet omdat hij geld uit de kas voor privédoelen had gebruikt. Begin dit jaar werd hij opgepakt omdat hij geheime stukken naar het AD had gelekt. Bij dat onderzoek kwam de politie nog meer strafbare feiten tegen. In februari 2014 werd Van Doorn veroordeeld tot een voorwaardelijk werkstraf van 40 uur en een boete van 1000 euro wegens verboden wapenbezit, verkoop van wiet aan jongeren en het lekken van geheime informatie.

Cor Bosman
Cor Bosman werd in 2012 uit de Limburgse Statenfractie van de PVV gezet omdat hij PvdA-Statenlid Selçuk Öztürk een ‘uitgekotst stuk halalvlees’ had genoemd in een interne mail.

Daniël van der Stoep
Europarlementariër Daniël van der Stoep trad in 2011 af nadat hij onder invloed een aanrijding had veroorzaakt.

Martijn Hurks
In 2011 haalde de PVV Martijn Hurks als kandidaat-Statenlid voor Flevoland van de lijst omdat hij in het verleden gearresteerd is voor het waarschuwen van automobilisten voor een controle.

Carlo de Bruin
Carlo de Bruin werd in 2011 afgevoerd als kandidaat-Statenlid in Noord-Holland omdat hij twee keer gepakt bleek te zijn wegens dronken rijden.

Oege Bakker
Tegelijk met Carlo de Bruin verdween ook Oege Bakker van de lijst in Noord-Holland omdat hij dronken een televisie-interview had gegeven.

Eric Lucassen
Van alle PVV’ers die kort na elkaar in 2010 in opspraak kwamen, veroorzaakte Eric Lucassen verreweg de grootste rel. Hij bleek zijn eigen buurt in Haarlem geterroriseerd te hebben (‘brievenbuspisser’) en als wachtmeester in dienst veroordeeld te zijn wegens ontucht met een ondergeschikte. Lucassen had dit niet gemeld bij zijn sollicitatie. Na flinke ophef in de Kamer meldde Geert Wilders dat Lucassen in de fractie mocht blijven, maar dat hij voor straf zijn woordvoerderschap over defensie en wijken moest neerleggen. In 2012 werd hij door Wilders
geloosd.

Richard de Mos
Richard de Mos kwam in 2010 in opspraak toen bleek dat hij had gelogen over zijn cv: hij was geen schooldirecteur geweest. Wilders legde zich neer bij deze leugen, maar loosde De Mos in 2012, net als de andere PVV’ers met een vlekje.

James Sharpe
James Sharpe trad in 2010 af als Kamerlid toen bekend werd dat een bedrijf waarvan hij directeur was in Hongarije beboet was voor het misleiden van consumenten. Bovendien doken er verhalen op dat hij zich in het verleden als atleet schuldig had gemaakt aan mishandeling.

Jhim van Bemmel
Kamerlid Jhim van Bemmel kwam in 2010 in opspraak toen bekend werd dat hij in 2006 veroordeeld was tot een boete van vijfhonderd euro wegens valsheid in geschrifte. Hij had dit niet gemeld bij zijn sollicitatie. Wilders schorste hem voor zes weken en ontnam hem zijn woordvoerderschap financiën. Van Bemmel werd in 2012 van de lijst afgevoerd.

Marcial Hernandez
Kamerlid Marcial Hernandez kwam in 2010 uitgebreid in het nieuws toen hij een ambtenaar een klap gaf en een kopstoot. Hernandez ontkende dat laatste, maar betaalde wel een schikking van vijfhonderd euro. Wilders ondernam niets.

Dion Graus
Kamerlid Dion Graus wordt al jaren achtervolgd door zakelijke conflicten, onbetaalde rekeningen en beschuldigingen van vrouwenmishandeling. De aantijgingen van vroegere zakenpartners heeft hij grotendeels weten te weerleggen, maar zijn verdediging tegen de beschuldiging van vrouwenmishandeling is minder overtuigend. In 2002 en 2003 zou Graus zijn toenmalige vrouw zwaar mishandeld hebben, onder andere door haar keel dicht te knijpen. Het OM seponeerde destijds en daarmee leek de kous af. In 2011 onthulde Brandpunt een ambtsbericht waaruit bleek dat het OM al in 2007 had geconcludeerd dat er wél voldoende bewijs was en dat Graus in 2003 ten onrechte niet was vervolgd. Wilders bleef achter Graus staan.

Hero Brinkman
Hero Brinkman kwam als Kamerlid diverse malen in opspraak. In 2009 gaf hij toe een drankprobleem te hebben nadat hij een barman in Nieuwspoort had bedreigd. In 2010 bleek dat hij als agent in 2001 een alcoholcontrole had ontweken, waarvoor hij een schikking van 200 euro had betaald. Eveneens in 2010 bedreigde hij een buurman met een bijl, waarvoor hij in 2012 werd veroordeeld tot een voorwaardelijke boete. Brinkman kwam daarna weer in dienst bij de Amsterdamse politie. In februari 2015 kwam hij in opspraak toen het programma De Kennis van Nu beelden liet zien waaruit bleek dat Brinkman als rechercheur een onschuldige vrouw een steekpartij had laten bekennen, terwijl op basis van het bewijsmateriaal duidelijk was dat zij onschuldig was. De advocaat van de onschuldige vrouw heeft een klacht ingediend bij de Amsterdamse politie.

Arjan Brogt
Arjan Brogt trok zich in 2010 terug als kandidaat-Kamerlid toen er verhalen over zijn declaratiegedrag als lid van de studentenraad aan de UvA en over financiële problemen bij zijn zakelijke activiteiten naar buiten kwamen.

Mellony van Hemert
Mellony van Hemert trok zich in 2010 terug als kandidaat-Kamerlid toen bleek dat ze op haar cv ten onrechte had vermeld dat ze gepromoveerd was op kindermishandeling.

Gidi Markuszower
Gidi Markuszower trok zich in 2010 terug als kandidaat-Kamerlid toen bekend werd dat de AIVD hem zag als een ‘risico voor de integriteit van Nederland’ wegens zijn nauwe banden met buitenlandse inlichtingendiensten (de Mossad). Bovendien was hij eerder gepakt wegens het dragen van een vuurwapen.

GroenLinks

Linda Voortman
Tweede Kamerlid Linda Voortman kwam in juni 2014 in opspraak toen de namen van kandidaten voor de functie van Nationale ombudsman gelekt waren naar de pers. De Telegraaf wees haar aan schuldige. GroenLinks-fractievoorzitter Bram van Ojik stelde een onderzoek in: ‘Op basis daarvan heb ik twee conclusies getrokken: niemand in mijn fractie is op enigerlei wijze betrokken geweest bij het lekken van vertrouwelijke informatie naar de pers. Wel is gebleken dat Linda Voortman, nadat ze stukken vertrouwelijk had ingezien, hierover binnen de fractie heeft gesproken. Zij en ik betreuren dat ten zeerste. Dat had niet mogen gebeuren.’ Van Ojik schorste Voortman een maand – de sanctie in de Kamer staat op loslippigheid bij vertrouwelijke stukken. In december bleek uit een onderzoek van de Rijksrecherche dat Voortman onterecht was aangemerkt als verdachte voor het lekken naar de pers. Vertrouwelijke informatie met andere Kamerleden bespreken is niet strafbaar.

John de Laet
John de Laet kwam in december 2013 in de problemen toen hij na de dood van Nelson Mandela twitterde over ‘de dood van de hoofdpiet.’ Hij bood zijn excuses aan en moest aftreden als bestuurslid van de afdeling Amsterdam-West.

Albert Moens
Albert Moens, die in augustus 2013 overleed, kwam in december postuum in opspraak. Uit een verslag van de curatoren van Ecoconcern bleek dat Moens zich als gedeputeerde in 2008 door het bedrijf liet betalen. Moens was een collega van Ton Hooijmaijers (zie daar).

Margriet van Tulder
Margriet van Tulder legde in november 2013 haar functie als fractievoorzitter van GroenLinks in Limburg neer omdat ze zich schuldig had gemaakt aan belangenverstrengeling. Zij had een email gestuurd aan de CDA-fractie om subsidie los te krijgen voor haar eigen stichting Ithaka.

Iwan Leeuwin
Iwan Leeuwin, fractievoorzitter van de deelraadsfractie in Amsterdam Zuidoost, organiseerde in september 2013 een commerciële presentatie in de commissiekamer van het stadsdeelkantoor. Het ging om een bijeenkomst van een relatiemarketingbedrijf waar hij zelf verkoper was. Stadsdeelvoorzitter Tjeerd Herrema tikte hem op de vingers: ‘Het moet duidelijk zijn dat dit niet kan.’

Marit van der Riet
Marit van der Riet trad in juli 2013 af als bestuurder van de Rotterdamse deelgemeente Feijenoord na een kritisch rapport van het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten. Het bestuur had zich schuldig gemaakt aan ‘machtsbederf en cliëntelisme’, onder andere bij moskee-internaten.

Jan Dijkgraaf
Jan Dijkgraaf stapte begin 2012 om persoonlijke redenen op als raadslid in Emmen. Kort daarop deed de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden aangifte van fraude omdat Dijkgraaf als penningmeester flinke bedragen naar zijn privérekening had overgeboekt. In augustus 2013 deed ook de gemeente Emmen aangifte omdat Dijkgraaf gesjoemeld had met de fractievergoeding. In januari 2015 werd Dijkgraaf veroordeeld tot 180 uurtaakstraf en twee maanden voorwaardelijk. Hij had tussen 2007 en 2011 ruim 10.000 euro aan fractievergoedingen gestolen. Als penningmeester van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden had hij 32.000 euro achterover gedrukt. Dijkgraaf zat in financiële moeilijkheden, maar heeft een afbetalingsregeling getroffen.

Judith Bokhove
Het Rotterdamse gemeenteraadslid Judith Bokhove kwam in 2012 onder vuur te liggen omdat ze als directeur van energiebedrijf Greenchoice mogelijk een belangenconflict met de gemeente had. Onderzoek pleitte haar daarvan vrij, maar concludeerde wel dat zij haar functie te laat had gemeld.

Mariko Peters
Kamerlid Mariko Peters kwam in 2011 in opspraak omdat zij als diplomaat in Afghanistan haar partner bevoordeeld zou hebben met subsidies. Onderzoek van het ministerie van Buitenlandse Zaken pleitte haar vrij van die beschuldiging, maar maakte wel duidelijk dat ze de interne gedragscode had overtreden door haar relatie niet te melden.

Wim de Gelder
Wim de Gelder trad in 2010 af als burgemeester van Alphen aan den Rijn omdat de bestuurlijke verhoudingen verziekt waren. Op de achtergrond speelde een flinke lokale rel over de onthulling dat diverse ambtenaren en bestuurders goedkoop antikraak mochten wonen.

Harry Borghouts
Harry Borghouts trad als commissaris van de koningin in Noord-Holland niet af na felle kritiek op zijn rol in de IJslandse Landsbanki-affaire. Hij sneuvelde uiteindelijk in 2009 omdat hij de declaraties van Ton Hooijmaijers goedkeurde, zonder deugdelijke onderbouwing. Borghouts trad niet op tegen de dubieuze praktijken van deze gedeputeerde. Volgens het onderzoeksrapport van de Commissie Operatie Schoon Schip was Borghouts zelf goed bevriend met een projectontwikkelaar en daardoor niet in een positie om Hooijmaijers te corrigeren.

Wijnand Duyvendak
Kamerlid Wijnand Duyvendak onthulde in 2008 in een autobiografisch boek dat hij in 1985 als actievoerder betrokken was bij een inbraak in het ministerie van Economische Zaken. Kort daarop werd ook bekend dat hij als redacteur van actieblad Bluf medeverantwoordelijk was geweest voor het bedreigen van ambtenaren. Duyvendaks positie als Kamerlid was onhoudbaar geworden en hij trad af.

Herman Meijer
Oud-raadslid, -wethouder en -partijvoorzitter Herman Meijer liep in 2007 een zetel in de Eerste Kamer mis doordat een partijgenoot een ongeldige stem had uitgebracht in de Provinciale Staten in Noord-Holland. Meijer is al jaren omstreden omdat hij in het verleden heeft gepleit voor het opheffen van leeftijdsgrenzen voor seks met minderjarigen, hoewel hij daar nu anders over denkt.

Helma Ton
Burgemeester Helma Ton van Blaricum werd in 2006 bij een verkeerscontrole betrapt toen ze aangeschoten op weg was naar een raadsvergadering.

Sam Pormes
Over senator Sam Pormes deden in de Molukse gemeenschap al jaren geruchten de ronde dat hij connecties zou hebben met de treinkapers van De Punt en dat hij in de jaren zeventig een militaire training zou hebben gevolgd in een Palestijns terroristenkamp. In 2005 werd hij uit de Eerste Kamerfractie gezet en geroyeerd als lid van GroenLinks. Pormes ontkende de aantijgingen, vocht terug en mocht weer terug in de fractie. In 2006 stapte hij op.

Paul Rosenmöller
Paul Rosenmöller kwam in 2004 in opspraak toen bleek dat hij volgens de regels een te hoge vergoeding voor advieswerk had ontvangen. Een jaar later was het weer raak, toen hij als voorzitter van de commissie Participatie van Vrouwen uit Etnische Minderheidsgroepen riant betaald werd. In beide gevallen stortte hij een deel terug.

Tara Singh Varma
Tweede Kamerlid Tara Singh Varma vertelde iedereen dat ze terminaal ziek was. In 2001 bleek de ziekte één grote leugen te zijn. Ze trad af.

De LPF

Gonny van Oudenallen
Gonny van Oudenallen kwam in 2005 met haar fractie Mokum Mobiel in opspraak omdat zij fractiesubsidies had aangewend voor haar eigen bedrijf. Vanwege deze rel wilde de LPF-fractie haar in 2006 niet hebben en kwam zij in de Tweede Kamer als eenmansfractie.

John Leunisse en Arjan van Baggum
John Leunisse en Arjan van Baggum veroorzaakten als Statenleden in Brabant twee keer een rel. In 2006 moesten ze na accountantsonderzoek bijna veertienduizend euro aan ten onrechte gedeclareerde horecaonkosten terugbetalen. In 2003 hadden ze al eens voor tienduizend euro verspijkerd aan een werkkamer in hun eigen huis.

Philomena Bijlhout
Philomena Bijlhout trad in 2002 enkele uren na haar benoeming al weer af als staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Ze had gelogen over haar deelname aan de Surinaamse militie ten tijde van de Decembermoorden in 1982.

Ton Alblas
Tweede Kamerlid Ton Alblas gaf in 2002 een fotograaf van Het Parool een vuistslag op zijn kaak. Alblas bood zijn excuses aan.

Leon Geurts
Leon Geurts trok zich in 2002 twee dagen na de verkiezingen terug als kandidaat-Kamerlid omdat hij gelogen had dat hij al doctorandus was, terwijl hij nog studeerde.

Martin Kievits
Martin Kievits werd in 2002 afgevoerd als kandidaat-Kamerlid omdat hij als hoofdinspecteur bij de politie geschorst was wegens vermeende seksuele intimidatie.
ChristenUnie

Jan den Uil
Jan den Uil trad in 2012 af als wethouder in Lansingerland nadat er discussie was ontstaan over een mogelijke belangenverstrengeling omdat hij ook eigenaar van een architectenbureau is.

Albert Kok
Albert Kok trad in 2012 af als wethouder van Oldebroek omdat hij op zijn werk naar internetporno had gekeken.

Tineke Huizinga
Demissionair minister Tineke Huizinga kwam in 2010 onder vuur te liggen omdat zij zich in een privévliegtuig van haar vakantiebestemming naar Den Haag had laten vliegen om een vergadering bij te wonen. Ze was zich van geen kwaad bewust, maar besloot toch om de twaalfduizend euro kostende vlucht zelf te betalen.

Stoffer Jan Haan
Stoffer Jan Haan stapte in 2009 op als wethouder van Bedum nadat de arbeidsinspectie voor de derde keer illegalen aantrof op zijn boerderij.

Jan Bezemer
Jan Bezemer trad in 2007 af als fractievoorzitter van de Provinciale Staten in Noord-Holland omdat hij geld had geleend uit de fractiekas.

Dirk Schutte
Burgemeester Dirk Schutte van Urk speelde in 2004 vertrouwelijke informatie over een fraudeonderzoek van het OM door naar de lokale visafslag, waar hij voorzitter van was. Hij kreeg een boete van vijfhonderd euro. Van de gemeenteraad mocht hij blijven, maar hij hield de eer aan zichzelf.

De SGP

Jan Hakvoort en Willard Woord
De SGP in Urk zette in december 2014 de raadsleden Jan Hakvoort en Willard Woord en burgerraadslid Jan Sinke uit de fractie. Half 2014 stelde burgemeester Pieter van Maaren een integriteitsonderzoek in, nadat er vertrouwelijke documenten over het Berechja College waren gelekt naar de pers. Hakvoort, Woord en Sinke hadden geweigerd om inzage te geven in hun mailbox. Het niet meewerken aan een integriteitsonderzoek vond de SGP ontoelaatbaar omdat ‘een SGP`er eerlijk en oprecht dient te handelen en zich behoort te hoeden voor de schijn des kwaads. Een SGP`er behoort eerlijk, oprecht en betrouwbaar te zijn. Zo`n politicus zal eerlijk omgaan met mensen en collega`s, de waarheid bevorderen en de leugen bestrijden. Het kan niet zo zijn dat er concessies worden gedaan ten koste van de waarheid, het vertrouwen en de betrouwbaarheid van een SGP`er en dus daarmee ook aan de partijbeginselen van de SGP. (..) Ons rest helaas niets anders dan deze drie mannen het vertrouwen en de samenwerking op te zeggen.’

Cor van Tuijl
Cor van Tuijl stapte in oktober 2014 op als wethouder van Woerden. Hij had als wethouder handhaving een winkel bezocht die op zondag open was. Hoewel de winkel daarmee in overtreding was, schold Van Tuijl de boete kwijt. Daarover ontstond een principiële discussie, zo schreef hij bij zijn aftreden: ‘De uitkomst van deze discussie is dat ik als handhaver de beleidslijn van de gemeentelijke handhaving heb doorkruist en daarmee het college alsmede mijn fractie van ChristenUnie/SGP in verlegenheid heb gebracht. Hierdoor is mijn geloofwaardigheid op een voor mij en mijn fractie aangelegen punt, de handhaving van de zondagsrust, dermate aangetast dat ik bij deze mijn ontslag als wethouder van de gemeente Woerden neem.’

Gerard Schotanus
Gerard Schotanus stapte in 2013 op als fractievoorzitter in Barneveld toen bekend werd dat hij een buitenechtelijke relatie had. Hij werd gelijktijdig ontslagen op de Barneveldse school waar hij locatiemanager was.

Gerrit van Lagen
In 2010 deed raadslid Gerrit van Lagen als raadslid in Putten een bod op een perceel grond van de gemeente. De verkoop werd teruggedraaid toen bleek dat Van Lagen voorkennis had over de verkoopprijs. In 2011 trad hij af.

Jan Koffeman
Het Urker gemeenteraadslid Jan Koffeman werd in 2007 tot zestig uur taakstraf en een boete van 25.000 euro veroordeeld wegens zijn betrokkenheid bij fraude met visquota. Hij werd uit de partij gezet en ging onder de naam Hart voor Urk zelfstandig door.

Frans Tollenaar
Frans Tollenaar trad in 2006 af als wethouder van Borsele nadat hij dronken tegen een paaltje was gereden.

D66

Hans Ubachs
Hans Ubachs kreeg in september 2014 als burgemeester van Laarbeek een motie van wantrouwen te verstouwen. De verhoudingen waren verziekt: zo waren er eerder vertrouwelijke stukken over zijn declaraties gelekt. Binnen het college en de raad was al langer twijfel over de integriteit van de burgemeester. Twee onnozele leugens werden hem fataal. In oktober 2013 liet Ubachs een knotwilg uit zijn tuin afvoeren door een gemeenteambtenaar. Toen wethouders hem vroegen hoe dat zat, antwoordde Ubachs eerst dat hij binnen was toen de ambtenaar de boom weghaalde. Volgens de ambtenaar stond de burgemeester erbij. Ubachs stelde de vertrouwensvraag aan zijn collega’s: ‘Wie geloven jullie?’ Mij, de burgemeester, of een medewerker van de buitendienst?’ Kort daarop, op 5 december 2013, moest Ubachs aanwezig zijn bij een belangrijk regionaal overleg in zijn eigen gemeente. Maar hij wilde liever Sinterklaas spelen in zijn oude Limburgse woonplaats Merkelbeek. Ubachs verzon weer een smoes en zei tegen de wethouders dat hij met zijn vrouw mee moest naar de keuringsarts van het UWV. Later gaf de burgemeester toe dat hij in beide gevallen gelogen had. De zaak emmerde ondershuids door en in januari 2015 trad Ubachs af.

Ewout Cassee
De Haarlemse wethouder Ewout Cassee (Ruimtelijke Ontwikkeling en Financiën) kwam in juli 2014 in opspraak toen een aantal affaires uit zijn verleden als ondernemer bekend werden. Zo was hij onder andere veroordeeld wegens wanbeleid. Volgens Cassee had hij dat bij zijn aantreden allemaal keurig gemeld, burgemeester Bernt Schneider ontkende dat. Cassee overleefde de ophef, maar trad in oktober 2014 alsnog af. De aanleiding voor zijn val was een kritisch rapport van onderzoeksjournalist Ton F. van Dijk over een bouwproject. Tijdens een gesprek over dat rapport ontstond ruzie, waarna Cassee Van Dijk zwart maakte in een brief namens het college. Van Dijk had het gesprek heimelijk opgenomen met zijn iPhone, waardoor hij kon bewijzen dat Cassee had gelogen. Daarmee werd zijn positie onhoudbaar en traf hij af.

Wim Vrijhoef
In Voorst ontstond in april 2014 flinke ophef over de benoeming van Wim Vrijhoef. Deze D66-prominent (hij was in de jaren negentig landelijk partijvoorzitter) werd in 2003 veroordeeld tot 21 maanden celstraf omdat hij als directeur van de Gelderse Ontwikkelingsmaatschappij fraude had gepleegd. Vrijhoef moest ook zes ton terugbetalen. In 2006 legde het Hof hem in hoger beroep een jaar cel op, waarvan vier maanden voorwaardelijk. Hoewel de oppositiepartijen zich fel verzetten, werd Vrijhoef toch benoemd. De fractievoorzitter van de VVD, Ruud Kooij, zei tegen Omroep Gelderland dat het niet wenselijk is dat iemand die criminele zaken zoals Vrijhoef op zijn kerfstok heeft, als wethouder weer toegang heeft tot publiek geld.

Jikkie van der Giessen
Jikkie van der Giessen, oud-wethouder te Amsterdam, kwam in april 2013 in opspraak toen bleek dat het ministerie van Onderwijs aangifte tegen haar had gedaan. De Onderwijsinspectie ontdekte dat zij als bestuursvoorzitter van de Rotterdamse kunsthogeschool Codarts ‘onrechtmatige’ en ‘ondoelmatige’ opdrachten en betalingen had geregeld voor onder andere haar zwager en een bedrijf waar ze commissaris was. Van der Giessen stortte 25.000 euro terug in de schoolkas. Minister van Onderwijs Jet Bussemaker noemde de fraude ‘zeer ernstig.’

Ies Klok
Over wethouder van Westvoorne Ies Klok gingen geruchten dat zijn partner belangen had bij het kiezen van een locatie voor strandhuisjes. Ze bleken ongegrond. Toch trad Klok in 2012 af.

Magda Berndsen
Kamerlid Magda Berndsen kwam in opspraak omdat zij als korpschef in Friesland te hoge vergoedingen had ontvangen. In 2011 bleek dat ze twintig mille moest terugbetalen.

Marcèl van Dalen
Marcèl van Dalen stapte in 2010 op als wethouder in Blaricum omdat hij had verzwegen dat er een aangifte wegens smaad tegen hem was ingediend voordat hij wethouder werd.

SP

Jelle Berens
Wethouder Jelle Berens van Oude Ijsselstreek trad in mei 2014 twee dagen na zijn installatie al weer af. Hij is daarmee de snelst afgetreden wethouder van Nederland. De problemen ontstonden toen Berens in een interview met De Gelderlander stevig uitpakte over ‘lijken in de kast’ van de vorige coalitie. In de daar op volgende ophef bleek dat Berens de krant onder druk had gezet om een kwetsende mail niet af te drukken. Volgens burgemeester Hans Alberse had Berens in een interview ook vertrouwelijke informatie gelekt, waarna zijn positie onhoudbaar werd. Na zijn aftreden heeft Berens de beschuldigingen weerlegd. De gemeente liet daarop weten dat de vermeende vertrouwelijke informatie die Berens gelekt zou hebben op dat moment al openbaar was.

Maurits Bongers
Het Delftse Raadslid Maurits Bongers werd in april 2014 veroordeeld tot een boete van 500 euro voor het lekken van geheime stukken over de oplopende kosten van de Sint Sebastiaansbrug. Volgens de rechter had hij zijn geheimhoudingsplicht geschonden. Bongers vond niet dat hij had gelekt omdat alles wat in commissies wordt besproken in principe openbaar is, behalve de bedragen bij aanbestedingen en bedrijfsgeheimen. Het raadslid Jan Peter de Wit van Leefbaar Delft werd overigens gelijktijdig vrijgesproken van het lekken van informatie over afvalbedrijf Avalex.

Emile Roemer
Net als bij de PVV oordeelde de accountant van de Tweede Kamer in oktober 2013 zeer kritisch over de uitgaven van de SP-fractie. De partij had ook subsidies die bestemd waren voor de fractie gebruikt voor activiteiten buiten het Binnenhof. Andere partijen omschreven de uitgaven van de SP volgens NRC Handelsblad als ‘discutabel’, ‘niet rechtmatig’ en ‘onacceptabel.’ Fractievoorzitter Emile Roemer pleitte in een reactie hierop voor volledige openheid over partijsubsidies.

Pierre Diederen
Pierre Diederen stapte in 2008 uit de SP-fractie in de Provinciale Staten van Limburg nadat gebleken was dat hij maandenlang honderden mails van het CDA had gelezen. Die waren per ongeluk in zijn mailbox beland, maar Diederen had dat niet gemeld.

Ali Lazrak
In 2004 stapte Ali Lazrak uit de SP-fractie in de Tweede Kamer na een conflict met Jan Marijnissen. Hij ging verder als eenmansfractie. Lazrak verscheen zelden in de Kamer en stelde nooit vragen. Hij kwam in opspraak toen bleek dat hij ten onrechte geld gedeclareerd had voor een wetenschappelijk bureau.

De Libertarische Partij

Rob Jonkers
In december 2014 kwam het college in Montfoort in de problemen toen de rechtbank oordeelde dat er ten onrechte een bouwvergunning was verleend aan een boer. In een verklaring stelde het college dat de rechtbank heeft ‘geoordeeld dat burgemeester en wethouders van de gemeente Montfoort met de weigering handhavend op te treden de handhavingsbevoegdheid voor een ander doel hebben gebruikt dan waarvoor die is gegeven en daardoor in strijd hebben gehandeld met het verbod van misbruik van bevoegdheid. Het college neemt deze uitspraak zeer serieus.’ Wethouder Rob Jonkers (Inwoners¬belangen Montfoort/Linschoten) kreeg in januari een motie van wantrouwen aan zijn broek. Kort daarop traden hij en zijn twee collega-wethouders Jan Vlaar (CDA) en Ineke Langerak (Christen¬Unie) af. Een terecht besluit, vond burgemeester Bert Jansen (D66): ‘De zweem van niet-integer handelen hangt dit college nu een aantal weken boven het hoofd. Met het neerleggen van hun functie geven de wethouders een krachtig signaal af in het belang van de gemeente.’ Jansen zou in juli met pensioen gaan, maar stelde zijn portefeuille al in februari beschikbaar om ruimte te geven aan het integriteitsonderzoek. De wethouders Vlaar (CDA) en Langerak (CU) keerden weer terug in het nieuwe college.

Rob Maliepaard
In november 2014 arresteerde de politie in het gemeentehuis van Goeree-Overflakkee raadslid Rob Maliepaard (Goeree-Overflakkee Samen) en twee metgezellen. Maliepaard wilde inzage in stukken die worden bewaard in een kast op de afdeling juridische zaken. Het ging om een langslepende zaak waarbij ambtenaren valsheid in geschrifte zouden hebben gepleegd en ondernemers voor miljoenen gedupeerd zouden zijn. Omdat Maliepaard niet via de griffier om inzage had gevraagd, maar zichzelf toegang had verschaft tot de afdeling juridische zaken, liet wethouder Marnix Trouwborst hem arresteren. De raad besloot daarna een onderzoek in te stellen naar de affaire. In januari 2015 deed Maliepaard aangifte tegen Trouwborst wegens wederrechtelijke vrijheidsberoving en omdat Trouwborst zich voor had gedaan als locoburgemeester, terwijl hij dat volgens Maliepaard helemaal niet was. Trouwborst zou het onderzoek naar de affaire afzwakken. Maliepaard wil daarom de positie van Trouwborst ondermijnen, zo vertelde hij aan de Telegraaf: ‘Natuurlijk zit er ook een stuk rancune achter, ik ben ook maar een mens. Als je vijfeneenhalf uur wordt vastgezet op het politiebureau in een kleine cel van twee bij twee en alleen een oud broodje kaas krijgt in die tijd, dan ben je wel boos ja.’

Wil Verschuur
Raadslid Wil Verschuur (Beter Alphen) uit Alphen aan den Rijn werd in november 2014 door de politierechter veroordeeld tot een boete van 150 euro wegens belediging van collega-raadslid Pauline Heijkoop. Ze had haar ondere andere leugenachtig rotwijf genoemd. Heijkoop had ook aangifte gedaan van bedreiging omdat Verschuur ‘Ik kan je wel vermoorden’ zou hebben gezegd. Dat achtte de rechter niet bewezen. Verschuur is in hoger beroep gegaan. ‘Met de boete kan ik wel leven. Maar ik ben 73 jaar en nu heb ik ineens een strafblad voor 5 jaar. Dat betekent op mijn leeftijd levenslang. Ik heb niets misdaan!,’ zo zei ze tegen het Alphens Nieuwsblad.

Han Cohen
Han Cohen (Ouderen Partij Zandvoort) moest in oktober 2014 al na vijf maanden vertrekken als wethouder toen de drie coalitiepartijen D66, CDA en zijn eigen OPZ het vertrouwen in hem opzegden. Het conflict draaide om een tuinhuis in de achtertuin van Cohen, waar zijn dochter een paar dagen in de week werkt als schoonheidsspecialist. Dat was volgens de gemeente in strijd met het bestemmingsplan. Het conflict over het tuinhuis liep zo hoog op dat zelfs Cohen’s eigen partij hem liet vallen.

Wilfried Gradus
Wilfried Gradus (Veldhoven Samen Anders) stapte in september 2014 al na vier maanden op als wethouder. Hij had zorg en economische ontwikkeling in zijn portefeuille. Volgens Gradus kon hij wethouderschap niet combineren met zijn andere activiteiten, zoals marketing doceren. Onderzoek van het Eindhovens Dagblad wees uit dat Gradus voor een derde deel eigenaar is van Zorgwonen BV. Dat bedrijf was vier dagen na Gradus’ beëdiging tot wethouder opgericht en heeft als doel ouderen langer in hun eigen huis te laten wonen door bouwoplossingen en thuiszorg te bieden. Dat bracht volgens het college een mogelijk risico op belangenverstrengeling met zich mee. Ook een marketingcongres dat Gradus organiseerde lag gevoelig omdat daar partijen bij betrokken waren die zaken doen met de gemeente. Het college besloot na onderzoek dat Gradus moest kiezen tussen zijn nevenfuncties of het wethouderschap.

Jeanne Moon
Wethouder Jeanne Moon (Partij Maasdonk) trad in september 2014 af omdat ze een motie van wantrouwen aan de broek had gekregen. Aanleiding was een onderzoek van bureau Hordijk en Hordijk naar haar handelwijze. Moon had op eigen initiatief een bestemmingsplan uit een dossier gelicht. Omdat een ambtenaar misgreep ging een collega-wethouder op zoek en vond het stuk op haar bureau. Verder had ze eigenhandig een woordje in de notulen van een collegvergadering gewijzigd. Hoewel Moon geen eigenbelang bij deze acties had en het onderzoek ook niet duidelijk kon maken wat nu precies het probleem was, vonden vier van de vijf partijen het voldoende om het vertrouwen in de wethouder op te zeggen.

André La Fontaine
Raadslid André La Fontaine van Positief Landsmeer dook in september 2014 onder omdat hij door de politie werd gezocht wegens een niet betaalde parkeerboete. La Fontaine had naar eigen zeggen in 2012 zijn auto voor het gemeentehuis geparkeerd omdat hij zijn standpunt bij een raadsvergadering wilde toelichten met een houten pop. Omdat de vergadering uitliep kreeg hij een boete, die in 2014 was opgelopen tot 262 euro. Omdat La Fontaine principieel weigerde te betalen dreigde gijzeling en kwam hij om arrestatie te voorkomen niet opdagen voor raadsvergaderingen. Wel bestookte hij raadsleden en journalisten met e-mails waarin hij onder meer burgemeester Astrid Nienhuis ervan beschuldigde dat ze een proces in werking had gezet om hem ‘uit de weg te ruimen’. De raad nam een motie van treurnis aan over de afwezigheid van la Fontaine die ‘alleen maar met zichzelf bezig is en een privézaak kennelijk belangrijker acht dan zijn werk als gekozen volksvertegenwoordiger’. Vanaf december kwam La Fontaine weer naar de vergaderingen.

Hans Pijs
In september 2014 lekte het Nuenense raadslid Hans Pijs (Lijst Pijs) een geheim rapport over een fraudezaak rond grondaankopen. Daaruit bleek dat Nuenen 5,1 miljoen teveel had betaald voor grond. Tegen het Eindhovens Dagblad verklaarde Pijs dat hij geworsteld had met zijn geheimhoudingsplicht: ‘Moreel gezien kon ik het gewoon niet meer verantwoorden, dat sneaky gedoe. Ook omdat mensen op straat mij erop aanspreken: Hans, waar blijft dat rapport nou, jullie zijn toch ook voorstander van openbaarheid.’ Burgemeester Maarten Houben heeft aangifte gedaan.

Thijs van Es
Wethouder en loco-burgemeester Thijs van Es van Burger Belangen Beek werd in juli 2014 bij een alcoholcontrole betrapt op rijden onder invloed. Er werd een promillage van 0,7 gemeten. De wethouder betaalde ter plaatse een geldboete en belde bij thuiskomst meteen met burgemeester Ralf Krewinkel. Van Es verklaarde later dat zijn zoon om een uur ’s nachts in paniek vanaf een festival had gebeld. Gezien het medische verleden van zijn zoon was Van Es zonder nadenken in de auto gedoken. Zijn excuses en verklaring werden geaccepteerd.

Toine Manders
Toine Manders, de voorzitter van de Libertarische Partij, werd in februari 2014 gearresteerd door de FIOD op verdenking van belastingontwijking. Manders was in 2012 lijsttrekker voor de partij bij de Kamerverkiezingen. (Niet te verwarren met zijn naamgenoot Toine Manders, een ex-VVD-er die nu lijsttrekker is voor 50Plus bij de Europese verkiezingen.)

Arwin van Garderen
Arwin van Garderen werd in februari 2014 gearresteerd in Portugal. Het raadslid van Lokaal Dinkelland wordt ervan verdacht dat hij als penningmeester van de onderlinge uitvaartvereniging Helpt Elkander een half miljoen euro heeft verduisterd uit de kas.

Evert van de Glind
Evert van de Glind (Gemeentebelangen Scherpenzeel) trad in januari 2014 af omdat zijn ex-vrouw een pand van hem in strijd met het bestemmingsplan illegaal bewoonde.

Bert Euser
Bert Euser (Echt voor Albrandswaard) stapte in januari 2014 op als wethouder van Albrandswaard. Volgens een onderzoek van het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten had hij de schijn van belangenverstrengeling gewekt bij de verkoop van het kabelnetwerk in de gemeente.

Age Hartsuiker
Age Hartsuiker (GemeenteBelangen) trad in december 2013 af als wethouder in Heerenveen, nadat uit onderzoek was gebleken dat hij een vertrouwelijke mail had gelekt naar zijn fractiegenoten, waarna de inhoud opdook in de lokale pers.

Johan Weeber
Wethouder Hans van den Akker deed in oktober 2013 aangifte wegens diefstal van een iPad en een informatiemap tegen Johan Weeber, fractievoorzitter van Gouda Positief. Hij zou daarmee inzage hebben gekregen in vertrouwelijke informatie. Volgens Weeber had hij de tablet en de map per ongeluk meegenomen en er alleen in gekeken om vast te stellen wie de eigenaar was. Het OM besloot in januari 2014 om Weeber niet te vervolgen.

Peter Verschuren
Peter Verschuuren (Partij Nieuw Laarbeek) kwam in september 2013 als raadslid onder vuur te liggen omdat hij, net als zijn partijgenoot Wim van Dijk (zie daar), als ondernemer zaken deed met de gemeente. Zijn kwekerij leverde elf keer bomen en planten aan de gemeente. Verschuren bleef wel zitten.

Anand Soekhoe
Anand Soekhoe stapte in september 2013 op als duo-raadslid voor Leefbaar Leiden. Hij kwam zelden opdagen in de raad. In juli veroorzaakte hij golven van verontwaardiging toen hij na de verkrachting van een journaliste op het Tahrirplein in Caïro twitterde: ‘Islamles voor journalisten.’

Albert Smit
Albert Smit (UwDrieKernen) moest in juli 2013 aftreden als wethouder van Geertruidenberg omdat hij door een vrouwelijke ambtenaar was beschuldigd van ongewenste omgangsvormen. Een onderzoek pleitte hem daarvan vrij, maar stelde wel dat hij chantabel was geworden en dat viel hem aan te rekenen. Smit gaf toe dat hij een ‘vriendschap-plusrelatie’ met de vrouw had opgebouwd.

John van Meurs
John van Meurs stemde als raadslid (Valkenswaard Lokaal) in juli 2013 mee over een bestemmingsplan dat ook betrekking had op een perceel van zijn neef. Burgemeester Anton Ederveen sprak hem daarop aan. Meurs betuigde spijt en noemde het ‘een leermoment.’

Wim van Dijk
Wim van Dijk (Partij Nieuw Laarbeek) trad in juni 2013 af als raadslid omdat hij met zijn schildersbedrijf tegen de regels in klussen deed voor de gemeente.

Peter Tielemans
Peter Tielemans (SDOH) moest in juni 2013 opstappen als wethouder van Helmond toen bekend werd dat hij zeer hoge taxikosten declareerde, vaak ook midden in de nacht. Ook in een eerdere bestuursperiode declareerde hij met ruim vijfduizend euro ver boven het gemiddelde van 300 euro van zijn collega’s.

Yorick Haan
Yorick Haan trad in juni 2013 af als burgemeester van Vlieland, nadat de gemeenteraad het vertrouwen in hem had opgezegd. Haan (ex-SP, ex-Progressief Schiedam) zou een buitenechtelijke relatie hebben gehad en in elkaar geslagen zijn door de bedrogen echtgenoot. ‘Dat is niet waar,’ stelde Haan tegenover het Algemeen Dagblad, ‘maar ik ben wel met een dik stuk hout achterna gezeten. En met de dood bedreigd. Ik zag moord in die man z’n ogen.’

Jacques Leemans
Jacques Leemans kwam in april 2013 in opspraak als raadslid van Nuenens Belang. Zijn zus, getrouwd met wethouder Henk Pero, had aangifte gedaan wegens mishandeling. Leemans ontkende, al gaf hij toe dat er ‘onenigheid over familiekwesties’ was. Het relletje had geen gevolgen voor Leemans’s carriere, hij treedt weer op als lijsttrekker.

Ben Misha
Ben Misha (1 voor Allen, ex-SP) kwam in april 2013 in opspraak als raadslid van Raalte toen de burgemeester aankondigde aangifte te doen wegens schending van zijn geheimhoudingsplicht. Het OM heeft de zaak voorwaardelijk geseponeerd.

Mustafa Özcan
Mustafa Özcan (eenmansfractie, ex-GroenLinks) werd er in april 2013 door PvdA-er Ramón Alvarez Smits (zie daar) van beschuldigd nooit aanwezig te zijn als gemeenteraadslid in Amersfoort, maar wel iedere maand 1700 euro te vangen. Özcan gaf diverse verklaringen af voor zijn afwezigheid. Zo zou hij overspannen zijn en kon zijn navigatiesysteem het stadhuis niet vinden. Hij keert na de verkiezingen niet terug in de raad.

Wim Runderkamp
Wim Runderkamp (Volendam/80) stapte in april 2013 op als wethouder omdat hij in strijd met de integriteitscode van de gemeente een nevenfunctie bij een stichting ter promotie van het toerisme niet gemeld had. Hij heeft zich niet schuldig gemaakt aan daadwerkelijke belangenverstrengeling, zo bleek uit een onderzoek van het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten.

Henk Krol
Henk Krol kwam in 2013 in opspraak omdat hij zijn zakelijke belangen niet duidelijk gescheiden had van de belangen van 50plus. Bovendien waren zijn functies niet correct geregisteerd. Krol werd in februari 2013 veroordeeld tot een boete van 750 euro voor het hacken van patiëntendossiers. Krol legde in oktober 2013 zijn functie als volksvertegenwoordiger neer toen was uitgekomen dat hij als hoofdredacteur van de Gay Krant jarenlang geen pensioenpremies had betaald voor zijn personeel. Krol kwam in september 2014 tijdelijk terug in de Kamer, om de zieke Martine Baay te vervangen. In oktober deed de Stichting Vrienden van de Gay Krant aangifte tegen Krol, wegens oplichting, valsheid in geschrifte en verduistering van subsidiegelden.

Jo Dejong
Jo Dejong (Partij Jo Dejong) trad in februari 2013 af als wethouder van Meerssen omdat tijdens een carnaval een vrouwelijke ambtenaar een tongzoen had gegeven. Dejong pleegde daarna zelfmoord.

Jan Hoen
Jan Hoen (Christelijke Volkspartij, ex-CDA) kwam in 2012 in opspraak omdat hij als raadslid in Maastricht ook adviseur was bij kerstevenement Winterland, waarover hij als politicus het woord voerde. Uit onderzoek bleek dat hij de gedragscode van de gemeenteraad had geschonden. Alle andere partijen veroordeelden zijn gedrag, maar Hoen bleef zitten. In de woorden van raadslid Alex Meij (VVD): ‘Ik sta hier met plaatsvervangende schaamte, omdat de politiek opnieuw wordt geschaad.’

Dick Klokgieters
Dick Klokgieters moest in 2012 voor de rechter verschijnen omdat hij gefraudeerd zou hebben als directeur van een ICT-bedrijf. Klokgieters kwam in 2008 voor de SP in de raad van Roermond, maar stapte na een conflict over naar de Partij voor Eenheid.

Ihsan Samanci
Ihsan Samanci (Sociaal Delfzijl) kreeg als raadslid in maart 2011 een motie van afkeuring aan zijn broek van de voltallige raad omdat hij sinds zijn aanstelling in 2010 nauwelijks op was komen dagen. Hij beurde in vier jaar tijd dertigduizend euro aan vergoeding, zonder aanwezig te zijn. In 2014 doet hij weer mee aan de verkiezingen.

Ad Wijnen
Ad Wijnen (Hoeven 2000) kreeg in 2012 als raadslid in Halderberge het verwijt dat hij zich met een privéconflict bemoeide. Na onderzoek concludeerde het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten: ‘De wijze van opereren van de heer Wijnen biedt inherente risico’s tot het optreden van belangenverstrengeling.’ Wijnen bleef zitten, hoewel oud-waarnemend burgemeester Peter Neeb hem ervan beschuldigde te hebben gelogen. In 2013 zegde het CDA vanwege deze kwestie het vertrouwen in Wijnen op, waarna Hoeven 2000 zich terugtrok uit de coalitie.

Alfons van Raak
Alfons van Raak (GBSV) trad in 2012 af als wethouder in Alphen-Chaam wegens een illegale aanbouw aan zijn woning.

Frank de Ruijter
Frank de Ruijter (Gemeentebelangen) trad in 2012 af als wethouder in Zeevang omdat er huizen gebouwd zouden gaan worden op grond die van hem was.

Martijn Pijnenbrug
Martijn Pijnenbrug (Dorpsvisie) trad in 2011 af als raadslid in Oirschot omdat de indruk was ontstaan dat hij met voorkennis een bouwaanvraag had ingediend.

Hans van Rossem
De gemeente Emmen vorderde in 2011 elfduizend euro aan raadsvergoedingen terug van het voormalige raadslid Hans van Rossem (Leefbaar Emmen) omdat hij niet kon verantwoorden waarom hij die gedeclareerd had. Na zijn overlijden in 2013 is de claim stopgezet. Van Rossem werd in 2008 voor een vergelijkbare zaak veroordeeld.

Tinus Snyders
De provincie Utrecht vorderde in 2011 93.000 euro terug van Tinus Snyders (Mooi Utrecht) omdat hij het fractiegeld in strijd met de regels gebruikt zou hebben.

Jan van Dalen
Jan van Dalen moest in 2011 opstappen als raadslid in Westerveld omdat hij verzwegen had dat hij betaald werk deed voor het Archeologisch Centrum in Diever, dat ook geld kreeg van de gemeente.

Jasper van Vechel
Jasper van Vechel (De Gewone Man) trad in 2011 af als raadslid in Oirschot omdat hij zijn leegstaande huis aan illegale vreemdelingen had verhuurd.

Jos Tijdhof
Jos Tijdhof kwam in 2010 als fractievoorzitter van Burgerforum in Losser in opspraak omdat hij zijn positie had misbruikt om een stuk grond naast het toekomstige Kulturhus gratis te verkrijgen. Hij trad af als voorzitter, maar bleef in de raad zitten.

Martin van Meurs
Martin van Meurs, gemeenteraadslid voor Pro Arnhem, werd in 2010 gearresteerd wegens kinderporno. Van Meurs, die eerder jarenlang wethouder was voor de PvdA, ging verder als eenmansfractie. Hij werd twee keer veroordeeld wegens het in bezit hebben en kijken naar kinderporno en zat diverse celstraffen uit. In 2013 werd hij uit de raad gezet. Hij heeft recht op wachtgeld tot begin 2015.

Lenneke van der Meer
Lenneke van der Meer (Gemeentebelangen) was tot 2010 wethouder in de gemeente Rozenburg en stapte kort daarna over naar een adviesbureau, dat ook voor die gemeente werkte. Na een integriteitsonderzoek volgde aangifte, maar het OM liet in 2011 weten dat de zaak geen prioriteit had en dat de rijksrecherche te weinig capaciteit heeft.

Jan Wiesenekker
Na onderzoek concludeerde het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten in 2009 dat raadslid Jan Wiesenekker (Rhenens Belang) in Rhenen ‘niet integer’ en ‘intimiderend’ heeft gehandeld. Zo wijzigde hij e-mails. Hij stapte op en de gemeente liet beslag leggen op zijn bedrijfspanden vanwege een conflict over te hoge declaraties.

René Verheggen
René Verheggen (Weert Lokaal) moest in 2009 opstappen toen uit een onderzoek bleek dat hij niet integer gehandeld had door betaald advies te geven aan een projectontwikkelaar die ook in Weert bouwde.

Ton Verachtert
Ton Verachtert (Samen Sterk Maasdriel) kwam in 2009 als wethouder van Maasdriel zwaar onder vuur te liggen omdat hij meebesliste over een opknapbeurt van een bedrijventerrein terwijl hij zelf betrokken was bij een van de daar gevestigde bedrijven. Volgens een onderzoek had hij niet onafhankelijk gehandeld. Verachtert kwam niet terug als wethouder.

Jo Verheesen
Jo Verheesen (Samenwerking) stapte in 2009 op als wethouder van Echt-Susteren toen in de zogenaamde Sinterklaas-affaire bleek dat een groot deel van de gemeentelijke subsidies bij door CDA’ers bestuurde verenigingen terechtkwamen. Er volgden typisch Limburgse verwikkelingen, waarna hij net als zijn collega-wethouder Pustjens in 2010 een enorme verkiezingsoverwinning behaalde. Hij keerde niet terug als wethouder.

Jan Coenen
Na een opstootje na de kerstborrel stapte wethouder Jan Coenen (Leefbaar Uden) in 2007 op.

Ton Linssen
Ton Linssen (Lijst Linssen) kwam in 2007 als wethouder van Bergen op Zoom in opspraak toen een medewerkster van een disco een bandopname onthulde waarop te horen was hoe Linssen haar adviseerde hoe ze vlaggen aan de gemeente kon verkopen en hoe ze een disco kon beginnen in een pand waarvan Linssen eigenaar was. Uit onderzoek bleek belangenverstrengeling, maar Linssen mocht blijven zitten.

Gert Velthorst
Gert Velthorst (Protestants Christelijke Groepering) trad in 2007 af als wethouder van Buren nadat bekend was geworden dat hij een buitenechtelijke verhouding had met een ambtenaar.

Henk Reurink
Henk Reurink (Algemeen Belang) moest in 2007 aftreden als raadslid in Elburg omdat hij handtekeningen had vervalst voor zijn kandidatuur voor de waterschapsverkiezingen.

Gijs van Eeuwijk
Gijs van Eeuwijk (Samen Sterk Maasdriel) trad in 2006 af als wethouder omdat hij een lijst met kopers van een woningbouwproject aan een partijgenoot had gegeven.

Arnold van Hooft
Arnold van Hooft (Samen Sterk Maasdriel) trad in 2006 af als raadslid omdat hij een lijst met kopers van een woningbouwproject van partijgenoot Van Eeuwijk (zie daar) had gekregen.

Tom van Erp
Gemeentebelangen Vught royeerde in 2006 gemeenteraadslid Tom van Erp omdat hij burgemeester Jan de Groot beledigd had. Zijn carrière in Vught was al een grote aaneenschakeling van conflicten, met als dieptepunt een mail die hij in 2003 als voorzitter van een stichting aan alle raadsleden verstuurde, met daarin de mededeling dat hij de begroting had opgeschroefd om meer subsidie te krijgen.

Gijs Broeders
Gijs Broeders (Combinatie Algemeen Belang) trad in 2006 af als wethouder van Drimmelen omdat hij geprobeerd zou hebben voor anderen een lading stenen te regelen.

John Stubenitsky
John Stubenitsky (Leefbaar Breda) kwam in 2005 in opspraak omdat hij 2175 euro had geleend van de fractievergoeding van zijn partij. Hij betaalde meteen terug en mocht blijven.

Vincent Poorter
Vincent Poorter (Leefbaar Rechtvaardig Zaanstad) werd in 2005 veroordeeld tot het terugbetalen van zijn raadsvergoeding aan Zaanstad. Daar moest hij aftreden als raadslid omdat hij in Bergen woonde. Hij werd al eerder veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf voor aanranding.

Ad Pastoor
Ad Pastoor (Leefbaar Eindhoven) trad in 2005 af als wethouder omdat hij bouwbedrijven had bevoordeeld. De politie moest hem later dat jaar verwijderen van de ledenvergadering van Leefbaar Eindhoven.

Ruud van Dijk
Ruud van Dijk (Valkenswaardse Belangen) moest in 2005 aftreden als wethouder nadat hij beschuldigd was van corruptie. Justitie kon daarvoor geen bewijzen vinden en seponeerde de aanklacht.

Theo van Mook
Theo van Mook (Dorpen en Duurzaamheid) kwam als raadslid van Lith in 2004 in opspraak omdat hij twee percelen grond had gekocht die de gemeente ook wilde kopen. De andere partijen in de raad vonden dat voorkennis en eisten zijn vertrek, maar Van Mook bleef zitten.

Jos Mennen
Jos Mennen (Algemeen Belang) trad in 2004 af als wethouder van Asten omdat er ophef was ontstaan over de slechte omstandigheden op de minicamping die hij exploiteerde.

Wim van Laarhoven
Wim van Laarhoven (Gemeentebelangen) moest in 2004 aftreden als wethouder van Vught toen bleek dat hij, zonder dat de rest van het college dat wist, commissaris was geworden bij de BV Van Laarhoven Holding.

Jilles Hemmes
In 2004 trad Jilles Hemmes (Gemeente Belangen Schiedam) af. Om te voorkomen dat zijn raadsvergoeding op zijn vut zou worden gekort, had hij acht maanden vergoedingen op rekening van de partij laten storten, waarna ze na zijn vijfenzestigste op zijn rekening werden overgemaakt. Commentaar van partijgenoot Henk Groenewegen: ‘Heel het land hangt aan elkaar van corruptie en dan moet hij weg vanwege die paar maanden…’

Theo Schoenmakers
Wethouder Theo Schoenmakers (Leefbaar Schiedam) versleet in een jaar tijd maar liefst zes computers, die allemaal waren vastgelopen op virussen. Bij een onderzoek trof Deloitte in 2003 porno op zijn pc aan. Hij moest aftreden als wethouder. Schoenmakers was al eerder uit de CDA-fractie gezet na een incident met drank.

Henk Jan Habermehl
Bij het onderzoek in 2003 ontdekte Deloitte ook porno op de computer van wethouder Henk Jan Habermehl van Schiedam (Gemeente Belangen Schiedam).

Toon Roosenboom
Toon Roosenboom (Leefbaarheid) zou als wethouder van Halsteren steekpenningen hebben aangenomen. Hij werd daarvoor in 2003 veroordeeld tot tienduizend euro boete en drie maanden voorwaardelijk. Roosenboom vocht die veroordeling aan, maar overleed voordat het hof uitspraak kon doen.

Emmy Koning en Adriaan Bruininck
Emmy Koning (Gemeentebelangen) trad in 2003 af als wethouder van Delfzijl nadat een bizarre deal met haar partijgenoot Adriaan Bruininck uitlekte. Zij mocht na de verkiezingen wethouder worden, op voorwaarde dat ze Bruininck – die zelf een uitkering had – elke maand driehonderd euro zou betalen.

Joop Goudeleeuw
Fractievoorzitter Joop Goudeleeuw (Gemeente Belangen Schiedam) werd in 2003 door de politierechter veroordeeld tot een voorwaardelijke straf wegens het bedreigen van zijn buurman, onder andere het ‘maken van stekende bewegingen’ met een schroevendraaier. Hij bleek al eerder veroordeeld voor het dreigen met een zwaard. Hij stapte in 2004 uit de fractie.

Hans Smolders
De fractievoorzitter van de Lijst Smolders (Tilburg) werd in september 2007 veroordeeld voor het schenden van zijn geheimhoudingsplicht. Hij kreeg een boete 750 euro omdat hij opzettelijk vertrouwelijke informatie had gelekt. Het vonnis werd in 2010 bevestigd door de Hoge Raad. De Rijksrecherche startte in 2009 een onderzoek wegens corruptie tegen Smolders, maar daar is nooit een strafzaak uit voortgekomen.

Arie Wim Boer
Het Noord-Hollandse statenlid Arie Wim Boer van Fractie Boer (ex- PVV) stond begin januari 2015 met Monica Nunes in de top 3 van de meest afwezige leden. Omdat zijn administratie niet op orde is, vorderde Commissaris van de Koningin Remkes van hem 12000 euro fractiebudget terug. Volgens Boer is hij persoonlijk failliet, kon hij daarom geen verantwoording afleggen en kan hij dus ook niet terugbetalen.

Monica Nunes
Monica Nunes (Forza ! NH, ex-PVV, ex Onafhankelijke Burgerpartij) kwam in 2012 als Statenlid in Noord-Holland in opspraak toen onderzoeksgroep Kafka onthulde dat zij drie jaar lang op de extreemrechtse website Stormfront.org actief was geweest. Ze is sinds eind 2012 niet op komen dagen bij de vergaderingen van de Provinciale Staten. Commisaris van de Koningin Johan Remkes ‘ergent zich dood’ aan het plichtsverzuim. Omdat haar administratie niet op orde is vorderde Remkes in januari 2015 3000 euro van haar fractiebudget terug.

Verantwoording
De Politieke Integriteits-index (PI-Index) wordt sinds 2013 samengesteld door Bart de Koning (in samenwerking met Vrij Nederland), Leo Huberts, hoogleraar bestuurskunde aan de VU en Muel Kaptein, hoogleraar integriteit aan de Erasmus Universiteit. We streven ernaar om systematisch alle gevallen waarin de persoonlijke integriteit van Nederlandse politici en bestuurders in het geding is in kaart te brengen. Dat maakt het mogelijk om meer gefundeerde uitspraken te doen over bijvoorbeeld het soort schendingen, verdeling over partijen en trends.

De criteria voor opname in de index:n Het gaat om gekozen (of benoemde) Nederlandse politici die een functie hebben (of daarvoor kandidaat waren) bij gemeente, provincie, rijk of een Europese of internationale instelling. Functies bij semi-overheden of andere publieke organisaties vallen erbuiten.

– De affaire heeft na 1 januari 1980 plaatsgevonden. Omdat affaires binnen gemeentes vaak alleen in lokale media worden genoemd, is om praktische redenen tot 2003 teruggezocht. Alleen oudere lokale schandalen die de landelijke media hebben gehaald, zijn vermeld.

– De lijst vermeldt uitsluitend politici die regels of normen hebben overtreden in hun eigen voordeel en/of van wie de persoonlijke integriteit in twijfel is getrokken. Andere politieke affaires, zoals budget­overschrijdingen of verbroken verkiezingsbeloften, vallen erbuiten.

– Het gaat om een publieke affaire die de pers heeft gehaald.

– De betrokken politicus moet wegens de affaire zijn afgetreden en/of gesanctioneerd (formeel of informeel, bijvoorbeeld blijkend uit excuses, erkenning van schuld, terugbetaling). Ook als een politicus de affaire heeft ‘overleefd’, kan de zaak in de lijst worden genoemd, maar alleen als de feiten vaststaan of uit geloofwaardige bron komen, ze voldoende ernstig zijn en in de publiciteit tot serieuze vraagtekens over iemands integriteit hebben geleid. Dit betekent dus niet dat als iemand op de lijst staat er dus ook altijd sprake is van een integriteitsschending, noch dat er een formele gedragsregel is overschreden.

– Onder integriteitsschendingen wordt hier verstaan: corruptie; fraude of diefstal; dubieuze giften; onverenigbare functies; misbruik van bevoegdheden; misbruik van informatie; ongewenste omgangsvormen en bejegening; wanprestatie en verspilling; wangedrag in de vrije tijd. Deze indeling is ontleend aan de oratie van Leo Huberts.

Deze lijst is tot stand gekomen door het zorgvuldig inventariseren van openbare bronnen. Er is onder andere gebruikgemaakt van de jaarlijkse wethoudersoverzichten die Henk Bouwmans opstelt, aanvankelijk voor ‘Binnenlands Bestuur’, later voor ‘VNG Magazine’, en van ‘De vriendenrepubliek’ van Joep Dohmen.

We sluiten niet uit dat deze lijst aanvulling behoeft. Nieuwe gevallen en nieuwe informatie kunt u melden op het e-mailadres affaires@vn.nl.

Met dank aan Eline van den Brink, Klaas Postma, Paul Arlman, Michel van Hulten, Muel Kaptein, Alex Kortekaas, Karin Lasthuizen, Leo Huberts, Nico Baakman en Willeke Slingerland.