In het voorjaar van 2016 deed ik met Max van Weezel voor Vrij Nederland een interview met Alexander Gauland, één van de leiders van Alternative für Deutschland, de rechts-populistische partij die toen net was begonnen aan een onstuitbare opmars. Toen we Gauland in zijn werkvertrekken in Potsdam vroegen naar het succes van zijn AfD, zei hij: ‘In de Bondsrepubliek is de situatie ontstaan dat alle partijen maar één politieke richting vertegenwoordigen. Ze willen allemaal hetzelfde. Angela Merkel zegt ook: voor mij en mijn politiek is er geen alternatief’– gevolgd door een litanie over zijn eigen politieke lotgevallen: hoe hij enige jaren eerder als prominent lid van Merkels CDU geprobeerd had de partij een meer conservatieve koers te laten varen, en hoe daar door de adviseurs van Merkel met totale minachting op was gereageerd. ‘Ze zeiden: we hoeven helemaal geen rekening met u te houden, want de conservatieve kiezers hebben toch geen alternatief, ze zullen altijd op de CDU stemmen. Toen ben ik opgestapt. Ik wil niet ijdel klinken, maar het geeft me voldoening dat we met de AfD nu laten zien dat die analyse van de CDU-top een reusachtige blunder was.’