De wonderlijkste bijdrage aan de Algemene Politieke Beschouwingen in september kwam dit jaar van Jesse Klaver. In de zomer, verklaarde hij, had zijn oudste zoontje hem gevraagd: ‘Papa, jij bent toch Jesse Klaver?’ – hetgeen voor de GroenLinks-leider aanleiding was geweest bij zichzelf te rade te gaan, want – en dat was de onuitgesproken boodschap: het is toch treurig als zo’n ventje het onderscheid niet meer kan maken tussen zijn vader en het politieke fenomeen Jesse Klaver. ‘Het liet me ook weer zien dat je als fractievoorzitter een merk kan zijn. Een imago. Iets dat beheerst moet worden. En beheerd. En voor je het weet ga je je gedragen naar hoe andere mensen denken dat jij bent.’ Daarom had Klaver besloten ‘uit die mal’ te stappen, en niet meer mee te doen aan ‘politieke spelletjes’ en ‘scorebordpolitiek’.

Politieke spelletjes

De nieuwe wending van Klaver kwam na maanden van groeiende kritiek – ook binnen GroenLinks – op de neiging tot...