De VVD heeft geen idee

Columns van de week

Chard van den Berg en Hannah Prins

De stemmen van Vrij Nederland

Een culinair journalist is, dat spreekt vanzelf, veel met eten bezig. Voor ik in slaap val, fantaseer ik over etentjes die ik wil organiseren en nieuw uit te proberen recepten, en als ik me overdag verveel, google ik dromerig de menukaarten van restaurants in verre oorden. Denken over eten is mijn favoriete tijdsbesteding. Maar denken is één ding. Als het erop aankomt &#8211; wat eet ik dan eigenlijk precies? Ik zie mezelf als een bewuste eter. Nooit junkfood, geen kant-en-klaarmaaltijden, altijd scharrelvlees en zoveel mogelijk biologische producten. Smaak staat voorop, maar die smaak kan net zo goed in een bordje linzensoep zitten als in een biefstuk met bearnaisesaus. Verstandig zijn als het nodig is en uit de band springen als het kan, een prettige balans tussen gezond en genieten, tussen regelmaat en een ontspannen levensstijl. Zo denk ik dat ik eet. Maar klopt dat?
Twee weken lang hield ik een eetdagboek bij. Wat ik at, werd bepaald door twee zeer verschillende eetpatronen. De eerste week leefde ik volgens de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Wat vinden zij dat een vrouw van mijn leeftijd dagelijks moet binnenkrijgen om gezond te zijn en te blijven? En is dat dan echt zo anders dan hoe ik het al doe?
De tweede week gingen alle regels overboord en mocht ik intuïtief eten, wat er kort gezegd op neerkomt dat als je echt naar je lichaam luistert, je vanzelf hoort wat je nodig hebt (zie ook &#8216;Eten in tijden van overvloed&#8217; op pagina 70).
Week 1, dag 1
Mijn persoonlijke Schijf van Vijf (te vinden op de website van het Voedingscentrum als je je leeftijd en geslacht intikt) blijkt er heel anders uit te zien dan mijn werkelijkheid. Mijn mond valt open als ik zie dat ik elke dag zes sneetjes volkorenbrood moet eten. En wat moet daarop? Ik mag maar anderhalf plakje kaas en mijn dagelijkse vleesrantsoen is 125 gram. Als ik &#8216;s avonds een gehaktbal neem, kan er geen worst meer op mijn brood. Misschien willen ze dat ik alleen brood met halvarine eet? Halvarine is namelijk de heilige graal van de Schijf van Vijf (en roomboter is de duivel). Een andere tegenvaller is dat mijn favoriete ontbijt van yoghurt en cruesli in de categorie &#8216;af en toe&#8217; valt. Brinta heeft de voorkeur. Gelukkig is het herfst: in de zomer moet ik niet aan een dampend bordje pap denken.
Dag 2
Een van de belangrijkste regels van het Voedingscentrum: eet elke dag twee stuks fruit en 200 gram groente. Die groente, dat lukt me wel, maar het fruit valt me zwaar. Ik blijk gewoon helemaal niet zo van fruit te houden. Ja, aardbeien en frambozen, die kan ik in augustus met ponden tegelijk wegwerken. Maar dagelijks een appel en een banaan, nee bedankt. Ik maak het maar goed door veel tomaat en komkommer bij de lunch te eten &#8211; heb ik meteen weer iets om op één van de zes boterhammen te doen. En als er slagroomtaart staat van een jarige collega, eet ik de druiven en de kiwi eraf als niemand kijkt.
Dag 3
Ik probeer elke dag trouw de Caloriechecker van het Voedingscentrum in te vullen om te kijken of ik niet te veel calorieën (voor een vrouw maximaal 2000) en vet (tussen de 45 en 90 gram) binnenkrijg. Ook hier loop ik ertegenaan dat het invullen van zo&#8217;n tabel makkelijk is als je een tartaartje met gekookte aardappels met puree en sperziebonen op je bord hebt. Maar wat moet ik met mijn zelfgemaakte pompoen-linzensoep met maisbrood, mijn prei-geitenkaaspannenkoekjes met ansjovis? Daar is geen vakje voor aan te vinken.
Dag 4
Ik ga uit eten met een vriend die altijd te laat komt. Terwijl ik op hem wacht in het café begint mijn maag zo zorgwekkend te knorren dat ik nootjes bestel &#8211; een gezonder alternatief is er niet. Gelukkig komt er een bekende naast me zitten die me helpt ze op te eten, anders zou deze avond met een hele bak wasabinootjes, drie Belgische biertjes en een pizza met salami en taleggio, zó hoog gescoord hebben op de Caloriechecker dat ik dat de rest van de week niet meer goed had kunnen maken.
Dag 5
Overdag lukt het allemaal wel. &#8216;s Ochtends Brinta, om elf uur een banaan, tussen de middag vier boterhammen (de stapel van zes haal ik niet, echt niet), later nog een appel. &#8216;s Avonds, dan wordt het moeilijk. Twee opscheplepels pasta, 200 gram groente en 125 gram vlees of vleesvervanger, dat klinkt heel simpel als je een regelmatig leven leidt en op weg naar huis even een zak spruitjes en een kipfiletje gaat kopen. Maar voor wie veel onderweg is, afspraken heeft en afhankelijk is van wat restaurants of stationskiosken te bieden hebben, is het een ander verhaal. Een salade met linzen, mozzarella en geroosterde pastinaak klinkt goed. Durf ik de ober te vragen of dat een flintertje pastinaak ter decoratie is, of dat ik er mijn 200 gram groentequotum mee zal kunnen halen?
Dag 6
Tussen de vrijdagmiddagborrel (wokkels, pinda&#8217;s en witte wijn) en de vrijdagavondborrel (Belgisch bier en kaaskoekjes) drink ik staand aan het aanrecht een groot glas grapefruitsap, en hoop dat de Schijf van Vijf-goden me vergeven. Als daar één dag geschikt voor is, moet het toch wel de vrijdag zijn?
Dag 7
Een week lang geen andere tussendoortjes dan een droge bruine boterham of wat fruit, zorgen dat je genoeg groente, fruit en vezels binnen krijgt, weinig vet en suikers eten. Dat moet toch niet moeilijk zijn? Toch ging het in die ene week bij mij al drie keer mis: tijdens mijn pizza-en-bier-avond, tijdens mijn borrelavond waarbij ik tussendoor vergat te eten, en bij de snelle hap in een restaurant. Moet ik concluderen dat ik gewoon (culinair gezien) een te losbandig leven leidt om binnen de vakjes van de Schijf van Vijf te kunnen opereren?
Week 2, dag 1
Deze week wordt alles anders. Geen stapel volkorenboterhammen meer, en alleen fruit als ik er écht zin in heb. Deze week volg ik de richtlijnen van Geneen Roth, één van de grondleggers van het intuïtieve eten: 1. Eet wanneer je honger hebt.2. Eet zittend in een rustige omgeving. Niet in de auto.3. Eet zonder afleiding, zoals radio, televisie, een krant, een boek, een indringend of moeilijk gesprek, muziek.4. Eet waar je lichaam om vraagt.5. Eet tot je je verzadigd voelt.6. Eet ergens waar anderen je kunnen zien, of alsof dat zo is.7. Eet met genoegen, smaak en plezier.Ik begin met een bak yoghurt met cruesli.
Dag 2
Het eerste wat opvalt als ik probeer te &#8216;luisteren naar waar mijn lichaam om vraagt&#8217;, is dat ik heel vaak iets eet of drink uit gewoonte en niet omdat ik er echt zin in heb. Zo drink ik als ik op mijn werk ben, altijd drie kopjes koffie: om 09:00, om 10:00, en om 11:00. Ineens realiseer ik me dat het derde kopje me helemaal niet smaakt. Ik ben gewend aan het loopje naar de koffiemachine, aan de werkonderbreking. Maar dat ik daarmee ook iets in mijn lichaam stop wat het niet nodig heeft en zelfs helemaal niet lekker vindt, dat is een eyeopener.
Dag 3
Vandaag werk ik thuis. Het grootste genoegen van de thuiswerkdag is dat ik eieren mag bakken voor de lunch. Maar als ik mijn in de roomboter gebakken omelet met Parmezaanse kaas op m&#8217;n bord laat glijden, heb ik een dilemma. Ik mag niet in mijn nieuwe kookboek bladeren! Ik mag niet naar Tell Sell kijken! Ik zit aan tafel in de doodstille kamer. Hé, de overbuurman is aan het stofzuigen. Ik bestudeer de omelet, terwijl ik er met kleine hapjes van eet. Ik word langzaam rustig. Heb ik ooit eerder gezien hoe mooi dat is, zo&#8217;n gouden omelet met witte streepjes van nét niet goed losgeklopt eiwit?
Dag 4
Ik heb al twee keer het ontbijt en één keer de lunch overgeslagen en voel me daar heerlijk rebels bij. Toch heb ik mijn twijfels of dat nu wel gezond is. Waar moet ik nu precies naar luisteren? Naar het feit dat ik geen acute honger heb, of naar het gevoel dat daar weer onder zit, en dat heel goed weet dat ik als ik nu niet eet, straks zin krijg in ongezonde dingen? Om vier uur &#8216;s middags besmeer ik halve zongedroogde tomaten met klodders mayonaise. Ik strooi er chilipoeder op. En nog één, en nog één. Na tien minuten ben ik een beetje misselijk. Nu hebben mijn lichaam en ik toch een communicatiestoornis gehad. En regel 6 heb ik ook verbroken: als iemand me had kunnen zien, had ik dit nooit gegeten.
Dag 5
Terwijl ik het eten opschep, begint mijn man over de familielogistiek van de komende feestdagen. &#8216;Nee, dat mag niet! Geen moeilijk gesprek tijdens het eten!&#8217; snoer ik hem de mond. Toch smaken de in roomboter gebraden kippenbouten met geroosterde wortel en gebakken spinazie een stuk minder lekker nu ik weet dat meteen na de laatste hap dat gesprek er toch wel gaat komen.
Dag 6
Ik kom uit het café met een gierende trek. Ik maak pasta, een dubbele portie zodat mijn man morgen met de restjes kan lunchen. Op de bank met een aflevering van The Bachelorette eet ik de hele pan in één keer leeg. Het is duidelijk: eten met aandacht en zonder afleiding, daar heb ik erg veel moeite mee.
Dag 7
Eten tot je verzadigd bent, dat is ook moeilijk. Ik ben opgevoed met de regel dat je altijd je bord moet leeg eten. Maar vaak heb je zelf geen controle over de hoeveelheid op je bord. Wil je echt dat hele kaasplankje nog opeten na een viergangendiner, of heb je aan de helft wel genoeg? Verzadigd was je tenslotte al voor je aan de kaas begon. Nu je erover nadenkt, had je die kaas beter helemaal niet kunnen bestellen. En daar zit het probleem: voor mij gaat regel 7 (eet met genoegen, smaak en plezier) vaak niet samen met regel 5 (eet tot je verzadigd bent). Ik schrik er eigenlijk van, hoe vaak ik genoegen schep in onmatigheid. Als ik echt intuïtief wil gaan eten, heb ik nog een hoop uit te zoeken wat betreft de relatie tussen eten en schuld, beloning, zonde en genot. Na twee weken elk moment van de dag opgelet te hebben wat ik at en waarom, heb ik enorme zin om weer gewoon te gaan doen. Heb ik iets geleerd? Ik ga misschien wat vaker ontbijten met Brinta, wat meer fruit eten (en waarom zou ik in de winter eigenlijk geen diepvriesframbozen kopen als ik geen zin heb in appels?) Ik zal vaker, als ik alleen eet, proberen daar geen afleiding bij te zoeken. Ik ga het &#8216;waarom&#8217; van mijn behoefte aan onmatigheid eens wat verder onderzoeken. Maar één ding weet ik zeker: het leven is te kort voor halvarine.

Klary Koopmans

‘Ik ben een beetje misselijk’

Ik zit in San Francisco in een taxi. Ik zie de straten donkerder worden en het aantal voorbijgangers in de categorie &#8216;ik hoop dat ik jou niet in een steegje tegenkom&#8217; toenemen. &#8216;Niet echt een toeristische buurt, hè, waar we naartoe gaan?&#8217; zegt de taxichauffeur. &#8216;Nee, maar ik ben ook geen gewone toerist,&#8217; zeg ik. &#8216;I&#8217;m a food tourist.&#8217; Tien minuten later stoppen we in een verlaten straat voor ijssalon Humphrey Slocombe, die in mijn San Francisco-research telkens was komen bovendrijven als een van de beste van de stad. We sluiten aan bij een rij locals die allemaal zijn gekomen voor een witte-chocolade-lavendel-ijsje of een bietjes-saffraan-sorbet. De rij is lang maar gezellig, en voor we het weten zijn we in &#8216;Where are you from?&#8217;-gesprekjes verwikkeld (en horen dat er aan het andere eind van de stad nog een geweldige ijswinkel is. Hm. Morgen?).
Busrit naar de beste hotdog
Voor de eettoerist is niet een museum, historisch bouwwerk, natuurwonder of &#8216;even niks hoeven&#8217; de reden een land of stad te bezoeken. Voor hem wordt een half uur in de rij voor een fantastisch ijsje een mooie vakantieherinnering en is de verre, ingewikkelde reis naar een speciale smaakervaring altijd de moeite waard. Dat hoeft geen peperdure pelgrimage naar een elBulli-achtige tempel te zijn; een busrit van een uur naar de beste hotdog van Chicago is net zo leuk.
In mijn omgeving sta ik met deze vorm van vakantievieren nogal alleen. Enige tijd geleden gingen vrienden van mij een weekend naar Parijs. Een mooi moment om mijn passie voor wat toen nog een redelijk onbekende delicatesse was, macarons, met ze te delen. Ik stuurde ze het adres van meesterpatissier Pierre Hermé, een plattegrond hoe er te komen, advies welke macarons de allerlekkerste zijn. Wat hoorde ik toen ze thuiskwamen? &#8216;Er stond zo&#8217;n lange rij, dat konden we niet opbrengen voor een paar koekjes.&#8217; Ja, voor die rij had ik ze gewaarschuwd &#8211; die staat er tenslotte niet voor niets. De kloof tussen onze prioriteiten was duidelijk.
Al word ik soms vreemd aangekeken als ik op de vraag &#8216;wat ga je doen in Londen?&#8217; opsom welke restaurants, markten en eetwinkels ik ga bezoeken, toch blijk ik een aanhanger te zijn van iets wat wereldwijd voldoende erkend is om onderwerp te zijn van boeken en wetenschappelijke congressen, en een eigen Wikipedia-lemma te hebben: &#8216;Culinary Tourism&#8217;.
Eettoeristen heb je in allerlei soorten. Zo is er de verzamelaar, die zichzelf een doel heeft gesteld, zoals &#8216;alle hamburgertenten van New York bezoeken en met elkaar vergelijken&#8217; of &#8216;in het truffelseizoen naar Piemonte gaan en elke dag iets met truffel eten&#8217;. Hij doet me denken aan een vogelaar of treinspotter: de gedachte dringt zich op dat het meer gaat om het scoren dan om het genieten. Vaak heeft hij een blog waarop de wapenfeiten trots gepubliceerd worden.
De gelukszoeker gelooft in het toeval. Hij houdt van lekker eten, maar maakt er niet veel woorden aan vuil en is er niet normatief mee bezig. De gelukszoeker heeft een rotsvast vertrouwen in zijn eigen radar en oordeel: rondlopend in een slaperig Andalusisch dorpje zal hij altijd precies dat tapastentje vinden waar de garnalen het sappigst zijn, en waar alleen maar Spanjaarden aan de sherry zitten. Wil jij er ook heen? Sorry, hij weet echt niet meer waar het precies was. En dat komt dan wel goed uit, want zo kan niemand zijn claim dat hij de lekkerste tapas van Spanje heeft gegeten, controleren.
Zelf ben ik een &#8216;beste van het beste&#8217;-eettoerist. Weekendje naar Groningen, tripje naar New York, wandelvakantie in de Italiaanse Alpen? Leuk. Maar vele interneturen besteed ik aan het zoeken naar het antwoord op de voor mij belangrijkste vraag: waar moeten we eten?
Verras ons maar!
Dit voorjaar maakte ik een lange reis. In krap twee maanden zouden we drie bestemmingen in Noord-Amerika aandoen: van het koele noorden naar het tropische zuiden naar het hippe Californië, en dan via Los Angeles naar Tokio voor een maand in Japan.
Zorgvuldig samengestelde lijstjes met routes naar &#8216;de beste sashimi&#8217; en &#8216;interessantste tofurestaurants&#8217; zijn echter zinloos als je in een land terechtkomt waar je de taal niet spreekt, adressen onvindbaar zijn en menukaarten onleesbaar. Men neme: een culinaire toerist die graag van tevoren het hele menu online bestudeert. Die op internetfora heeft geïnformeerd wat het beste gerecht is om bij die ene chef te bestellen, en die dan nog graag de bediening ondervraagt over de herkomst van ingrediënten en de bereidingswijze. Zet haar neer in een restaurant waar de kaart uit onbegrijpelijke tekens bestaat, en waar ze met het personeel geen andere teksten kan uitwisselen dan &#8216;goedenavond&#8217; en &#8216;dank je wel&#8217; &#8211; en dat avond na avond. In het gunstigste geval een menu met een paar plaatjes, kunstige eetmodellen van plastic in de etalage, of iemand naast je aan de bar die een klein beetje Engels spreekt. In het ongunstigste geval blind iets aanwijzen op de kaart en er het beste van hopen.
Vaak kwam het goed. Meestal aten we lekker, soms geweldig lekker zelfs, en maar heel af en toe viel het tegen. Er waren gouden toevalstreffers: de gepensioneerde taalprofessor die ons de weg wees naar zijn favoriete ramen-restaurant (een van de lekkerste kommen noedelsoep die ik ooit heb gegeten); het tempura-restaurant waar ik bleef wijzen op de vis die ik de chef voor andere gasten zag klaarmaken (garnalen en paling die het ene moment nog op een snijplank rondspartelden, om het volgende moment de hete olie in te glijden); het kip-restaurant waar ik tegen de serveerster zei: &#8216;Omakase!&#8217;, wat zoveel betekent als &#8216;verras ons maar!&#8217;, zodat we even later aan de rauwe kippenmaagjes zaten. En eerlijk is eerlijk, af en toe verscheen er een Engelse menukaart. Maar intussen had ik continu het gevoel dat de beste gastronomische ervaringen weliswaar binnen handbereik lagen, maar toch definitief aan me voorbijgingen &#8211; en dat alles alleen maar omdat ik de taal niet beheers. Zo werd Japan het eerste land waar ik als eettoerist op de proef werd gesteld, en waar juist de ervaring van het onbereikbare me meer leerde over het land dan het eten van de lekkerste lokale haute cuisine.
Pizza-openbaring
Wie veel moeite doet om te achterhalen waar je moet eten, krijgt te maken met het fenomeen: hoe groter de gedane moeite, hoe moeilijker het is om toe te geven dat het tegenviel. Een vriend van mij ging op stap naar een beroemde tompoezenbakker in een andere stad en durfde later wel te bekennen dat het niet de beste tompoezen waren die hij ooit at. Maar ja, dan ben je slechts een middag kwijt, en geen bakken met geld. Ik ken ook een Engelsman die voor een diner in een Indonesisch restaurant van Londen naar Amsterdam kwam. En een Parisienne die de trein nam naar Hamburg voor een bezoek aan de beste cocktailbar van Europa. Ze beweren dat het geweldig was en alle moeite en geld waard. Ja, denk ik dan, wat zou je anders moeten zeggen?
Toen ik zelf een paar jaar geleden in Phoenix, Arizona, drie uur in de rij had gestaan voor wat volgens &#8216;kenners&#8217; de beste pizza van Amerika is, had ik hetzelfde gevoel. Mijn reisgenoot en ik durfden elkaar nog wel toe te vertrouwen dat we niet de pizza-openbaring beleefden waar we op hadden gehoopt. Maar als we later aan het thuisfront ons pizza-verhaal vertelden, voegden we er wel haastig aan toe dat het een ervaring was geweest die we absoluut niet hadden willen missen.
Verlies van exclusiviteit
Die kenners, wie zijn dat eigenlijk? Er is een uitgebreid netwerk van culinaire toeristen die elkaar op websites en forums informeren en op de hoogte houden. Je kunt er vragen stellen, of gewoon eindeloos browsen en kijken wat de consensus is over een bepaalde stad of streek. Kritisch zoeken blijft geboden. Neem Amsterdam: volgens de Nederlandse restaurantrecensiesite Iens zijn Le Restaurant en De Utrechtsedwarstafel de beste plekken om te eten &#8211; twee restaurants die ik op internationale eetfora nog nooit ben tegengekomen. Op Chowhound, een belangrijke internationale culinaire website, zijn twee Amsterdamse restaurants die telkens weer als de beste van Amsterdam genoemd worden: De Kas en De Witte Uyl. Het is een simpel principe: zorg dat je naam ergens genoemd wordt en je naam zal genoemd blijven worden. Kees Elfring van Marius in Amsterdam zag het aantal buitenlandse bezoekers flink stijgen nadat The New York Times in 2009 een mooie recensie aan zijn restaurant had gewijd. Fijn voor hem natuurlijk, maar een dergelijke populariteit brengt voor de toegewijde eettoerist weer een heel nieuw probleem met zich mee: het verlies van exclusiviteit.
Toen ik aan de rand van de Grand Canyon samen met een paar honderd anderen de peilloze diepte in staarde, was ik niet onder de indruk. Ik stond naar een van de grootste natuurwonderen te bekijken, maar ik zag een stoffige kloof, rook wandelaarszweet en gefrituurde kipvleugels, en verlangde naar een koele boswandeling. Want of het nu een wereldwonder is of het beste croissantje van Parijs: het gevoel dat je er samen met de grote massa van moet genieten, doet af aan het plezier &#8211; alles wat groter is dan dan die ene rij medeliefhebbers voor ijs of macarons wordt onaangenaam. En zo zijn er nu al internetfora waar culinaire toeristen vragen naar toprestaurants die nog niet zijn bedorven door toeristen. Een bizarre paradox: je bent op zoek naar het restaurant waar niemand van weet, maar hebt wel de informatie van andere kenners nodig om het te vinden.
Linzen en truffelpatat
Eettoerisme is een mooi soort vakantie. Voorpret kan een belangrijk onderdeel zijn. Van verveling (een onderschat vakantieprobleem) heb je geen last: de lunch wordt een expeditie, de lekkerste kaas van het dorp een speurtocht. Je komt vaak op plaatsen met minder &#8216;gewone&#8217; toeristen (al ben je dan soms omringd door andere eettoeristen), in buitenwijken en op afgelegen locaties. Je voelt je vrijer om rare dingen te proberen en doet zo een eenmalige ervaring op die je iets dichter bij de cultuur en de ware aard van een ander land brengt.
Maar je moet het niet romantiseren. De toerist blijft uiteindelijk altijd een buitenstaander, al gedraagt hij zich zo weinig mogelijk als toerist en zo veel mogelijk als reiziger. Hoeveel rauwe kippenmaagjes ik ook eet, Japan blijft een mysterie, de taal spreek ik nog steeds niet, en de kans dat ik mijn vrienden thuis een schaal kipsashimi ga voorzetten is &#8211; wees gerust &#8211; erg klein. Maar de avond in het kiprestaurant heeft wel een ereplaats in mijn collectie vakantieherinneringen. Vlak naast de hamburgers in het heavymetal café in Chicago, de truffelpatat bij Willi&#8217;s Winebar in Californië, het lekkerste frambozentaartje van mijn leven in een buitenwijk van Seattle, de dagtocht vanuit Londen naar sterrenrestaurant The Sportsman aan de Engelse kust, de linzen in het bergdorp Castelluccio, Umbrië, de curryworst in Hamburg, het tiengangen-rauwe-vismenu in Senigallia, Italië, de sesamtofu in de boeddhistentempel in Koyasan, Japan. En zo wil ik nog wel even doorgaan: deze eettoerist is nog lang niet uitgegeten.
Databanken voor de eettoerist
chowhound.chow.com
Zoals ze zelf zeggen: &#8216;voracious devotion to hyperdeliciousness&#8217;. Aanbevelingen zijn doorgaans betrouwbaarder als niet alleen reizigers maar ook locals een bijdrage leveren.
www.egullet.org
De moeite waard voor de reisverslagen met jaloersmakende foto&#8217;s.
www.yelp.com
Heeft vooral reviews van locals. Culinair niveau staat in de recensies niet altijd centraal, maar je krijgt door de diverse meningen wel een goed beeld van service en sfeer.
Gewone reisgidsen
Voor de serieuze eettoerist alleen handig als je het volgende principe hanteert: als de Lonely Planet er lyrisch over is, is het waarschijnlijk niks bijzonders.
Doen
&#8211; Meer dan alleen uit eten? Kijk dan of er een kookcursus is bij een lokale chef. Let op het niveau: voor een goede hobbykok is het tijdverspilling als het eerst een uur over uien snijden gaat.
&#8211; In veel grote steden kun je rondgeleid worden door locals, over markten en langs winkels, soms in combinatie met een kooksessie. Kan erg prijzig zijn, maar is een leuke manier om mede-eettoeristen te ontmoeten.
&#8211; Veel beroemde kookbloggers en kookboekauteurs bieden complete culinaire reizen aan. Met Anissa Helou naar Turkije of met David Lebovitz langs de chocoladewinkels van Parijs en Lausanne bijvoorbeeld. Wel eerst even sparen: een weekje kost al gauw een paar duizend euro

Op reis voor een koekje

&#8216;Ken jij toevallig mensen die een gelukkige relatie hebben maar apart van elkaar slapen?&#8217; Die vraag heb ik de afgelopen weken aan heel wat mensen gesteld. Als antwoord kreeg ik niet veel meer dan de voor de hand liggende wedervraag: &#8216;Waarom wil je dat weten?&#8217; Respons kreeg ik pas toen ik een collega sprak die regelmatig bij mensen over de vloer komt om ze te interviewen over hun interieur. Hij wist meteen een paar stellen op te noemen met gescheiden slaapkamers. &#8216;Leuk, kan ik ze daarover wat vragen stellen? Mag anoniem, natuurlijk.&#8217; Wat bleek? Niemand van deze mensen (hoogopgeleid, goede banen, al jaren bij elkaar), was daartoe bereid. Ze wilden wel in hun woonkamer gefotografeerd worden en vertellen over die leuke stoelen en waar ze die op de kop hadden getikt en wat ze daarvoor betaald hadden, maar anoniem en onherkenbaar vertellen over wat ze beweegt om twee slaapkamers te hebben, nee, dat toch liever niet.
Voetbalzweet en alcohol
Gelukkige stellen slapen samen in één bed. Denk maar aan al die Hollywoodfilms waarin held en heldin &#8216;s ochtends wakker worden, innig verstrengeld (dat wil zeggen: die van na 1968, toen de Production Code werd afgeschaft die verordonneerde dat zelfs getrouwde koppels op het witte doek alleen in aparte bedden mochten slapen). Dat ze in de realiteit bepaald onromantisch zouden ontwaken met verdoofde ledematen door afgeknelde bloedsomloop, elkaar onfrisse ochtendadem in het gezicht blazend, en dat ze de hele dag met een stijve nek zouden rondlopen &#8211; daar hoor je niemand over. De boodschap is duidelijk: als je van elkaar houdt, dan vind je het fijn, warm, gezellig en wenselijk om naast elkaar in te slapen en naast elkaar wakker te worden.
En zoals in films en op televisie samen wakker worden het bewijs is van echte liefde, zo is apart slapen het bewijs van donkere wolken aan de relatiehorizon. De man die te laat thuis komt, geurend naar voetbalzweet of alcohol of het parfum van een andere vrouw, wordt naar de sofa verbannen, waar de kleuter des huizes hem &#8216;s ochtends met droevige ogen wakker maakt. &#8216;Are you and mommy getting a divorce?&#8217;
Maar het echte leven lijkt niet op Hollywood. Bij ons thuis ziet het slaapscenario er anders uit.
Scène 1. Zaterdagnacht, ergens tussen 3 en 4 uur, word ik wakker. Ik hoef niet op mijn wekker te kijken, mijn innerlijke klok voelt het precies aan: ik heb een paar uur geslapen en mag nog een paar uur. Maar dat gaat niet lukken als ik in het bed blijf liggen waar ik ben ingedut. Naast me ligt mijn man, in diepe rust verzonken &#8211; een ritmisch snurkgeluid is daarvan het bewijs. Ik sta half slapend op. Hoofdkussen onder de arm, wekker in de hand. Moeiteloos vind ik mijn weg door het pikdonkere huis naar de slaapkamer aan de andere kant van de hal, waar het bed altijd is opgemaakt en de gordijnen altijd dicht zijn. Binnen een minuut nadat ik wakker ben geworden soes ik alweer in. Het kost me nauwelijks meer moeite dan naar de wc gaan, of me eens lekker omdraaien.
Scène 2. In het doordeweekse script kruip ik regelmatig &#8216;s avonds metéén al in dat andere bed. Omdat ik de volgende dag vroeg op moet en hij niet. Omdat hij zin heeft om tot 2 uur &#8216;s nachts een boek te lezen en ik niet kan slapen als er nog een lichtje aan is. Omdat hij met zijn vrienden heeft afgesproken en thuis komt op een tijdstip dat ik allang in mijn diepste slaap ben. Ik word namelijk paniekerig bij de gedachte dat ik niet genoeg slaap krijg, en nog paniekeriger als ik verwacht dat die te korte nachtrust halverwege verstoord en onderbroken wordt. De tweede slaapkamer &#8211; die vroeger de slaapkamer van ons weekendkind was en daarna &#8216;logeerkamer&#8217; heette &#8211; heeft inmiddels een nieuwe naam: het is &#8216;mijn slaapkamer&#8217;. En als ik de reacties daarop van buitenstaanders goed begrijp, is dat iets waar we ons voor moeten schamen.
Aanstootgevend ondergoed
Ik heb nooit zo veel opgehad met de gewoonte om aan jan en alleman &#8216;het huis te laten zien&#8217;. Mijn goede vrienden en familie mogen, als ik net verhuisd ben, best even rondkijken. Maar als je dan een paar maanden later een feestje geeft en de woonkamer is vol met vrienden, vrienden van vrienden, collega&#8217;s en hun partners, dan verwacht óók iedereen een uitgebreide rondleiding. Je hoopt dat er nergens aanstootgevend ondergoed rondslingert en dat het doucheputje smetteloos is. Maar het ongemakkelijkste moment komt bij de slaapkamers. Ergens op onze bovenverdieping ontstaat de volgende conversatie: &#8216;O, en dit is de logeerkamer?&#8217; &#8216;Eh, nee, dit is de kamer waar ik meestal slaap.&#8217; De stilte die dan volgt had niet oorverdovender kunnen zijn als ze een kamer vol seksspeeltjes waren binnengewandeld. Je hóórt ze denken: wat zielig. Net verhuisd naar zo&#8217;n mooi huis, maar het gaat dus kennelijk toch niet zo goed tussen die twee.
Het woord &#8216;taboe&#8217; is aardig uitgehold, maar ik zou bijna denken dat we er hier toch eentje te pakken hebben. BN&#8217;ers gaan naar de parenclub en bij een abonnement op de Linda krijg je een gigolo cadeau: als het over seks gaat, moet bijna alles kunnen. Maar apart slapen is een onderwerp dat je &#8211; als het al aan de orde is &#8211; maar beter voor jezelf kunt houden. Wie graag alleen slaapt, moet zich verdedigen. Wonderlijk eigenlijk, als je bedenkt dat er geen menselijke bezigheid zo privé, zo eenzaam, zo persoonlijk is als slapen. Want of je nou in de slaapzaal van een jeugdherberg ligt tussen twintig backpackers met zweetvoeten, naast je pasgeboren baby in een ziekenhuiskamer, of als kleuter bij je ouders in bed na een nachtmerrie: op het moment dat je je ogen sluit en naar dromenland vertrekt, ben je helemaal alleen.
Onrustige bedpartner
Volgens klinisch psycholoog Steven Fischer, verbonden aan de Slaapkliniek van het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam, hebben veel mensen last van de aanwezigheid van iemand in hun bed, maar vinden ze dit vaak moeilijk om toe te geven. En dan hoeft het lang niet altijd te gaan om de partners van zware snurkers. Ook mensen die licht slapen en het bed delen met iemand die een ander slaap- en waakritme heeft, kunnen slaapproblemen krijgen. Fischer vraagt mensen die zich met slapeloosheid bij hem melden vrijwel altijd naar hun &#8216;slaaparrangement&#8217;. En wat blijkt? De meeste mensen die &#8216;s nachts wakker liggen omdat hun partner woelt, snurkt, slaapwandelt of het dekbed confisqueert, vinden dat ze daar maar gewoon mee moeten leren leven. Alsof apart slapen zou betekenen dat je niet genoeg voor elkaar over hebt.
Voor stellen met kleine kinderen zijn slaapproblemen een minder groot taboe; zij praten dan ook makkelijker over hun onorthodoxe slaapoplossingen. Ik ken mensen die al jaren slaap tekort komen (omdat er baby&#8217;s zijn die in de nachtelijke uren huilen en gevoed en verschoond moeten worden, peuters met nachtmerries, kleuters die heel de winter verkouden zijn). Eén van mijn vriendinnen heeft een peuter die vaak niet in zijn eigen bedje wil slapen. Als hij midden in de nacht bij haar in het grote bed kruipt, slaapt pappa verder op de matras die standaard in de kinderkamer op de grond ligt. Niet ideaal, vinden ze, maar ze nemen aan dat dit een situatie is die niet eeuwig gaat duren. Het is overmacht. Dus schamen ze zich er niet voor.
De patiënten van psycholoog Fischer, en alle andere mensen die de oorzaak van hun slaapprobleem ontkennen omdat ze zich wél schamen voor de oorzaak van hun slechte nachten, zijn eigenlijk heel gevaarlijk bezig. Verloren slaap is namelijk voor altijd weg en zorgt voor een slaapschuld die nooit meer, met geen enkel weekend lekker uitslapen, is af te lossen. Griezelig weetje: uit onderzoek bleek dat zelfs mensen die zich &#8216;s ochtends helemaal niet herinneren dat ze &#8216;s nachts wakker zijn gemaakt door een onrustige bedpartner, per nacht zo&#8217;n een à twee uur slaap verliezen. Twee uur per nacht, zomaar weg, zonder dat je het merkt! Dat is de ingang van de zomertijd, de ergste nacht van het jaar, in het kwadraat. En volgens ander slaaponderzoek heeft twee weken achter elkaar een paar uur te weinig slapen hetzelfde effect als vierentwintig uur wakker blijven. Dan hoop je toch maar dat de piloot die jou morgen naar New York moet vliegen, of de tandarts die vanmiddag een wortelkanaalbehandeling bij je gaat uitvoeren, de afgelopen weken niet met een snurker in bed heeft gelegen.
Bij jou of bij mij?
Het idee dat samen slapen hoort bij een goede, gelukkige en stabiele relatie is uniek voor onze westerse cultuur waarin monogamie en trouw hoog staan aangeschreven, en waar de twee-eenheid van de ouders de basis is van het gezin. Het is niet voor niets dat in buitenechtelijke affaires het &#8216;blijven slapen&#8217; een heikel punt is: wie na de seks het verboden speelterrein verlaat en thuis weer in het eigen bed kruipt, is minder ontrouw dan wie de hele nacht wegblijft om &#8216;s ochtends samen met &#8216;de ander&#8217; wakker te worden.
Het echtelijke bed is het symbool van liefde en trouw, maar ook van toewijding en opoffering. Toen in 2007 in Amerika de Association of Home Builders een rapport publiceerde waarin voorspeld werd dat tegen 2015 zo&#8217;n zestig procent van alle nieuw gebouwde huizen in Amerika twee master bedrooms zou hebben, verschenen er in allerlei conservatieve damesbladen en opinietijdschriften prompt zorgelijke artikelen. De behoefte aan aparte slaapkamers zou een kenmerk zijn van de verwerpelijke individualisering en het almaar toenemende egoïsme van deze moderne tijd. Waar moet het heen met de wereld, als stellen het niet eens meer kunnen opbrengen elkaars gesnurk te verdragen? De adviezen: koop oordopjes, sluit compromissen, leer ermee leven.
Nu is niet in één bed slapen natuurlijk helemaal niet zo modern. In de tijd (niet eens zo lang geleden) dat het huwelijk vooral een contractuele overeenkomst was tussen twee mensen die qua status en plaats in de maatschappij goed bij elkaar pasten, een overeenkomst bedoeld om nageslacht te produceren, keken echtelieden wel twee keer uit voor ze de hele nacht bij elkaar in bed gingen liggen. Een kort bezoekje als de lust riep of als het tijd werd voor een erfgenaam, maar verder gescheiden slaapkamers. Een kamer voor de vrouw waar ze met haar vriendinnen kon roddelen, en een kamer voor de man waar hij om drie uur &#8216;s nachts kon binnensluipen na een bezoek aan zijn maîtresse. Goed, dat was dan in huizen waar de bewoners rijk genoeg waren om er verschillende slaapkamers op na te houden. Maar de boerenfamilie die in de Middeleeuwen bij elkaar in één bedstee kroop, deed dit vast ook niet uit romantische overwegingen. Lekker warm en praktisch, eerder.
Laten we dat gezamenlijke bed dus niet idealiseren, en in plaats daarvan zorgen dat we morgen allemaal zo uitgerust mogelijk kunnen opstaan. Zet een bed in de studeerkamer of op zolder. Kind het huis uit? De kans dat-ie terugverhuist, is klein, dus richt die kamer in als uw toevluchtsoord. En voor kleinbehuisden: als u een nieuwe bank koopt, zorg er dan voor dat het een bank is waar u languit op past, zodat het uw uitwijkbed kan worden, indien nodig. En maakt u zich vooral geen zorgen over een induttend seksleven. In plaats van minder, kunnen aparte slaapkamers wel eens méér spanning opleveren. &#8216;Bij jou of bij mij?&#8217; is tenslotte een vraag die u waarschijnlijk sinds uw eerste afspraakjes niet meer gehoord hebt.
Ik zal het niet ontkennen. Samen in bed liggen is soms ook heel leuk. Een beetje mijmerend samen de dag doornemen. Iets grappigs lezen in een tijdschrift, hardop lachen en dat aan elkaar vertellen. Ineens een hand op je rug voelen en denken: hè, ja, daar heb ik eigenlijk best zin in. Tegen elkaar aan kruipen en je in het donker geborgen en geliefd voelen. Maar als u weet dat u de kans loopt dat op al die romantiek en dat innige samenzijn een rusteloze nacht en een chagrijnige ochtend gaan volgen, laat u dan door niemand tegenhouden om vlak voor u echt in slaap valt uw eigen, lege, stille, vredige bed op te zoeken.
S.A.T.-bed
Ook beddenfabrikanten denken erover na. Vanaf dit voorjaar is het Sleeping Apart Together-bed van designer Axel Enthoven te koop: een tweepersoonsbed waarvan de twee matrassen een halve meter uit elkaar geschoven kunnen worden. Kost zo&#8217;n vijfduizend euro en is volgens het persbericht bedoeld voor vijfenveertigplussers die met &#8216;fysieke kwaaltjes&#8217; te maken krijgen. Alsof dertigers niet snurken of woelen.
Zij ook
Ook beroemdheden hebben &#8216;s nachts behoefte aan eenzame slaap. Brad Pitt en Angelina Jolie doen het (al slapen ze soms met al hun kroost in één heel groot bed), en Tom Cruise en Katie Holmes ook. Jonas Brother Kevin en zijn verse bruid Danielle hebben aparte slaapkamers, net als onze Rafael van der Vaart en Sylvie Meis. Dat onthulden ze in het televisieprogramma De Bal en de Liefde. Rafael: &#8216;Ik ben heel knuffelig, maar als ik ga slapen, wil ik alleen liggen.&#8217;

Sleeping Apart Together

Zomer 2006. Ik ben te gast op een speciaal voor mij georganiseerd feestje op Bainbridge Island, voor de Amerikaanse westkust bij Seattle. Van de dertig gasten heb ik niemand ooit eerder ontmoet, maar ik word onthaald en omhelsd als was ik een kruising tussen een vip en een lang verloren vriendin. Het feestje is een zogeheten potluck: alle gasten leveren een eetbare bijdrage aan de maaltijd. Zo is er vijgentaart met gorgonzola-ijs, omdat ik dat ooit jaren geleden in Barcelona at en nooit uit mijn hoofd heb kunnen zetten. Er zijn langzaam gerookte varkensribbetjes en zelfgemaakte barbecuesaus omdat ik daar zo benieuwd naar ben. Er is een stapel pinda-chocoladesnoep, een van mijn snackverslavingen. En iemand heeft, ergens in Seattle, Nederlands bier op de kop weten te tikken. Waar heb ik dat allemaal aan te danken?
Een paar jaar eerder was ik, surfend naar restauranttips voor een weekje New York, terechtgekomen op het culinaire forum eGullet. eGullet (wat zoveel betekent als &#8216;digitale slokdarm&#8217;) is met zijn achttienduizend actieve leden, ruim duizend nieuwe berichtjes per week en lezers uit meer dan tweehonderd landen, een mer à boire aan gastronomische informatie. Of je nu op zoek bent naar een adresje voor de lekkerste pizza in Napels, wilt weten hoe je je koksmessen moet onderhouden, de vreugden en gevaren van het zelf worst maken wilt ontdekken en o ja, wat is eigenlijk de meest authentieke pasta Bolognese: je vindt het er allemaal. Maar ook, en vooral, is eGullet een wereldwijde gemeenschap van thuiskoks die vol enthousiasme hun geslaagde en minder geslaagde keukenprojecten met elkaar delen.
Virtuele eetcommune
Dat delen, dat wilde ik ook. Want waar kon ik heen met mijn abnormale belangstelling voor eten? De kookboekencollectie bleef maar groeien. Ik schreef hier en daar als freelancer stukjes over eten en stond als eenvrouwscateraar soms voor 125 mensen aardbeientaartjes te bakken. Maar praten over eten, dat kon ik eigenlijk met niemand. De gasten aan mijn tafel houden van eten en komen graag van mijn experimenten proeven &#8211; maar dat commentaar van mij, daar hebben ze geen zin in. Gemijmer dat de linzensoep van vorige maand beter gelukt was, of dat ik de kip beter een paar uur langer had kunnen laten marineren, daarvoor moet je, als kook-nerd, op zoek naar medehobbyisten. Vroeger had ik daarvoor een advertentie in de krant moeten zetten en een kookclubje moeten oprichten. Tegenwoordig biedt het internet redding. Daar is immers voor elke obsessie wel een plek waar je gelijkgestemden kunt ontmoeten. Op eGullet vond ik thuiskoks van Sydney tot Tokio tot San Francisco, die het hadden over precies die dingen waarover ik ook van gedachten wilde wisselen. Het voelde als een virtuele eetcommune, met een warm familiegevoel dat moeilijk was te weerstaan. Ik kocht een digitale camera en begon op het forum dagelijks foto&#8217;s te publiceren van wat ik had gekookt.
In het begin was mijn eetfotografie (en, om eerlijk te zijn, vaak ook mijn eten) niet veel soeps. Maar ik leerde snel en bovendien leek het niet echt iets uit te maken dat de risotto onscherp was en de appeltaart overbelicht. Complimenten en bemoedigende woorden kreeg ik evengoed. Mijn buitenissige gerechten (voor de voornamelijk Amerikaanse lezers waren Hollandse sudderlapjes en de boterkoek van mijn moeder behoorlijk exotisch) werden geprezen en nagemaakt. En al snel werd ik door eGullet-leden van over de hele wereld uitgenodigd om op bezoek te komen. Ik kreeg marktrondleidingen, proeverijen van lokaal lekkers, en in verschillende steden stond er zelfs een logeerbed voor me klaar. En dat alles alleen maar omdat mensen mijn verhalen over eten hadden gelezen en foto&#8217;s hadden gezien van mijn dagelijkse maaltijd.
Dat had allemaal al best leuk genoeg kunnen zijn. Maar als je eenmaal hebt geproefd van aandacht en succes, dan wil je meer. En dus begon ik mijn eigen plek op het internet, onder mijn eigen naam: een weblog over eten.
Slimme exhibitionisten
Ik was natuurlijk niet de eerste. Sinds de oprichting van de gratis blogservices, eind vorige eeuw, is het zelfs voor mensen met een minimale computervaardigheid heel eenvoudig om op het web te publiceren. Even een account aanmaken bij Blogger of WordPress en typen maar. Over je strijd tegen kanker, over de eerste stapjes van je baby, over film en muziek, kunst en politiek, over de organisatie van je trouwdag. Of over eten. Hoeveel eetblogs er inmiddels wereldwijd precies zijn, is onmogelijk vast te stellen, maar het loopt in de tienduizenden. Die zijn niet allemaal actief. En leuk om te lezen zijn ze helaas ook niet allemaal.
Een goede eetblogger moet namelijk van veel markten thuis zijn. Je moet kunnen koken, of in elk geval een neus hebben voor eten van goede kwaliteit. Maar dan moet je daar ook nog eens een beetje leuk, informatief en met kennis van zaken over kunnen schrijven. En ten slotte moet je ervoor te zorgen dat je blog er mooi en smakelijk uitziet.
Als je dat allemaal onder de knie hebt, dan kan bloggen je veel opleveren. Allereerst natuurlijk de vrijheid om op je eigen platform precies te doen waar je zin in hebt. En dan, hopelijk: complimenten, vriendschappen en aandacht. Voor de gelukkigen: werk, opdrachten, advertentie-inkomsten, een boekcontract. Of zelfs een relatie! Er zijn al verschillende prominente foodbloggers die via hun website de liefde hebben gevonden. Het verhaal van deze romances, huwelijken en de daaropvolgende zwangerschappen is vervolgens tussen de recepten voor muffins en macaroni ook weer terug te lezen. Want de beste bloggers hebben naast kook-, schrijf- en fotografeertalent nog een andere onmisbare kwaliteit: het zijn heel slimme exhibitionisten. Ze weten precies hoeveel informatie ze met hun lezers moeten delen om die het gevoel te geven dat ze de blogger leren kennen, dat de blogger een vertrouwde vriendin wordt van wie ze steeds meer willen weten &#8211; zonder daarin te ver te gaan met al te intieme of mogelijk zelfs compromitterende details.
Want een blogger heeft lezers nodig, en andere bloggers: anders kun je net zo goed alleen voor jezelf een receptenschriftje bijhouden. Actief in de blogosfeer en op de diverse internetfora maak je deel uit van een wereldwijde gemeenschap. Wat jij op zondag maakt, wordt door iemand op maandag gelezen, nagemaakt en becommentarieerd. Sterker nog: een andere blogger schrijft een blogpost over jouw gerecht, wat weer door anderen gelezen, nagemaakt en besproken wordt. Enzovoorts. Je wordt lid van een van de vele blognetwerken, en je kunt meedoen aan de zogeheten foodblogevents, waar bloggers wereldwijd schrijven over hetzelfde thema. En vervolgens ga je naar bloggersconferenties om je virtuele vrienden in het echt te ontmoeten.
Broodjes kaas
Het kan ook benauwend en vermoeiend worden, al die gezelligheid en de druk om je de hele tijd tot andere bloggers te verhouden. Blogger Julie Powell, auteur van het beroemde en inmiddels verfilmde blog Julie &#038; Julia (waarvoor ze zich in een jaar door Julia Childs meesterwerk Mastering the Art of French Cooking heenkookte) is er openlijk voor uitgekomen dat ze eigenlijk niet zoveel heeft met die bloggersgemeenschap. &#8216;Mensen zullen wel een hekel aan me krijgen als ik dit zeg, maar ik vind de meeste andere blogs ontzettend saai,&#8217; zei ze.
Ze is niet de enige die kritisch kijkt naar de inhoud van de ontelbare eetblogs. Journalist Pete Wells schreef in 2006 een snerend artikel in het Amerikaanse tijdschrift Food &#038; Wine over wat hij de &#8216;kaassandwich-blogcultuur&#8217; noemde. De meeste blogs zijn volgens hem totaal niet origineel, navelstaarderig en oninspirerend: &#8216;Luister, bloggers, het kan niemand schelen dat jullie vandaag een broodje kaas hebben gegeten!&#8217; Het antwoord? Bloggers over de hele wereld gingen broodjes kaas maken, ze fotograferen en erover schrijven.
Kate Hopkins, auteur van het blog Accidental Hedonist, verklaarde in augustus van dit jaar dat het persoonlijke eetblog zijn beste tijd gehad heeft. De aandacht verschuift, volgens haar, naar professionele websites: van de kaastosti-blogs naar blogs over moleculaire keukenexperimenten en blogcollectieven die meer voorzieningen en mogelijkheden hebben om hun blogs interessant te maken.
Ik denk daar anders over. Is het niet juist de grote verdienste van het internet dat de niet-professionele schrijvers, die de back-up en steun van uitgevers, kranten en tijdschriften missen, toch hun werk kunnen publiceren? Natuurlijk betekent dat ook veel rotzooi en oninteressant geneuzel, maar de lezersgemeenschap scheidt razendsnel het kaf van het koren. Voor de unieke stem van een individu met talent zal op het internet altijd plaats zijn. En terwijl de amateur-eetbloggers van weleer boekcontracten krijgen, hun kantoorbaan kunnen opzeggen en een heuse culinaire carrière beginnen, komt er weer ruimte voor nieuwe amateurs die op hun eigen manier hun eetavonturen willen delen. Mijn eigen favoriete blogs zijn vaak juist blogs van amateurs die schrijven over de realiteit in de keuken, compleet met mislukkingen en niet uitgekomen verwachtingen. Ik lees nu eenmaal liever over echte levens dan over intimiderend perfecte keukenprinsessen. Voor de gestylde foto&#8217;s pak ik wel een kookboek of een glossy kooktijdschrift.
Verpulverde koekjes
De lijst met leuke dingen die ik zonder mijn culinaire internetcontacten nooit zou hebben meegemaakt, is inmiddels erg lang. Een rondleiding op het slagveld bij Gettysburg, waar een van de grootste veldslagen van de Amerikaanse burgeroorlog plaatsvond, door de streng religieuze burgemeester van een klein stadje in Pennsylvania (nadat we bij haar thuis tomaten uit eigen tuin en frambozentaart hadden gegeten). Uitgenodigd worden om een glamoureuze societybruiloft in Abu Dhabi bij te wonen (ik ben niet gegaan, heb ik nog steeds spijt van).Een blogger in Tallinn, Estland, die je haar zelfgemaakte duindoornjam laat proeven. Een Chinees die in Seattle een salade met varkensoortjes voor je klaarmaakt. Amerikaanse vrienden op bezoek in Amsterdam, die Amerikaanse jenever voor je meenemen. In Zuid-Frankrijk met twee andere bloggers de gestoofde pens uit Paula Wolferts The Cooking of Southwest France klaarmaken en dan, aan tafel, Paula Wolfert opbellen. &#8216;How awesome that you all cooked my tripe!&#8217;
Een vrouw in Australië die haar oma tot tranen toe roert met jouw speculaasrecept. Een dagje heen en weer naar Parijs om een vrouw uit Nova Scotia te ontmoeten, en dan samen naar Parijse meesterpatissier Pierre Hermé voor macarons. In Amsterdam op straat herkend worden (van je internetfoto&#8217;s) door een stel uit Vancouver (en een paar maanden later logeer je in hun luxe gastenverblijf met de grootste badkamer die je ooit zag). Een professor uit New England rondleiden op de Albert Cuypmarkt en van haar een grote fles maple syrup cadeau krijgen. Marokkaanse harissa opsturen naar Tokio. Koekjes opgestuurd krijgen uit New Mexico (oké, die kwamen verpulverd aan. Ik heb er een crumble van gemaakt, en erover geblogd). En dan dat geweldige feest natuurlijk, waar ik mijn verhaal mee begon. Vorige week nog ging ik in Amsterdam uit eten met mensen die ik daar, in 2006 op Bainbridge Island, heb ontmoet. Als ik volgend voorjaar Amerika bezoek, kan ik bij ze logeren. Bloggen? Ik raad het iedereen aan.
Persoonlijke favorieten
www.simplybreakfast.blogspot.com &#8211; Eenvoudige, zen-achtige foto&#8217;s van prachtige ontbijtjes.
thepioneerwoman.com/cooking &#8211; Mijn guilty? pleasure. Ree Drummond was een stadsmeisje, trouwde met een cowboy en woont nu met man en kinderen op een ranch in Oklahoma. Zelfspot, foto&#8217;s van koeien en over the top recepten voor Amerikaans volkseten (veel boter, rood vlees, gefrituurde kip en zelfgemaakte donuts). Verslavend.
www.accidentalhedonist.com &#8211; Onderzoekend, compromisloos, informatief en inspirerend. Geen foto&#8217;s, veel om over na te denken.
thestonesoup.com/blog &#8211; Australisch blog over minimalistisch koken. Bijna alle recepten hebben niet meer dan vijf ingrediënten, en vaak kost het niet meer dan tien minuten om ze te maken.
www.tasteofbeirut.com &#8211; Voor wie van eten uit het Midden-Oosten houdt: een geweldige collectie kruidige, exotische en sprookjesachtige recepten.
www.davidlebovitz.com &#8211; Amerikaanse banketbakker verhuisde naar Parijs voor de liefde. Lebovitz schrijft met humor over zijn worstelingen met de Franse bureaucratie, geeft culinaire tips voor Parijs, en veel (voornamelijk zoete) recepten.
www.watatenzij.nl &#8211; Sympathiek blog van twee avontuurlijke eters, met mooie foto&#8217;s. Weinig recepten, vooral eetervaringen.
www.wateetons.com &#8211; De zich immer achter het pseudoniem Meneerwateetons verschuilende auteur schrijft over zelf kaas en worst maken maar ook over zijn favoriete waterijsje. Doet serieuze dingen in de keuken maar neemt zichzelf verfrissend weinig serieus.
Delen van dit een artikel zijn een bewerking van een lezing die Klary Koopmans op 21 september gaf bij Stroom Den Haag, centrum voor kunst en architectuur, in het kader van de avond ‘Foodies, foodporn en foodblogs’

‘Ik ben een beetje misselijk’

Op reis voor een koekje

Sleeping Apart Together

De gelukkige eetblogger

Smakelijke letters