Aan Otto von Bismarck, de IJzeren Kanselier, wordt wel de uitspraak toegeschreven dat wetten net worsten zijn: je kan er maar beter niet bij zijn als ze gemaakt worden. Het zou zomaar kunnen dat Wopke Hoekstra aan die woorden heeft gedacht toen de Tweede Kamer hem onder druk zette om afgelopen week een samenwerkingsovereenkomst met Marokko openbaar te maken. In het ‘actieplan’ dat al een jaar geleden werd opgesteld, is onder meer afgesproken dat er zal worden gewerkt aan een uitleveringsverdrag, dat er verder zal worden onderhandeld over de hoogte van uitkeringen van Nederlanders in Marokko en dat de culturele banden zullen worden versterkt. Ook kwamen de landen overeen ‘de samenwerking en coördinatie op het terrein van migratie te verbeteren’.

Dat laatste was uiteraard de crux: al vele jaren weigert de Marokkaanse regering mee te werken aan de terugkeer van Marokkanen die als asielzoeker door Nederland zijn afgewezen. Al die tijd groeit de frustratie hier te lande over de...