‘Dat wringt’, schrijft de Raad voor het Openbaar Bestuur in haar vorige week verschenen rapport Vertrouwen op Democratie. Wat volgens de Raad wringt is de kloof tussen het nog steeds hiërarchisch opererende politieke bestuur en, wat met een pakkend neologisme wordt genoemd, ‘de gehorizontaliseerde samenleving’. Deze horizontalisering, schrijft de Raad, is een gevolg van de individualisering en verzelfstandiging van de burger. Dat werd door die burger in principe als een bevrijding ervaren, maar kon niet verhinderen dat de zelfstandige vrije jongens van de bank- en zakenwereld er misbruik van maakten door ondertussen individueel sterk te ‘verticaliseren’.

‘Horizontalisering’ is een ander woord voor wat lange tijd ‘nivellering’ werd genoemd, het kleiner maken van de onnodige ongelijkheid tussen mensen. Het klinkt veel neutraler dan nivellering. ‘Horizontalisering’ lijkt iets vanzelfsprekends, alsof het plat en egaal worden een natuurlijk proces is. Bij...