Column

BOMMMMMMM.
‘It is a flop, no?  A complete and utter flop.’
Ik sta vastgebonden, met zwarte gaffertape over mijn gezicht, zwarte tanden, een nylonkous over mijn haren, vegen in mijn gezicht, vodden aan, knieën aan elkaar vastgetapet, armen aan mijn lichaam vast, in een zweterig shithole net onder Parijs. Voor mij zit een Fransman met een grote trommel op zijn schoot, waar hij net op heeft geslagen. 
Ben ik gegijzeld door een radicaal-rechtse Franse groepering? Nee. Ik sta hier vrijwillig. Ik ben gegijzeld door mijn eigen keuze om een hele zomer een clownsschool te bezoeken. 
Wacht even: wel een 
 wereldberoemde clownsschool, hè. Waar bijvoorbeeld Sacha Baron Cohen en actrice Emma Thompson in dezelfde ruimte vastgetapet hebben gezeten. En die man met die trommel, dat is de iconische, wereldberoemde clownsleraar die ook bij hen op de trom heeft geslagen. Dat doet hij altijd als je te lang niet grappig bent geweest. 
Twintig medestudenten kijken naar me. Een wonderlijk bij elkaar geraapt groepje soulsearchers van over de hele wereld. Er zit een Australische burlesque performer bij, een acteur uit Los Angeles, een comedian uit de tv-show Saturday Night Live. Maar ook een software engineer uit Londen, een sales advisor uit Indonesië en een theaterdocent uit China. Leeftijden: 25 tot 60. En wat doen wij vervolgens, wekenlang, in deze zweterige ruimte net onder Parijs? Spelletjes. Improvisaties. Oogcontact. Je verbinden. Spelvreugde. En omgaan met de feedback. Waarbij the flop centraal staat. 
De clownsschool is een parallelle wereld met eigen regels: hier staat een groep intelligente volwassenen Annemaria-koekoek en tikkertje te spelen. De clown oordeelt niet, de clown wil niet winnen. We worden uitgenodigd terug te gaan naar een staat van vreugde, die gek genoeg best confronterend is. 
Ik krab me op mijn hoofd: wanneer ben ik vergeten om het spel te spelen, simpelweg om het spel te willen spelen? In plaats van om te willen winnen of ergens te komen? Ik zing, ik dans, ik doe alles wat uit de krochten van mijn fantasie komt gekropen. Het doel is dat je je nooit iets voorneemt. Elke vorm van ‘acteren’ wordt keihard afgestraft. BOMMMM. ‘Drop it! Don’t act!! Be true! Honesty!’ De paradox van het vastbinden is dat het niet beperkt, maar juist helpt om iets in ons te openen. 
Tijdens deze wonderlijke weken merk ik ineens iets geks: ik heb me in tijden niet meer zo vrij gevoeld. Vastgebonden, hinkend, hoppend, zwetend, en constant: floppend. BOMMM. ‘It is a flop.’ BOMMM. ‘A complete and utter flop.’ BOMMMM. Hoe kan dit nou als bevrijding voelen?
Maar na de tweede week van floppen merk ik dat ik me ook weer kan losmaken van dit falen en opnieuw kan beginnen. En dit voelt als complete vrijheid. In een tijd waarin gesprekken bijna niet meer bij elkaar kunnen komen en vrienden elkaar eerst in de haren vliegen en dan niet meer met elkaar praten vanwege meningsverschillen over politiek, gender, persoonlijke onderwerpen. In een tijd waarin ik mezelf zo vastgekleefd voel, vaak, in mijn eigen angst voor kritiek uiten en kritiek ontvangen. Want wat als ik iets fout heb gedaan, niet op mijn woorden heb gelet? In een tijd van trigger warnings en het wegnemen van het ongemakkelijke gesprek, waarin ik nooit meer toestemming krijg om het ook eventjes niet te weten, is het heerlijk dat ik hier uitgenodigd word om iets te doen wat ik in het normale leven nooit te horen krijg. Namelijk, om even, net als iedereen, toe te geven dat ik een idioot ben. Die er niet uitkomt. Wat een opluchting. Wat een bevrijding! 
BOMMMMM. 
‘It is a flop.’