Hoe een verslaggever in haar eigen verhaal stapte en het Calvijn College verbeterde

Het gebeurt maar zelden dat journalistieke reportages zulke tastbare resultaten opleveren als de verhalen die Margalith Kleijwegt voor Vrij Nederland schreef over het Calvijn College. Haar artikelen leidden uiteindelijk tot de bouw van een gloednieuwe school in Amsterdam Nieuw-West, met een gloednieuw onderwijsconcept: het project Next! Vandaag opent burgemeester Eberhard van der Laan het nieuwe schoolgebouw.

‘We komen van heel ver,’ zegt schooldirecteur Jolanda Hogewind. ‘We zijn gestart bij het eerste artikel in Vrij Nederland en het is ons gelukt: goed onderwijs in een goed lopende school. En nu ook nog in dit geweldige gebouw.’

Twaalf jaar geleden ging Kleijwegt voor het eerst voor Vrij Nederland op reportage naar het Calvijn College in Amsterdam Nieuw-West. Aanleiding waren de problemen die docenten hadden bij lessen over de jodenvervolging op scholen met veel leerlingen met een allochtone achtergrond.

‘Het Calvijn is een microkosmos: grote problemen doen zich hier gecondenseerd voor.’

Ze merkte dat, inderdaad, een leerling tijdens de geschiedenisles ‘joden moeten we doden’ neuriede. Maar ze trof vooral ook een verwaarloosd en uitgewoond schoolgebouw waar de wc’s permanent verstopt leken en waar ratten door de gangen liepen. Ze zag uitgebluste leraren die het contact met hun leerlingen waren kwijtgeraakt. En ze constateerde een groot gebrek aan betrokkenheid van de ouders bij de opleiding van hun kinderen.

Margalith Kleijwegt besloot de leerlingen en hun ouders van vmbo-klas 2K langere tijd te volgen en schreef er een boek over dat veel politici en bestuurders zou inspireren: Onzichtbare ouders. De buurt van Mohammed B. Lodewijk Asscher, destijds wethouder, noemde dat boek later ‘een inspiratiebron en een wake up call’ en beschreef hoe het hem bij de keel had gegrepen. ‘Die problemen wilde ik als wethouder aanpakken. Het Calvijn is een microkosmos: grote problemen doen zich hier gecondenseerd voor.’

Het verhaal van de verwaarloosde school, de afwezige ouders en de leerlingen die het kind van de rekening waren liet ook Margalith Kleijwegt zelf niet los. Ze bleef volhardend en met ­regelmaat in Vrij Nederland publiceren over het Calvijn College, dat tot overmaat van ramp ook nog deel uitmaakte van de mislukte scholenkoepel Amarantis, die in 2013 failliet ging.

Maar reportages en boeken schrijven – ze publiceerde met Familie is alles nog een vervolg op Onzichtbare ouders – was in dit geval toch niet voldoende, vond Kleijwegt. Ze kreeg steun van toenmalig burgemeester Job Cohen, van Felix Rottenberg én van directeur Jolanda Hogewind en haar team in haar streven om van het Calvijn College ‘de beste en mooiste vmbo-school in Amsterdam’ te maken. Ze ging op zoek naar commerciële partners. Ze stapte kortom in haar eigen verhaal, om nu eens niet alleen als verslaggever te observeren vanaf de zijlijn, maar ook werkelijk te handelen.

Met als resultaat dat het onderwijs verbeterde, dat de ouders zich betrokken voelden bij de school en dat er nu dus een nieuw gebouw staat. Dat schoolgebouw is meer dan een symbool, zei minister Asscher toen hij vorig jaar het Calvijn College bezocht. ‘De grootste les die we moeten trekken uit de onderneming van Margalith Kleijwegt is dat verandering echt mogelijk is.’