De rechten van de mens, het boek waarmee Thomas Paine in 1791 Edmund Burke antwoordde op diens boek tegen de Franse Revolutie (die nog maar net was uitgebroken), is niet alleen maar historisch geschrift.

Niet alleen zijn ‘mensenrechten’ voortdurend in het nieuws (discriminatie, vrijheid van meningsuiting, homohaat), het boek zelf staat aan de wieg van een belangrijke tegenstelling: die tussen progressief (Paine) en conservatief (Burke).

Het is ook allerminst een saai formalistisch traktaat in strakke paragrafen. Het is een polemisch geschrift met veel gevleugeld geworden zinnen, waarin de Franse Revolutie van vóór 1793 verdedigd wordt tegen een politicus die niets moest hebben van wat voor protest of opstand dan ook.

blakend van onschuld

Burke’s Reflections on the Revolution in France lag al in de winkel toen de Terreur van Robespierre nog moest beginnen. Daarmee werden de idealen van revolutie in 1794 voor goed vermorzeld. Van Terreur en de guillotine moest Paine niets...