Het optreden van de latere dichter Jan Eijkelboom als begin twintigjarige tijdens de politionele acties in Nederlands-Indië getuigde van zoveel ‘koelbloedigheid en doortastendheid’ dat zijn ouders daarvan in kennis werden gesteld met een ‘tevredenheidsbetuiging’. Een heuse aanslag was door zijn handelen voorkomen.

De jonge Eijkelboom had zich in een opwelling als vrijwilliger voor het Nederlandse leger gemeld. Hij wilde na de oorlog weg uit Dordrecht, ‘Slauerhoff achterna’. Na zijn gymnasiumjaren wilde hij wel eens ‘wat fysieks doen’. Voor hij werd uitgezonden kreeg hij een opleiding tot ‘technisch klerk’ en scherpschutter. Hij werd ook vertrouwd gemaakt met grote en kleine gevechtswapens, zelfs met de Bren Carrier, een kleine wendbare tank voorzien van een mitrailleur.

Van politiek had Eijkelboom geen flauw benul, schrijft zijn biograaf Kees van ‘t Hof. Van Java ‘wist hij slechts de vulkanen’. De bevolking daar moest worden beschermd tegen ‘een kleine...