Wat je liever niet zou doen ten overstaan van alle beelden en teksten over de oorlog in Gaza is malen in je hoofd: losse invallen, herinneringen, gedachten, pijnlijke momenten, vroegere beelden van de oorlog gaan door je heen, de een na de ander om even tot rust te komen in de tijdelijke vergeetput. Maar dat malen is juist goed, dat is de beste manier om al die beelden en commentaren te verwerken. Hoe goed dat werkt is te zien aan Brief in de nacht, de negentig pagina’s met ‘Gedachten over Israël en Gaza’ van Chaja Polak waarin ze van alles noteerde wat de afgelopen maanden tot midden februari in haar opkwam aan verwarring en tegenstrijdige gedachten, informatie, boosheid, geschiedenis, emotie, meningen, machteloosheid, het maken van keuzes en het maken van niet-keuzes. Polak is op het verwerken van zulke emoties en indrukken toegesneden als ‘ervaringsdeskundige’, als joodse schrijfster van meerdere romans waarin de oorlog in alles aanwezig is. En iemand die weet hoe het...