Wanneer het gaat om een Tweede Kamer die het kabinet moet controleren, is het verkrijgen van een meerderheid een belangrijk onderdeel. Dat wordt nog wel eens in de weg gezeten door de ijzersterke fractiediscipline binnen de partijen. Zo stemmen Kamerleden meestal niet individueel, maar stemt een hele fractie voor of tegen. Afwijkend stemgedrag – Kamerleden die anders stemmen dan hun partijgenoten – komt doorgaans alleen voor bij netelige kwesties: abortus, euthanasie en oorlog gerelateerde zaken.

Sinds het kabinet-Rutte III (2017-22), een coalitie van vier partijen met een kleine meerderheid (VVD, CDA, D66 en CU), is naast fractiediscipline ook coalitiediscipline nodig. Dit werd tijdens Rutte IV aangevuld met een maandagochtendoverleg tussen de premier, de drie vicepremiers en de vier fractieleiders van de Tweede Kamer (met eventueel de minister van Financiën) waarin wordt gedaan aan ‘politieke brandpreventie’, zoals emeritus hoogleraar Bestuurskunde Arno Korsten het in...