Terwijl in Den Haag het asieldebat weer opvlamde – volgens de laatste schattingen zouden er dit jaar meer dan 76.000 asielzoekers naar Nederland kunnen komen – vond afgelopen zondag in de Amsterdamse bioscoop Cinecenter een bescheiden bijeenkomst plaats rond het treurige lot van Daniel Esteban Alvarez, politiek activist uit Colombia, die bij een bomaanslag van paramilitairen in 2016 een been, een arm en beide ogen verloor.
Als politiek psycholoog zette Alvarez zich jarenlang in voor de rechten van de Nasa, een inheemse gemeenschap in de bergen van Colombia die al vele decennia wordt onderdrukt. Het vreedzame protest kwam hem duur te staan. De documentaire met de lastige titel Bakaçxtepkaçx – ‘vaarwel’ in de taal van de Nasa – die in Cinecenter in het bijzijn van Alvarez en zijn familie werd vertoond, schetst een indringend beeld van de offers die hij heeft gebracht, en het ellendige bestaan dat hij sindsdien moet leiden.
Na de aanslag kwam Alvarez naar Nederland, waar zijn vader woont, maar na vier jaar procederen werd zijn asielaanvraag eerst door de IND en uiteindelijk door de Raad van State afgewezen. Het argument: sinds het vredesakkoord met de FARC in 2016, dat vier maanden na de aanslag werd gesloten, zou Colombia een ‘veilig land’ zijn, en Alvarez zou er niet persoonlijk worden bedreigd.
Het is een zotte redenering vanuit een papieren werkelijkheid: het vreedzame verzet van de inheemse stammen in de bergen van Colombia tegen de aanhoudende onderdrukking heeft helemaal niets met de jarenlange guerrilla van de FARC te maken. Sinds het vredesakkoord is bovendien het geweld tegen de inheemse stammen verder opgelaaid. Afgelopen jaar sloegen de Verenigde Naties alarm: door acties van paramilitairen in Colombia zijn alleen al in 2021 en 2022 honderden mensenrechtenactivisten omgekomen. Hoeveel meer bewijs is er nodig dat mensen als Daniel Esteban Alvarez hun leven in Colombia niet zeker zijn? Wat moet je nog meer overkomen dan een bomaanslag waarbij je een been, een arm en beide ogen verliest om in dit land politiek asiel te krijgen?
Terwijl de lotgevallen van FARC-activiste Tanja Nijmeijer tot een stroom van opgewonden berichten in de Nederlandse media leidden, bleef de onthutsende geschiedenis van de vreedzame activist Daniel Esteban Alvarez tot dusverre vrijwel onopgemerkt, maar daar begint eindelijk verandering in te komen. Begin april was een aflevering van de BNNVARA-serie Fight or Flight aan hem gewijd, en nu is er ook de documentaire Bakaçxtepkaçx.
De familie van Alvarez is inmiddels een petitie gestart om steun voor zijn zaak te mobiliseren, en met een crowdfundactie proberen ze nu geld bij elkaar te krijgen voor een blindengeleidehond, en voor een nieuwe procedure bij de IND. Te hopen valt dat de asielprocedure deze keer wel werkt zoals hij bedoeld is, en leidt tot politiek asiel voor een man die veel te lang door de Nederlandse overheid aan zijn lot is overgelaten.