Hoe gaan mensen aan de oostgrens van Europa, om de hoek van Rusland, om met de nieuwe geopolitieke situatie? In het noordoostelijkste puntje van Noorwegen werd jarenlang gebouwd aan een hechte samenwerking met buurgemeenten in Rusland. Maar de oorlog in Oekraïne sluit de net geopende deuren. Hoe kijken mensen in Kirkenes en Pasvik vooruit?

Journalist Anna Lillioja reist voor Vrij Nederland langs de oostgrens van Europa, naar plekken aan de grens met Rusland. Hoe gaan de bewoners om met de nieuwe geopolitieke situatie? Zijn de spanningen er voelbaar? Deze keer: Narva, de derde stad van Estland, waar de erfenis van de Sovjet-Unie nog altijd voelbaar is.

Met humor en een flinke dosis Rotterdamse branie spreekt influencer Lotte van Eijk haar trouwe schare volgers toe, of het nu gaat om het bespreekbaar maken van institutionele vetfobie of het aanmoedigen van een goede pimpelsessie. Op 18 maart verschijnt haar eerste boek De meidenmethode – hoe je verdomme eindelijk van jezelf gaat houden.

Abdiwahab Ali is ex-gedetineerde en sociaal werker: in Zwolle runt hij een hout- en metaalwerkplaats, een scooterreparatie, een filmstudio en een kapperszaak. Hier helpt hij ex-gedetineerden, daklozen en vroege schoolverlaters hun zelfvertrouwen te hervinden.

Uiteindelijk lijden mannen ook onder het beeld dat van hen bestaat, zegt Jens van Tricht (55), oprichter van platform Emancipator. Hij zet zich als man in voor een beter leven voor mannen en vrouwen. ‘Geweld tegen vrouwen is een probleem van alle mannen.’

In deze serie gaan we in gesprek met mensen die de polarisatie overstijgen en twee of meer identiteiten in zich verenigen. Wat kunnen we van hen leren? Deze maand spreken we Maja Kooistra (77), fysisch geograaf, sjamaan en boomdruïde. ‘Mijn directe en gevoelsmatige benadering heeft mij geholpen in mijn wetenschappelijke werk. Andersom heeft mijn wetenschappelijke manier van denken mij geholpen structuur te geven aan mijn sjamanistische levenswijze.’

We staan te ver af van onze grond- en voedingsstoffen, vindt Klarien Klingen (44). Om echt verschil te kunnen maken, besloot ze niet alleen boer te worden, maar ook klimaatactivist. Deel twee van een serie over mensen die de polarisatie overstijgen en twee identiteiten in zich verenigen. Wat kunnen we van hen leren?

De afgelopen dertig jaar veranderde Estland steeds meer in een gemiddeld Europees land, maar de oorlog in Oekraïne zorgt voor een donker randje. Er is sympathie voor Oekraïne, want ook de Esten moeten zich door hun geschiedenis en de ligging van hun land verhouden tot Rusland. De Estse Anna Lillioja keek afgelopen zomer om zich heen in haar geboorteland.

In het publieke en politieke debat staan mensen steeds vaker recht tegenover elkaar. In deze serie gaan we daarom in gesprek met mensen die niet zwart-witdenken, omdat ze zelf verschillende identiteiten in zich verenigen. Wat kunnen we van hen leren? Deze maand spreken we schrijver Maurits de Bruijn (40), Joods én pro-Palestina-activist.

Hoe goed je meekomt op de arbeidsmarkt zegt veel over hoe goed je meekomt in het leven. In Leeuwarden bezocht Anna Lillioja Niemand aan de Zijlijn, een organisatie die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op weg helpt. ‘Mensen bloeien op als ze vertrouwen en aandacht wordt geschonken.’

Antropologe Anne-Goaitske Breteler is bezig met een boek over mentale problemen op het platteland. ‘Toen ik opgroeide in Nes, een dorp in Noordoost Friesland, waren er bij ons in het dorp nog een winkel, een school en een dorpsgek. Nu is geen van de drie over.’

Nu er steeds meer dakloze arbeidsmigranten door Nederlandse steden zwerven, komt Stichting Barka als geroepen. De van origine Poolse organisatie helpt dakloze arbeidsmigranten in Nederland, maar ook in andere landen. Anna Lillioja ging met Barka de straat op. ‘Dat is waar de doelgroep is.’

Sinds de mens op de aardkorst rondloopt denkt hij na over het einde der tijden, of het nou de zondvloed was, de Apocalyps, klimaatverandering of een kernramp. Hebben we daar iets aan?

Onderzoek naar arbeid en de balans tussen werk en privé is het levenswerk van de Kentse hoogleraar sociologie Heejung Chung. Ze kwam tot de conclusie dat flexibel werken leidt tot (zelf)exploitatie, schrijft ze in haar boek The Flexibility Paradox. ‘Ik geef jou vrijheid, maar verwacht er wel excellentie voor terug.’

Als je het publieke debat volgt, lijken steeds meer mensen te denken dat we zijn veroordeeld tot oneindig en nutteloos werk. Maar is werk wel zo nutteloos? ‘Het salaris en de tijdsdruk zijn maar het puntje van de ijsberg.’

Voormalig boswachter Arjan Postma schreef Hoe één gekke mier de wereld kan veranderen. Veel van zijn verhalen gaan over leiderschap en samenwerken. Want elke diersoort heeft daar zo zijn eigen systeem voor. Van olifantenoma’s met leiderschapskwaliteiten tot een mierenkolonie met werkmieren, pioniers en trendsetters.