Twee maanden na mijn bezoek aan Estland en 1600 kilometer noordelijker sta ik opnieuw aan een rivier te kijken naar Rusland. Anders dan in Narva, waar je aan de overzijde rijen huizen, bootjes en vissers ziet, is de beboste overkant hier zonder menselijke sporen. Langs deze zelfde grens, dwars door het Pasvik-natuurreservaat, probeerden eind jaren 70 twee vrienden van mijn vader te vluchten uit de Sovjet-Unie. Eén van hen had wandelkleding van mijn vader geleend, waar zijn naam in stond. Mijn vader werd daarop in Estland verhoord door de KGB – dat shirt met zijn naam erin vonden ze maar verdacht. Zijn vrienden werden gepakt voordat ze Noorwegen bereikten en voor vijftien jaar in een psychiatrische inrichting in Sint-Petersburg gestopt.
Reportage
‘Je ziet de grens met Rusland niet, je voelt hem’
Hoe gaan mensen aan de oostgrens van Europa, om de hoek van Rusland, om met de nieuwe geopolitieke situatie? In het noordoostelijkste puntje van Noorwegen werd jarenlang gebouwd aan een hechte samenwerking met buurgemeenten in Rusland. Maar de oorlog in Oekraïne sluit de net geopende deuren. Hoe kijken mensen in Kirkenes en Pasvik vooruit?
