Literaire berichten

Al lange tijd lag het onderop de stapel nog te lezen boeken. Het maar eens opengeslagen, achter elkaar uitgelezen en er diep door getroffen. Wat een man, wat een literair talent, wat een godvergeten eerlijke zelfontleding. Het gaat om het dagboek van de jong gestorven schilder Gerard Bilders (1838-1865), door uitgeverij IJzer twee jaar geleden uitgebracht onder de titel Zo ben ik nooit eens gelukkig. Met Snikken en grimlachjes van Piet Paaltjens een hoogtepunt van de Nederlandse Romantiek.

Gerard Bilders, die nu wordt gezien als een van de wegbereiders van de Haagse School, heeft tijdens zijn korte leven niets gemerkt van enige waardering voor zijn werk. In zijn dagboek brengt hij in levendig, tintelend proza zijn twijfel aan eigen kunnen onder woorden. ‘Ik zoek naar een toon,’ schrijft hij, ‘die wij gekleurd-grijs noemen: dat is alle kleuren, hoe sterk ook, zodanig tot één geheel gebracht dat ze de indruk geven van een warm, geurig grijs.’ Wat hij ook...