<div class="lead">
Het gesprek van de dag. Vandaag: problemen in verzorgingstehuizen, moeilijke kinderen die worden rondgepompt, en een staatssecretaris die misschien eens de New Yorker moet lezen.
</div>
Helpt de schandpaal tegen een complexe situatie? Staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid lijkt te denken van wel. Vanaf volgend jaar publiceert hij een lijst waarop staat hoe goed het verzorgingstehuis van je ouders of grootouders (of jezelf) presteert. Aanleiding is een kritisch <a href="http://www.igz.nl/actueel/nieuws/eindrapport_toezicht_op_150_verpleegzorginstellingen.aspx" target="_blank">rapport</a> van de Inspectie voor de Gezondheidszorg gisteren over 150 problematische verzorgingstehuizen in Nederland. Een derde daarvan blijft ook na een jaar extra toezicht niet in staat de kwaliteit te verbeteren. Er zijn er zelfs elf waar &#8216;meer nodig [is] dan alleen intensief toezicht&#8217;.
De problemen bij die 150 tehuizen zijn inderdaad zorgwekkend: medewerkers zijn van goede wil, maar missen kennis van &#8216;protocollen en richtlijnen&#8217;, controleren het toedienen van gevaarlijke medicijnen niet of weten te weinig van de omgang met demente patiënten – niet echt tehuizen die je je ouders toewenst. Maar moet je dan een &#8216;speciaal interventieteam&#8217; <a href="http://www.parool.nl/binnenland/staatssecretaris-van-rijn-grijpt-in-bij-verpleeghuizen~a4332929/" target="_blank">inzetten</a> &#8216;dat geen enkele maatregel schuwt&#8217;, tot sluiting aan toe? Law and Order in de zorg: klinkt stoer, werkt wellicht even op de korte termijn, maar daarna?
&#8216;De zorg in verpleeghuizen is complexer dan ooit en dat neemt alleen maar toe,&#8217; zo begint het rapport van de IGZ. Reden: mensen gaan steeds later naar verzorgingstehuizen en nemen steeds ingewikkeldere problemen mee. ActiZ, de organisatie van zorgondernemers, wijst erop dat tehuizen door bezuinigingen niet hebben kunnen investeren in gebouwen en personeel. Bovendien is er een ernstig personeelstekort in de Randstad (komt dat even goed uit dat we net veel vluchtelingen ontvangen die graag dat tekort opheffen). Maar het lijkt aan dovemansoren gericht, Van Rijn heeft in elk geval nog geen &#8216;taskforce investeren in de ouderenzorg&#8217; opgericht.
En die is er ook nog niet in de jeugdzorg en -ggz. Daar speelt vandaag opvallend genoeg een parallel probleem, dat van &#8216;<a href="http://www.volkskrant.nl/binnenland/honderden-moeilijke-kinderen-rondgepompt-tussen-ggz-instellingen~a4333371/" target="_blank">complexe kinderen</a>&#8216;. Daarmee worden kinderen bedoeld met meerdere gedrags-, psychische en medische problemen, waar de meeste instellingen geen raad mee blijken te weten (je zou denken dat het probleem toch al wat langer bekend was, maar nee). Deze kids worden &#8216;rondgepompt&#8217; en dat blijkt de laatste tijd alleen maar toe te nemen. Reden: de decentralisatie van de zorg, waardoor geen enkele gemeente nog investeert in deze moeilijke kids: &#8216;Ik moet nu praten met gemeenten die misschien een keer in de twee jaar een complex kind hebben. Denk je dat die willen investeren in dit soort zorg?&#8217; aldus een directeur. Staatssecretaris Van Rijn, daar is hij weer, zegt in de Volkskrant de zorg centraal te gaan &#8216;coördineren&#8217; met de Vereniging Nederlandse Gemeenten, waarvoor die geld krijgt. Klinkt nog rijkelijk vaag, de taskforce investeren in de jeugdzorg moet blijkbaar ook nog even wachten.
Complexe problemen vergen subtiele oplossingen. De New Yorker zette vandaag een <a href="http://www.newyorker.com/magazine/2016/07/11/the-work-of-a-hospice-nurse" target="_blank">schitterend verhaal</a> op de site over Heather Meyerend, een hospice verpleegkundige in Zuid Brooklyn. Zij begeleidt stervende patiënten in hospices. Ook hier vallen de woorden &#8216;complex&#8217; en &#8216;gecompliceerd&#8217; regelmatig: complexe levensverhalen, complexe levenseindes, en hoe Heather daarmee omgaat. &#8216;Opzettelijk inefficiënt&#8217;, noteert de verslaggever. De dingen die ze moet doen (bloeddruk meten, medicijnen en voorraden checken) duren in principe niet meer dan vijf minuten; Heather doet er meer dan een uur over. Zeg, kent Heather de protocollen en richtlijnen dan ook niet? &#8216;The idea is to be around longer, to chat, to sit close by, to put her hands on the patient’s skin as she goes about her checkup.&#8217; Dat is wat de patiënten nodig hebben, afleiding, aandacht. &#8216;So Heather moves slowly; she sits down; she delays; she lingers.&#8217; Misschien ook iets voor Van Rijn om even te lezen.