Als ze de politieke arena verlaten, vertellen politici plotseling ‘openhartig’ over de sluier van onvrede die over het land hangt. De oorzaak ligt, zo zeggen ze in al die interviews, altijd bij anderen, en dan vooral bij de nieuwkomers die het politieke handwerk niet doen zoals het heurt. Zedelijk prediken de vertrekkers erop los, zonder ook maar eventjes stil te staan bij hun eigen handelen.

Volgens deze traditie hekelde Annemarie Jorritsma het ‘gebrek aan humor’ in de politiek. ‘Er is veel veranderd,’ zei de afzwaaiende senator van de VVD die sinds begin jaren tachtig op en rond het Binnenhof bivakkeerde. Meer dan vier decennia. Als Tweede Kamerlid, als minister, als lobbyist, als lobbyend burgemeester namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en tot slot als fractieleider in de Eerste Kamer. Daarnaast grossierde ze in bijbanen. ‘Het zou goed zijn als Kamerleden aan zelfrelativering deden,’ preekte ze in het radioprogramma Sven op 1.

Drassig moeras

In...