Is opiniejournalistiek typisch Hollands? ‘De abonnees van De Corres­pon­dent doen straks hetzelfde als onze verzuilde ouders.’

Openbaart zich een generatiekloof in medialand? Wel volgens Rob Wijn­berg, initiatiefnemer van het digitale blad De Cor­res­pon­dent.

In zijn column in De Groene Amsterdammer schetste hij vorige week het verschil tussen vijftigplussers en dertigminners. De eersten geloven in het ‘negentiende-eeuwse’ streven naar objectiviteit, dat ‘ondanks groeiende weerstand’ nog altijd gemeengoed is. ‘Volgens dit ideaal hoort nieuws een neutrale en rationele weergave van de werkelijkheid te zijn, gebaseerd op feiten en op principes als hoor en wederhoor.’ Voor dertigminners daarentegen is ‘wie het vertelt minstens zo belangrijk als wat er verteld wordt’. Zij willen views, not news. Vandaar, aldus Wijnberg, dat de klassieke media het in dit tijdsgewricht zo moeilijk hebben.

Aan welke zijde van het ravijn de dertig- en veertigplussers zich bevinden, vertelt hij er helaas niet bij, maar de boodschap lijkt me duidelijk: de toekomst is aan de meningenjournalistiek. Niet aan de sukkels die eerst graag het wie, wat, waar en wanneer willen weten, alvorens zich een dekselse opinie te vormen over het waarom.

‘De waarheid is ook maar een mening’

Het zou best eens kunnen. Maar is dat verlangen naar gekleurde journalistiek werkelijk zo eigentijds? Mij herinnert het juist aan het verzuilde mediaklimaat van weleer. Ooit immers lazen sociaal-democraten Het Vrije Volk, communisten De Waarheid, katholieken de Volkskrant, gereformeerden Trouw. Je koos niet zozeer voor een blad vanwege het news dat het bracht maar vanwege de views die het uitdroeg.

Klein voorbeeld uit eigen ervaring: mijn steil antirevolutionaire vader knipte dagelijks het steil antirevolutionaire hoofdredactioneel commentaar uit het Friesch Dagblad. De views van zijn held Hendrik Algra bevestigden precies wat hij zelf al dacht te denken. De abonnees van De Corres­pon­dent zullen straks in essentie hetzelfde doen. Ook zij hunkeren naar opiniejournalistiek die aansluit bij hun wereldbeeld. Alleen is dat nu bij uitstek postmodern: de waarheid is ook maar een mening.

‘Van zo’n site als Mediapart kunnen wij voorlopig alleen maar dromen’

Het doet de vraag rijzen of de hang naar dit soort journalistiek een typisch Hollands verschijnsel is. Zaterdag stond in de Volkskrant een verhaal over de Franse nieuwssite Mediapart.fr. Pikant genoeg richt deze ‘kwaliteitskrant op internet’ zich nadrukkelijk niet op meningen (‘Al die beroepsopinie is de dood van de journalistiek’), maar op het klassieke werk: onderzoek, reportage, analyse. Door zijn vele onthullingen wist Media­part in zes jaar tijd uit te groeien tot de schrik van de Franse elite. Tegen­woor­dig kent de internetkrant 60.000 betalende (!) lezers. Vorig jaar maakte hij 700.000 euro winst, op een omzet van 6 miljoen – zonder advertenties.

Ook De Correspondent heeft ons slow journalism beloofd. Maar van zo’n site als Mediapart kunnen wij, vrees ik, voorlopig alleen maar dromen.