Het verhitte klimaatdebat in Denemarken

Meer dan de helft van de Deense kiezers kent de kandidaten voor het Europees Parlement niet. Bij gebrek aan grote politieke namen op het stembiljet veranderen de Europese verkiezingen van dit jaar dus in een grotendeels symbolische machtsstrijd tussen de vele Deense partijen. Voor de steeds minder populaire regering van Denemarken zijn de verkiezingen een tussentijdse stemming. Na controversiële hervormingen zal de meerderheidscoalitie de kiezers onder ogen moeten komen.

Tot verrassing van velen kozen de Sociaal-Democraten na de verkiezing niet voor de verwachte links-progressieve, klimaatvriendelijke minderheidsregering, maar bundelden de krachten met Venstre, de grootste liberale partij, en met de Moderaten, een afsplitsingspartij van Venstre, die zichzelf profileert als een pragmatische ‘paarse’ mix. Sindsdien heeft de regering moeite gehad om haar bestaan te rechtvaardigen. De eerste grote confrontatie voor de centrumregering kwam in 2023, toen ze Hemelvaartsdag afschafte in een poging het arbeidsaanbod te vergroten. Dat leidde tot wijdverbreide demonstraties en werd bekritiseerd door de meeste oppositiepartijen en vakbonden. Sindsdien zijn de opiniepeilingen ontmoedigend voor de regerende partijen, die allemaal grote verliezen leden.

Daarnaast is de regering, ondanks vele groene beloften, nogal lauw geweest in het aanpakken van de klimaatcrisis. Hoewel Denemarken een goede reputatie heeft opgebouwd als een ‘milieuvriendelijk’ land, is het nationale debat nogal verhit. De Deense Raad voor Klimaatverandering, een onafhankelijk orgaan van experts, heeft herhaaldelijk de gebrekkige actie van de regering bekritiseerd. Onlangs is er een debat ontstaan over de vraag of de landbouw, net als andere industrieën in Denemarken, een belasting op CO2-uitstoot moet betalen. De landbouwsector is verantwoordelijk voor ongeveer een derde van de totale CO2-emissies van Denemarken. Dat leidde onmiddellijk tot protesten van boeren. De regering heeft de onderhandelingen uitgesteld.

Dit laat een van de grootste politieke debatten in Denemarken onopgelost terwijl de Europese verkiezingen van start gaan. Ongetwijfeld een situatie waar de oppositie van zal proberen te profiteren. De regering zal opnieuw moeten uitleggen hoe haar mix van rood, blauw en paars daadwerkelijk groen kan worden.