Het gebeurde, de roman die Dirk Ayelt Kooiman net niet had voltooid toen hij in 2018 overleed, is even tergend kleurloos als bij vlagen kleurrijk. In afgepast proza wordt het door rituelen en stemmingen beheerste leven van de hoofdpersoon beschreven, afwisselend in een soort notaristaal en in de taal van een precieze sensitieve dichter. De ‘hij’ van de roman was nooit zo iemand die met zijn herinneringen leefde, maar na een verhuizing raakt hij op ‘dood spoor’ en begint zijn verleden op te spelen. Hij moet dan ongeveer vijfendertig jaar zijn. Het zijn herinneringen van iemand die vanaf zijn kindertijd maar half bestaat. Hij heeft altijd de neiging weg te zakken in gedachteloosheid waardoor hij er maar half bij is, thuis, op school of in de kerk.

Het is een typisch Kooiman-personage dat leeft bij de gratie van ‘gewaarwordingen’, op wie iets ‘de indruk wekt’ of die langzaam iets ‘beseft’. Ook al is hij aanwezig, is het alsof hij zich in het souterrain van het...