Niet wetenschap is het tegendeel van religie, maar spiritualiteit. En: spirituele mensen willen niet geloven maar weten, schrijft de Duitse (neuro)filosoof Thomas Metzinger (1958) in zijn prikkelende en diepgravende boek Bewustzijnscultuur: Spiritualiteit, intellectuele integriteit en de planetaire crisis dat onlangs in een Nederlandse vertaling verscheen. Hierin maakt hij een scherp onderscheid tussen spiritualiteit en religie. ‘We hebben spiritualiteit nodig zonder geloofssystemen, ideologie en machtsmisbruik,’ zegt hij via een videoverbinding. ‘De spiritualiteit die ik bepleit, gaat gepaard met intellectuele eerlijkheid, ook tegenover jezelf. Dat is het állerbelangrijkste voor mij.’

Het deel van het boek dat hierover gaat, is een bewerking van een essay uit 2014 waarin Metzinger zich richtte tegen de spirituele New Age-wereld en wat hij noemt ‘esoterische onzin’. Dat had wereldwijd veel impact en werd behalve in het Engels vertaald in onder meer het Arabisch en...