Charles Lewinsky. Terugkeer ongewenst. Signatuur, vertaling Elly Schippers, 445 p., € 22,95

****

door Aart van Zoest

Roman

Kurt Gerron was een succesvolle Duitse entertainer, acteur en cineast, Jood, in de jaren twintig en dertig in Duits­land. Hij had een flinke rol in de film De Blauwe Engel, met Marlene Dietrich, verkeerde met Bertolt Brecht, in wiens Drei­groschen­oper hij Tiger Brown speelde. Toen de nazi’s aan de macht kwamen in Duitsland, ging hij naar Neder­land om aan de Jodenvervolging te ontkomen, niet naar Hollywood, waarvoor hij een uitnodiging had. In plaats daarvan kwam hij in Westerbork terecht en in Theresienstadt. De Duitse kampcommandant droeg hem op een film te maken die via het Rode Kruis aan de buitenwereld moest tonen hoe goed de gevangen Joden het daar hadden. Kon Gerron weigeren? Natuurlijk wel, maar het zou voor hem en ook voor zijn vrouw onmiddellijke deportatie hebben betekend. Charles Lewinsky heeft Kurt Gerron tot de ik-verteller van zijn roman...