<div class="lead">
Bestuurders en bankcommissarissen willen niet meer verhoord worden door &#8216;jonge dames&#8217; van De Nederlandsche Bank. Is de toezichthouder nu gezwicht?
</div>
Ergens was het wel te verwachten. Nu de crisisstorm weer is gaan liggen en de banken en verzekeraars uit de ergste gevarenzone zijn geklommen, durven de hoogste bazen weer meer te mopperen over die o zo strenge DNB. De meeste kritiek laat de toezichthouder stoïcijns van zich afglijden, maar onlangs leek toezichtdirecteur Jan Sijbrand in het Financieel Dagblad even door de knieën te gaan.
Verbolgen topmannen hadden hun beklag gedaan dat DNB ‘dertigjarige psychologen’ op hun dak had gestuurd. De hoge heren – zelf veelal op leeftijd – wensten niet langer de maat te worden genomen door ‘dames die nauwelijks de dertig waren gepasseerd.’ Voortaan zullen afdelingshoofden en divisiedirecteuren de interviews afnemen, beloofde Sijbrand plechtig. ‘We brengen meer senioriteit in, omdat we merkten dat gesprekspartners niet altijd op dezelfde golflengte zaten.&#8217;
Het is een opmerkelijke toezegging. Vooral omdat de financiële waakhond twee jaar geleden juist heel trots was op de vernieuwende vorm van toezicht, waarbij twee psychologen onwenselijk Bokito-gedrag aan de top vroegtijdig opsporen. In VN <a href="https://www.vn.nl/de-bankier-in-analyse/" target="_blank">vertelden ze</a> openhartig over hun gesprekken met de soms ‘enorme dinosaurussen’ die hun verhoren onderbraken met opmerkingen als ‘Denk je nou écht dat ik nog wat te leren heb, meisje?’ De twee vrouwen vatten die houding juist op als een ‘enorme bevestiging’ van dat er écht wat moest veranderen in de cultuur van die instelling.
De toezichthouder is nog steeds apetrots op het werk van de psychologen, zegt woordvoerder Martijn Pols bij navraag. Ze zijn per abuis genoemd in het verhaal van FD. Sijbrand doelde met zijn opmerking niet op de toezichtclub van de psychologen die onderzoek doet naar gedrag en cultuur in de financiële top, maar op het team dat de toetsingen afneemt bij bestuurders en commissarissen.
Ook deze toezichthouders hebben te kampen met felle reacties van hun hooggeplaatste gesprekspartners, bleek uit een <a href="https://www.vn.nl/laat-de-commissaris-maar-zweten/" target="_blank">ander verhaal</a> van VN. ‘Je zit niet eens zelf op het juiste niveau om mij te beoordelen,’ kreeg een (vrouwelijke 39-jarige) toezichthouder wel eens voor haar kiezen. De geschiktheidstoetsingen liggen gevoelig, omdat ze ertoe kunnen leiden dat een bestuurder of commissaris moet opstappen. ‘Bij sommige toetsingen zou wat meer senioriteit waarschijnlijk beter werken ’, zegt Pols.
Wanneer dat zo is, is volgens hem lastig aan te geven. ‘Het is niet zo dat je kan zeggen dat je tegenover een commissaris met twintig jaar ervaring ook een heel ervaren toezichthouder moet zetten. Dat moet je per geval bekijken.’ Bovendien, vervolgt hij, ‘kan een jonge gesprekspartner met een frisse blik soms beter goede vragen stellen dan twee oudere heren die tegenover elkaar zitten en elkaar heel goed begrijpen.’
Overigens is de zogenaamde jeugdige leeftijd van de toezichthouders voor een deel ook beeldvorming van de topmannen, zegt Pols. ‘De gemiddelde leeftijd van het team is 40, dus echt jong zijn de meesten niet.’ Hij benadrukt dat niemand bij DNB om deze reden het veld moet ruimen. ‘En ook de psychologen worden zeker niet de deur uitgezet. Zij blijven gewoon dezelfde gesprekken voeren.’
Kortom, DNB zwicht absoluut niet voor de kritiek van het machtige old boys-network van het financiële stelsel, bezweert Pols. ‘We luisteren naar kritiek, maar maken onze eigen analyse.’ Zo passen ze nog twee andere punten aan bij het toetsingsproces, laat hij weten. De examenuitslagen worden voortaan zwart op wit gezet. Tot nu toe vroegen afgekeurde commissarissen dat soms na te laten, zodat ze met stille trom konden vertrekken. Maar juridisch verweer tegen de beslissing is zonder papieren bewijs niet mogelijk, ontdekten sommigen later.
En nóg een verandering is aanstaande. Pols: ‘Commissarissen die bij DNB een toetsingsgesprek komen voeren, kunnen vaak geen parkeerplek vinden. Dat is natuurlijk heel vervelend, dus daar willen we ook wat aan doen.’