Column

Het was election night geweest. Dinsdagavond had ik rond zessen mijn laptop aangezet; om acht uur ’s ochtends ging hij uit. Elke talkshow, elk nieuwsbericht, de hele negen uur durende uitzending van de NOS &#8211; ik had alles gekeken. Alleen maar om te zien hoe steeds meer staten op de kaart Make America Great Again-rood kleurden.
Starend naar het plafond schreef en schrapte en herschreef ik woensdag in mijn hoofd een column. De dingen die ik wilde schrijven, vielen allemaal te verdelen in twee categorieën: ‘heb ik al een keer geschreven’ en ‘kan ik beter gillend uitspreken tegen vrienden in de kroeg’. 
Tot die eerste categorie reken ik al mijn frustraties en zorgen over de valse balans aan het gros van de talkshowtafels, waar vrijwel altijd ‘beide kanten’ vertegenwoordigd moeten zijn als het om politieke discussies gaat. Zelfs als één van die kanten ongegeneerd leugens verspreidt, groepen mensen ontmenselijkt en haatdragende ideeën aanhangt die steeds verder worden genormaliseerd.
‘Journalisten moeten accepteren dat bothsides-ism zelfmoord is voor de democratie’, zei Yale-historicus Tim Snyder in april op de Amerikaanse tv-zender MSNBC toen presentator Ali Velshi hem vroeg hoe media zouden moeten omgaan met een antidemocratisch figuur als Trump. ‘Als je als journalist zegt: overal zitten twee kanten aan, dan geef je mensen die het systeem omver willen werpen altijd een voordeel, want dan deel je je legitimiteit met hen. Je moet de verkiezingen zo verslaan, dat je zegt: dit is persoon A, en dit is persoon B, in plaats van je weg naar het midden vinden en beide kanten een stem geven.’
<blockquote>Blijf samen gillen in volle cafés. Blijf erover praten, blijf erover schrijven. Val maar in herhaling. Maak alsjeblieft herrie.</blockquote>
Over die valse balans en de neiging op tv om op te schuiven naar rechts, maak ik me al maanden openlijk zorgen. Ik zoek steeds naar nieuwe manieren om erover te schrijven; een nieuwe insteek, een nieuwe conclusie. Maar of het iets uithaalt – ik weet het niet. Ik voelde me woensdag net zo lamgeslagen als na onze eigen Tweede Kamerverkiezingen van vorig jaar. Alsof er steeds minder mensen zijn met wie je belangrijke waarden deelt. 
Nu, twee dagen later, stuit ik in mijn zoektocht naar de precieze woorden van Snyder op een nieuw citaat, in een column van schrijver Will Bunch. Die vroeg Snyder om raad na Trumps overwinning. Bunch schrijft:
‘Snyder vertelde me dat het belangrijkste nu is om isolatie te mijden en samen met mensen te zijn. “Ze willen dat je alleen bent”, zei de historicus over autocratische regeringen, want isolatie voedt het gevoel van machteloosheid dat het zo’n overheid mogelijk maakt om zijn vuile werk ongehinderd te doen. “Niemand gaat dit in zijn eentje fixen”, zei Snyder. “Dat is niet hoe dit werkt.”’
Misschien val ik in herhaling. Maar wat ik wil zeggen is dit: je bent niet alleen. Als je je zorgen maakt, als je je machteloos voelt, als je wakker ligt, als je de tv aanzet of door social media scrolt, en daar keer op keer je angsten bevestigd ziet: je bent niet alleen.
Dus blijf samen gillen in volle cafés. Blijf erover praten, blijf erover schrijven. Val maar in herhaling. Maak alsjeblieft herrie. Door je te laten horen, word je vindbaar voor anderen – en dat is nodig. We hebben elkaar nodig.

Cultuur