‘Oh jeetje, er zitten nog mensen ook!’ roept demissionair minister Ank Bijleveld-Schouten van Defensie (CDA) vrolijk. Ze stapt een collegezaal binnen op de Den Haag Campus van Universiteit Leiden voor een online gastcollege. Bijleveld kent als doorgewinterde en goedlachse CDA-bestuurder het belang van persoonlijk contact: ‘Face to face praat gewoon veel fijner.’ En dat gaat altijd goed met anekdotes (‘Had ik jou dat al verteld, van die drie Afghaanse vrouwen die ik sprak?’ En: ‘Ik wandelde met mariniers in Schotland, nou ja… wandelen mag je het niet noemen hè?’).

De toekomst is onzeker

De moderne campus van Leiden met haar hoge ramen en lichte ruimtes staat in schril contrast met ‘Plein 4’ op enkele minuten loopafstand: haar ministerie met donkergroene gordijnen, rode lopers, streng kijkende voorgangers aan de muur en krakende vloeren. Rustig tikt een antieke grootmoedersklok op de werkkamer. De gouden klok op de open haard staat stil. ‘Mijn voorganger kon...