<div class="wpg-element lead-bold">
Schatjes zijn het, vinden ze zelf. Maar ook de Nederlandse politie beschouwt de Hell&#8217;s Angels niet als een criminele organisatie. Geen wonder, zeggen de autoriteiten in Duitsland en België, er wordt in Nederland nauwelijks onderzoek gedaan naar de motorbende. En dat terwijl uit alle internationale politieonderzoeken blijkt dat Amsterdam het Europese hoofdkwartier van de Hell&#8217;s Angels is.
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
De inval in het clubhuis van de Amsterdamse Hell&#8217;s Angels was goed voor de public relations van de Amsterdamse politie. Commissaris Joop van Riessen &#8211; de tweede man van het korps &#8211; stond dan ook te glimmen van trots toen zijn dienders de met camera&#8217;s bewaakte burcht van de Hell&#8217;s Angels aan de Amsterdamse Wenckebachweg binnendrongen. Maar de buit was schamel: vier handvuurwapens, geluiddempers, een kruisboog met pijlen en een machinepistool. De negen arrestanten liepen na een dag al weer op straat. Het clubhuis blijft voorlopig open.
De politie had een &#8216;harde tip&#8217; binnengekregen over de aanwezigheid van wapens op het terrein, maar er is geen enkele aanleiding voor een diepgaander onderzoek naar de activiteiten van de Amsterdamse Hell&#8217;s Angels, benadrukte Van Riessen.
Waarom neemt de Nederlandse politie de Hell&#8217;s Angels niet veel serieuzer? Interpol kwalificeert de motorbende al jaren als een criminele organisatie. En criminoloog C. Fijnaut pleitte al in 1995 tijdens de parlementaire enquÍte opsporingsmethoden voor een structureel onderzoek naar de Nederlandse afdeling van de motorbende.
Maar het tegenovergestelde gebeurde. Een jaar na de commissie-Van Traa zei de Amsterdamse politie dat er geen reden was om de Angels als criminele groepering aan te pakken. Wel wordt af en toe opgetreden tegen individuele leden van de organisatie. Maar als groep worden ze vooral met rust gelaten. Bij de divisie Centrale Recherche Informatie (CRI), de landelijke databank van de politiekorpsen, is geen actuele informatie te vinden over de activiteiten van de motorbende.
Het dossier-Hell&#8217;s Angels is leeg.
&#8216;Big Willem&#8217; van Boxtel, de president van het Amsterdamse chapter (een &#8216;afdeling&#8217; in het Angels-jargon), blijft volhouden dat hij en zijn collega&#8217;s gewone toffe jongens zijn. &#8216;Wij willen de waarheid,&#8217; zei hij verontwaardigd in Het Parool naar aanleiding van alle opschudding rond de mishandeling van de televisiepresentatoren Frits Barend en Henk van Dorp die de Angels in hun programma een criminele organisatie hadden genoemd. Van Boxtel: &#8216;We hebben mensen die gewoon werken: op het abattoir, op de taxi, in de beveiliging. Wat moeten hun bazen wel niet denken? Dat ze crimineel zijn? Dat kan toch niet!&#8217;
Het is een oude truc van de Hell&#8217;s Angels. Ze stellen zichzelf voor als goedmoedige outlaws, vrije jongens die niets liever doen dan aan hun motoren knutselen en die met sinterklaas cadeautjes uitdelen aan kinderen in het ziekenhuis.
Maar ondertussen blijkt uit tal van internationale politieonderzoeken dat de Hell&#8217;s Angels wel degelijk een criminele organisatie is. De Amerikaanse openbare aanklager bracht in 1989 een rapport uit waarin de bende in verband werd gebracht met een waaier aan criminele activiteiten: diefstal, verkrachting, moord, huurmoorden, financiering van drugstransacties en witwaspraktijken. In een Canadees onderzoek staat dat de Angels tussen 1990 en 1994 meer dan dertig miljoen dollar hebben witgewassen. In 1996 constateerde de Australische politie dat de Hell&#8217;s Angels de hele amfetamineproductie in dat deel van de wereld in handen hadden.
Hoe gemoedelijk de Amsterdamse Hell&#8217;s Angels zich ook voordoen, ze spelen wel voor eigen rechter. Dat ondervonden niet alleen Barend en Van Dorp maar ook presentator Jack Spijkerman (die werd bedreigd naar aanleiding van grappen in zijn uitzending) en Jan Lenferink (hij kreeg een paar klappen toen hij een taart wilde aanbieden bij het clubhuis van de Angels).
In 1993 deden twee dappere verslaggevers van Nieuwe Revu een onderzoek naar de activiteiten van de bende in de Amsterdamse rosse buurt. Ze verdeelden de Angels in twee groepen: zakenmannen als Big Willem die cafés uitbaten en vooral rust willen, en ruige jongens als vice-president Toni Franchimon (bijgenaamd Toni Macaroni) die God noch gebod respecteerden. &#8216;We zijn geen padvinders,&#8217; zei Big Willem. &#8216;Maar al die verhalen over vechtpartijen, dat is overdreven.&#8217;
Nieuwe Revu onderzocht ook mogelijke afpersing van horecaondernemers door de Red Light Security Crew, de beveiligingsdienst van de Angels. Een anonieme horecaondernemer klaagde: &#8216;We betalen duizend gulden per maand. En ze treden niet eens op tegen hun eigen mensen. En daar hebben we nou juist het meeste last van.&#8217; Het artikel somt een lange lijst met incidenten op waarbij Angels betrokken waren: de huisdealer van een café werd naar buiten geslagen, toeristen &#8216;voor de fun&#8217; in de gracht gekieperd, Angels schieten met pistolen en een Engelse marinier wordt neergestoken.
Het Nieuwe Revu-onderzoek zat de Angels niet lekker. Tijdens een gesprek in bijzijn van de hoofdredactie kwam het tot een hevige woordenwisseling. Een van de Angels zei: &#8216;Jullie publiceren niet. Want ik heb er echt een halfjaar gevangenisstraf voor over om je helemaal in elkaar te slaan.&#8217; De genoemde incidenten werden vervolgens afgedaan als &#8216;onzinverhalen&#8217; en &#8216;laster&#8217;. Big Willem griste het aantekenblok uit de handen van een van de verslaggevers, met de opmerking: &#8216;Dat geschrijf van jou irriteert me nou al de hele tijd.&#8217; Een andere Angel probeerde de journalist vervolgens in het gezicht te trappen. Het gesprek was toen wel ten einde, vond de hoofdredactie. &#8216;Ik bied geen excuses aan voor het afpakken van die aantekeningen. Wel voor die trap. Het bewijst hoe hoog het ons zit,&#8217; zei Big Willem terwijl hij de deur uitliep.
De Nederlandse justitie heeft wel geprobeerd de Hell&#8217;s Angels aan te pakken, maar zonder veel succes. In 1993 begon de recherche een onderzoek naar het Amsterdamse chapter. De groep zou zich volgens binnengekomen informatie niet alleen schuldig maken aan drugs-, wapenhandel en afpersing maar ook bedreigingen en geweld gebruiken om andere motorclubs aan hun gezag te onderwerpen.
&#8216;Het gesloten hiërarchische karakter&#8217; van de Angels maakt het moeilijk om in de bende te infiltreren, zo waarschuwde de recherche bij het begin van het onderzoek. De bereidheid tot het doen van aangifte door slachtoffers zou volgens de politie minimaal zijn, omdat &#8216;het gewelddadig optreden van de groep angst inboezemt&#8217;. De resulaten van het onderzoek zijn dan ook mager. Een aantal Hell&#8217;s Angels is betrokken bij de handel in hasj en cocaÔne maar het is &#8216;moeilijk te beoordelen&#8217; of ze in eigen beheer drugs produceren, omdat nauwelijks &#8216;concrete waarnemingen&#8217; zijn gedaan.
Over een van de Angels wordt gezegd dat hij zijn geld met drugshandel heeft verdiend. &#8216;Hij exploiteert nu cafés, een winkel, verhuurt huizen en hij heeft belangen in de motorhandel&#8217;.
Ondanks het uitgebreide onderzoek slaagde de politie er niet in aan te tonen dat de Hell&#8217;s Angels &#8216;als groep&#8217; criminele activiteiten ontwikkelen, meldt commissaris Van Riessen in maart 1996 aan de Amsterdamse gemeenteraad.
Niet alleen de justitie, ook het openbaar bestuur heeft de Hell&#8217;s Angels sinds hun oprichting in 1978 met fluwelen handschoenen aangepakt. Tot 1988 ontvingen ze jaarlijks eenentwintigduizend gulden subsidie van de afdeling jeugdzaken van de gemeente Amsterdam. Het clubhuis aan de Wenckebachweg, gebouwd op kosten van de gemeente, werd in 1988 &#8216;om niet&#8217; aan Big Willem en de zijnen overgedragen. Daar zou Amsterdam nog spijt van krijgen.
De gemeente wil nu graag kantoren en bedrijven bouwen op het terrein aan de Wenckebachweg, waar de Angels inmiddels vijfduizend vierkante meter grond in gebruik hebben, terwijl ze op papier recht hebben op niet meer dan een tiende daarvan. Jaren geleden al ging de gemeente op zoek naar een andere lokatie voor het clubhuis. Maar elk voorstel werd door de Angels afgekeurd. Ze reden dan wel op motoren, maar wilden niet te ver van het centrum zitten. Verontwaardigd kalkten ze op hun clubhuis: &#8216;We hebben dit clubhuis 25 jaar geleden van de gemeente gekregen. Nu moeten ze ons eruit gooien. No Fucking Way.&#8217;
Uiteindelijk hebben de Angels grotendeels hun zin gekregen. Ze schuiven straks een paar honderd meter op, naar een stuk grond waar ze een nieuw clubhuis mogen neerzetten. Het huidige Angels Place (in 1988 gratis gekregen) verkopen ze nu voor dik geld aan de gemeente, die daarmee indirect de bouw van het nieuwe hoofdkwartier subsidieert.
Buitenlandse politiediensten verwonderen zich openlijk over de softe Nederlandse aanpak van de Hell&#8217;s Angels. In de goed bewaakte kazerne van de rijkswacht aan de Brusselse Luchtmachtlaan resideert het Highsidersteam. Karel van der Laar (zelf een enthousiast motorrijder) is vanaf het begin betrokken geweest bij de bestrijding van de bende in België. &#8216;Moet je deze foto nou toch zien,&#8217; zegt hij. Het is een kiekje uit de societyrubriek van De Telegraaf, het &#8216;Stan Huygens Journaal&#8217;. Big Willem en drie andere Angels poseren salonf‰hig met de voormalige Amsterdamse wethouder Edgar Peer op diens afscheidsreceptie in april 1998.
&#8216;Dat zou bij ons niet kunnen,&#8217; zegt rijkswachter Van der Laar lichtelijk onpasselijk. In Nederland hebben de overheid en de Angels een wel héél bijzondere relatie, concludeert de Belgische diender. Van der Laar werkt nauwelijks met de Nederlandse collega&#8217;s samen. &#8216;De Angels hebben bij jullie geen prioriteit. Ik weet dat veel buitenlandse diensten daarover gefrustreerd zijn. We hebben in Nederland niet eens een aanspreekpunt.&#8217;
Van der Laar geeft een voorbeeld van de gebrekkige samenwerking. In september 1996 werd een meeting van motorclub De Kleppenjagers uit Gemert verstoord door Hell&#8217;s Angels. De Brabanders hadden geweigerd zich aan hun gezag te onderwerpen. De rijkswacht was geÔnteresseerd, want in het kielzog van de Nederlandse Hell&#8217;s Angels reden ook enkele aspirant-leden uit BelgiÎ mee. Van der Laar: &#8216;De Nederlandse collega&#8217;s hadden van de vechtpartij in Gemert een video gemaakt. Wij wilden daarvan een kopie voor ons onderzoek, maar we hebben nooit meer wat gehoord. Uiteindelijk heeft het Nederlandse openbaar ministerie de zaak geseponeerd.&#8217;
Amsterdam is de belangrijkste afdeling van de Hell&#8217;s Angels in Europa, zegt Camilla Annerstadt, medewerker van het Rockers Project van Interpol. Het Rockers Project volgt nauwgezet alle bewegingen van internationale motorbenden als de Hell&#8217;s Angels en hun grote concurrenten, de Bandidos. Annerstadt: &#8216;De Hell&#8217;s Angels zijn op grote schaal betrokken bij drugshandel. Neemt u van mij aan dat het Angels&#8217; chapter Amsterdam in Europa de leiding heeft.&#8217;
Die leidende rol wordt bevestigd door Stephan Thomas van het Duitse Bundeskriminalamt: &#8216;Tijdens de oorlogen tussen motorbenden in Scandinavië vergaderden Angels uit Noorwegen, Zweden en Denemarken in Amsterdam.&#8217;
Bij Project Rockers van Interpol hebben zich inmiddels zevenentwintig landen aangesloten, waaronder België, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Denemarken, de Verenigde Staten en Canada.
Nederland ontbreekt in dit rijtje.
Henk Hagen van de CRI was de contactpersoon voor Nederland, maar hij stopte twee jaar geleden met zijn werkzaamheden. Zijn Belgische collega Van der Laar van het Highsidersteam weet wel waarom de Nederlander is afgehaakt: &#8216;Jullie zijn niet geïnteresseerd. Henk Hagen kreeg geen informatie vanuit de korpsen. Tijdens Interpol-vergaderingen zat hij met lege handen. Collega&#8217;s zeiden: &#8220;Hoe zit het nou bij jullie?&#8221; Hagen kon alleen maar zijn schouders ophalen en zeggen: &#8220;Sorry, ik kan er ook niks aan doen.&#8221; In zijn plaats was ik ook niet meer gekomen.&#8217;
De CRI wil op het terugtreden uit de Interpol-werkgroep geen commentaar geven.
De Duitse autoriteiten gaan een stuk verder dan de Nederlandse bij de vervolging van de Hell&#8217;s Angels. Zij oordeelden dat de motorbende wél een criminele organisatie is, en vaardigden een verbod uit. Het clubhuis in Düsseldorf werd gesloten en een grote groep Angels wordt vervolgd. Elf van hen stonden de vorige week vrijdag terecht wegens onder meer illegaal wapenbezit, bedreiging en roof. De president van het chapter in Düsseldorf wordt daarnaast ook beschuldigd van een tweevoudige verkrachting. Ook zou hij een man in de voet hebben geschoten bij een ruzie over de verkoop van een motorenwinkel. &#8216;Wij kunnen niet toestaan dat de Hell&#8217;s Angels een staat binnen de staat vormen,&#8217; zei Fritz Behrens, de minister van Binnenlandse Zaken van de deelstaat Nordrhein-Westfalen. Behrens wil graag samenwerken met de Nederlandse opsporingsinstanties, omdat ook zijn Landeskriminalamt heeft vastgesteld dat Amsterdam de &#8216;belangrijkste afdeling in Europa&#8217; is, zoals hij de vorige week op de Nederlandse televisie zei.
Ook de Belgen kozen voor de harde aanpak. Toen de Amsterdamse Hell&#8217;s Angels in 1996 een motorclub in Gentbrugge de status van hangaround (aspirant-lid) gaven, zat de rijkswacht er meteen bovenop. De vorming van een Belgische afdeling van de Hell&#8217;s Angels moest tegen elke prijs voorkomen worden. En dat heeft gedeeltelijk gewerkt. De Angels in België leiden tegenwoordig een marginaal bestaan. Niet meer dan tweeÎntwintig bendeleden en een zelfde aantal meelopers maken de Belgische wegen onveilig. Een aantal Belgische Hell&#8217;s Angels week zelfs uit naar het buitenland om gevangenisstraffen te ontlopen.
Rijkswachter Karel van der Laar wil niet met zijn echte naam in de krant omdat hij tientallen malen is bedreigd. Van der Laar laat zelfs zijn baard staan, en gaat vermomd over straat. &#8216;Wij hebben de plicht Belgische burgers te beschermen,&#8217; zegt Van der Laar. &#8216;Bij een bendeoorlog, zoals in Scandinavië, kan het geweld snel escaleren. Motorbenden stonden elkaar daar naar het leven met machinegeweren en anti-tankwapens. Daarbij kunnen ook onschuldige burgers het slachtoffer worden.&#8217;
Van der Laar moet lachen om de herhaalde beweringen van de Amsterdamse president Big Willem dat de Hell&#8217;s Angels geen criminele organisatie is. &#8216;Wij hebben uit eigen ervaring kunnen vaststellen dat er mannen lid worden die nooit zijn veroordeeld. Maar die, eenmaal verstrikt in de netten van de Angels, misdrijven gaan plegen. Nieuwe leden worden gedwongen klussen op te knappen die het daglicht niet kunnen verdragen. Wie niet meer mee wil doen, krijgt klappen en moet zijn Harley inleveren.&#8217;
Ondanks de grote angst voor represailles wist de Belgische politie (anonieme) getuigenverklaringen te verzamelen. De rest kwam van de Angels zelf. De toenmalige president van het Belgische chapter Donato de Gregorio was zo dom om tijdens zijn verhoren op te scheppen over de activiteiten van de organisatie. Hij is inmiddels uit de Hell&#8217;s Angels gezet en voortvluchtig.
Na twee jaar onderzoek kwam het tot een rechtszaak. Inzet: een verbod van de Hell&#8217;s Angels op grond van een wet op privÈmilities. Bij de rechter in eerste aanleg had de openbare aanklager succes, maar het vonnis werd in hoger beroep vernietigd. &#8216;Het nettoresultaat is dat we de Angels twee jaar lang hebben kunnen uitschakelen,&#8217; zegt Van der Laar. &#8216;Maar jammer genoeg hebben we ze niet in het hart kunnen raken. Dat lukt alleen als de organisatie verboden wordt. Hell&#8217;s Angels gaan lachend achter de tralies. Er wordt goed voor ze gezorgd en ze komen als helden uit de gevangenis.&#8217;
Het Highsidersteam is nog steeds actief. &#8216;We beraden ons op nieuwe acties,&#8217; zegt Van der Laar. &#8216;We blijven ze in de gaten houden.&#8217;
Big Willem van Boxtel heeft via de website van de Amsterdamse Angels gereageerd op de politie-inval. De gevonden wapens noemt hij &#8216;heel erg oud&#8217; of &#8216;niet bekend bij ons&#8217;. Het verbod dat in Duitsland is uitgevaardigd tegen de organisatie noemt hij &#8216;een hetze&#8217;. Zelfs Angels-stickers en bumperstickers zijn er nu verboden! Waarom toch, zo vraagt de president zich af. &#8216;Heeft het iets te maken met onze levensstijl, ons uiterlijk, onze motoren en de mystiek van onze saamhorigheid? Wie zal het zeggen. Het mooiste van alles is dat hoe meer druk er op ons wordt uitgeoefend, hoe beter we ons voelen. Hell&#8217;s Angel zijn, is een gevoel dat je niet kunt beschrijven, dat voel je alleen als je Hell&#8217;s Angel bent.&#8217;
De &#8216;coulors&#8217; (een mouwloos jack of een leren jasje met op de rug de clubemblemen) zijn heilig voor de Hell&#8217;s Angels. Wie goed naar de insignes op het jack kijkt, komt een hoop over de drager ervan te weten.
</div>

Harm Ede Botje

Gerelateerd