Column

Bob Sikkes en Alex van Keulen, de olijke makelaar en aannemer uit Kopen zonder kijken, de verbouwhit van RTL4, zijn op zoek naar kandidaten voor het nieuwe seizoen. In dit programma tekenen stellen een koopcontract voor een huis dat ze nog niet hebben gezien. Vervolgens gaat Bob met zijn team aan de slag om het huis op te leveren in de gewenste ‘woonstijl’ van de kopers. Een uur tv-plezier gegarandeerd.
Een marmeren kookeiland, terrazzo in de badkamer, messing kranen, uitbouwtje eraan en een nieuw zwart toilet &#8211; want dat matcht zo goed met de granieten wasbak: alles krijgen de nieuwe bewoners fonkeltje nieuw. Af en toe kopen Bob en Alex een bouwval aan dat daadwerkelijk aan grondig onderhoud toe is, maar het merendeel van de huizen heeft al een prima badkamer, vloer en keuken. Een likje verf en nieuwe kozijnen zouden volstaan, maar dan past het huis niet in de ‘hotel chique’ moodboards van de kandidaten en dus moet alles anders.
Met pijn in mijn hart kijk ik toe hoe stevige muren, houten vloeren en prachtige oude tegeltjes met grof geweld uit huizen worden gesloopt. Deze verbouwziekte werkt als kijkcijferkanon maar lijkt inmiddels heel Nederland te hebben aangestoken.
Dat is irritant, want in bijna elke straat staat wel een puincontainer en je mag van geluk spreken als je nog thuis kunt werken zonder klopboor-gebonk. Maar de hardste klappen zijn voor de planeet.
<blockquote>De natuur, de dieren, en de mensen worden gedwongen te wijken voor onze onverzadigbare honger naar nieuwer, hipper en trendgevoeliger.</blockquote>
Onze verbouwgekte laat diepe wonden achter op onze planeet. Wie onderweg naar een vakantie in Zuid-Italië langs de marmergroeven van Carrara rijdt, ziet de opengereten landschappen, waar gigantische graafmachines het witte gesteente uit de aarde bikken. De biodiversiteit betaalt de prijs: complete bossen verdwijnen, enkel zodat wij kunnen genieten van een koffietje aan een esthetisch verantwoord kookeiland.
In de Noord-Zweedse stad Kiruna wordt ijzererts in gigantische hoeveelheden uit de grond gehaald: elke 24 uur wel zes Eiffeltorens aan metaal. De aarde kan dit openrijten en kapotdrillen niet langer aan, wat heeft geleid tot aanhoudende aardbevingen. Als gevolg moet de hele stad – inclusief scholen, huizen, winkels en voetbalvelden – worden verplaatst. Met grote vrachtwagens worden huizen letterlijk verplaatst, maar een deel van de inwoners kiest ervoor hun woning achter te laten en voorgoed uit het gebied te vertrekken.
Verhuizen behoort in het rijke Europa nog tot de mogelijkheden en een Italiaans bos meer of minder lijkt behapbaar. Maar het mondiale zuiden is inmiddels gedegradeerd tot een opofferingszone. Met graafmachines hebben we de aarde kaalgeschraapt. De natuur, de dieren, en de mensen worden gedwongen te wijken voor onze onverzadigbare honger naar nieuwer, hipper en trendgevoeliger.
We moeten stoppen met verbouwen en gaan bouwen. De materialen die we toch echt uit de aarde moeten halen, kunnen stukken nuttiger worden ingezet. Terwijl ik dit schrijf vanuit mijn nieuwe huurhuis, kijk ik naar een muur die net een fris kleurtje heeft gekregen. En ik kan alleen maar denken: misschien is het een geluk bij een ongeluk dat mijn generatie geen huis kan kopen. Er valt in ieder geval niets te slopen.

Samenleving