Als er één zin in het werk van de stoïcijnse filosoof Epictetus nu van toepassing is, dan is het de allereerste in zijn zogeheten Handboekje, de samenvatting van zijn colleges in 53 fragmenten: ‘De werkelijkheid is in twee categorieën te verdelen: wat wel in onze macht ligt en wat niet in onze macht ligt.’

Epictetus vond dat we al onze aandacht en energie moesten richten op wat wel in onze macht ligt. Het uitbreken van een ramp als de corona-epidemie onttrekt zich aan onze macht. Dat moeten we buiten ons bewustzijn plaatsen en niet over piekeren. Verspilde moeite. Maar op het verloop van de pandemie kunnen we wel invloed hebben.

Het stoïcisme is de filosofie die vanzelfsprekend tevoorschijn komt bij een epidemie. Die kan alleen stoïcijns worden uitgezeten, ‘met berusting en aanvaarding’. Het stoïcisme is de filosofie van geen kik geven onder moeilijke omstandigheden, van de kaken op elkaar en geen gejammer en zelfbeklag. De stoïcijnen waren ook goed in het...