Zonder het te willen, en zelfs zonder het op te merken, kunnen we mensen onrechtvaardig behandelen. Onbewust maken onderscheid we op basis van gender, etniciteit en leeftijd. Filosoof en psycholoog Lieke Asma doet onderzoek naar onze blinde blekken en sluimerende vooroordelen.

We leven in een vrije samenleving, maar wat betekent het om ‘vrij’ te zijn? We vroegen het aan Paul van der Velde (66), hoogleraar boeddhisme en hindoeïsme: ‘Het grote geluk van het níet hebben van een stofje achter je contactlens, ken je pas als je wél een stofje achter je contactlens hebt.’ 

Evelyn Austin (36) is directeur van Bits of Freedom, een stichting die opkomt voor digitale burgerrechten. ‘Een cynicus zou over ons werk kunnen zeggen: de vrijheid waar jullie voor strijden is er de afgelopen jaren alleen maar op achteruitgegaan.’

Annemiek Leclaire vraagt bekende en minder bekende mensen wat het betekent om ‘vrij’ te zijn. Psychiater Berend Berendsen (53) is directeur van de Militaire Geestelijke Gezondheidszorg (MGGZ). ‘Echte vrijheid gaat ook over verantwoordelijkheid.’

In gesprek met bekende en onbekende Nederlanders onderzoekt Annemiek Leclaire wat het betekent om ‘vrij’ te zijn. Joep Dohmen is filosoof van de levenskunst. ‘Je moet ontdekken wat je echt wilt, anders kun je nooit vrij zijn’.

Annemiek Leclaire vraagt bekende en minder bekende mensen wat het betekent om ‘vrij’ te zijn. Theologe Selma Boulmalf (26) is mede-oprichter van #DeelDeDuif, een campagne en educatieprogramma voor scholen om de verbinding en dialoog tussen joodse en islamitische jongeren te stimuleren: ‘Je moet je persoonlijk verantwoordelijk voelen voor vrede en vrijheid voor iedereen.’

Nilab Ahmadi (32), gemeenteraadslid in Amsterdam, ziet geen vrijheid in een maatschappij waar racisme de boventoon voert. ‘De Nederlandse samenleving is niet ingericht op vrijheid voor iedereen.’

Annemiek Leclaire stelt bekende en minder bekende mensen vaste vragen over wat het betekent om ‘vrij ’te zijn. Filosoof Lieke Knijnenburg (30) wil zich bevrijden van de productiviteitsdwang. ‘Ik raak verlamd door de gedachte “alles is mogelijk”.’

Schrijver Ian Buruma (72) ervoer als kind al wat onvrijheid is. ‘Ik heb een grote angst voor afhankelijkheid van de willekeur van mensen die machtiger zijn dan ik.’  

In gesprek met bekende en minder bekende Nederlanders onderzoekt Annemiek Leclaire wat het betekent om ‘vrij ’te zijn. Het Arnhemse VVD-raadslid Rebin Maref (36) keerde zich openlijk tegen de Haagse uitspraken over ‘integratieproblemen’. ‘Zolang meedoen wordt getoetst aan “onze normen en waarden” is niet iedereen vrij.’

Luitenant-generaal Elanor Boekholt-O’Sullivan voelt zich door haar positie inmiddels vrij om ‘haar morele kompas te laten gelden’.

In gesprek met bekende en minder bekende Nederlanders onderzoekt Annemiek Leclaire wat het betekent om ‘vrij’ te zijn. Auteur Petra Moes stopte met drinken. ‘Gevangen zitten in een verslaving is zo godsgruwelijk alleen.’

In gesprek met bekende en onbekende Nederlanders onderzoekt Annemiek Leclaire wat het betekent om ‘vrij ’te zijn. Historicus Ole Bouman (64) fietste in zes maanden van Amsterdam naar Shanghai, en zag zijn opvatting van vrijheid verschuiven.

In gesprek met bekende en onbekende Nederlanders onderzoekt Annemiek Leclaire wat het betekent om ‘vrij’ te zijn. Hoogleraar politieke geschiedenis Annelien de Dijn: ‘Je actief kunnen inzetten om iets te veranderen: dat relateer ik aan vrijheid.’

In gesprek met bekende en onbekende Nederlanders onderzoekt Annemiek Leclaire wat het betekent om ‘vrij’ te zijn. Hoogleraar Klimaatrechtvaardigheid Joyeeta Gupta bevraagt de vrijheid om te vervuilen.

In gesprek met bekende en onbekende Nederlanders onderzoekt Annemiek Leclaire wat het betekent om ‘vrij’ te zijn. In deze aflevering: Shamier Madhar, imam en voorzitter van het Interlevensbeschouwelijk Overleg. ‘Ik voel de vrijheid niet meer om er voor iedereen te zijn.’