Justitie
Op 23 december 2010 trad in alle stilte een verdrag in werking dat wel eens grote gevolgen kan hebben voor de vader van prinses Máxima, Jorge Zorreguieta. Het gaat om het Internationaal Verdrag inzake de bescherming van alle personen tegen gedwongen verdwijningen. Op Nederland rust nu de verplichting om tot strafrechtelijk onderzoek over te gaan als iemand wordt verdacht van betrokkenheid bij verdwijningen.
Deze week deden hoogleraar internationaal recht en advocaat Liesbeth Zegveld en haar collega Göran Sluiter aangifte tegen Zorreguieta, die staatssecretaris van Landbouw was ten tijde van de vuile oorlog in Argentinië. In die hoedanigheid wist hij van de verdwijningen en dus is hij medeverantwoordelijk, aldus Zegveld. Ze deed de aangifte namens Alejandra Slutzky, dier twintigjarige dochter Ewa, en Matte Mourik, de zoon van de inmiddels overleden oud-diplomaat Maarten Mourik die in 2001 &#8211; het paar was toen verloofd &#8211; ook al aangifte deed tegen Zorreguieta. Destijds kwam het niet tot een rechtszaak. Het Openbaar Ministerie wilde niet vervolgen, en na een klacht liet het hof weten geen &#8216;rechtsmacht&#8217; te hebben. Dat obstakel zou met de inwerkingtreding van het verdrag niet langer bestaan, zo betoogt Zegveld in haar negenendertig pagina&#8217;s tellende aangifte.
&#8216;Het was een afspraak met mijn vader dat we de zaak tegen Jorge Zorreguieta na zijn dood door zouden zetten,&#8217; zegt Matte Mourik. De documentairemaker noemt het &#8216;godgeklaagd&#8217; wat de Nederlanders de afgelopen tien jaar allemaal over hun kant hebben laten gaan. &#8216;De ergernissen stapelden zich bij mij op,&#8217; zegt Mourik. &#8216;Zorreguieta kon hier komen zonder dat iemand er iets van zei, zonder dat je kritische geluiden hoorde. Hij heeft waarschijnlijk niet zelf bloed aan zijn handen, maar zijn rol in het regime maakt van hem een bureaumoordenaar. Het is belangrijk dat niet alleen piloten als Julio Poch maar ook leidinggevenden hier ter verantwoording worden geroepen.&#8217;
Ook Alejandra Slutzky en haar dochter Ewa hebben zich zeer geërgerd aan het optreden van vader Zorreguieta tijdens zijn bezoeken aan Nederland. Slutzky&#8217;s vader was een linkse huisarts die verdween in 1977, tijdens de vuile oorlog in Argentinië. Hij werd voor de ogen van zijn dochter, zoon en vrouw opgepakt, belandde in de beruchte La Cacha gevangenis in de stad La Plata, werd daar gemarteld en daarna is nooit meer wat van hem vernomen. Alejandra en haar broer vluchtten naar Nederland. Hun moeder bleef achter en overleed na een lang ziekbed.
Vooral de wuivende Jorge Zorreguieta op de rode loper tijdens de viering van de veertigste verjaardag van prinses Máxima op 17 mei schoot Alejandra Slutzky in het verkeerde keelgat. &#8216;Zeer pijnlijk voor de nabestaanden,&#8217; noemde Slutzky de verwelkoming in een e-mail aan de prinses. &#8216;Ik wil u vragen om alstublieft uw vader gewoon thuis te ontvangen, thuis uw verjaardag te vieren en niet het hele land dwingen daarvan getuige te zijn (…) Het is voor ons allen echt te pijnlijk om te zien hoe deze mensen van een rijk leven genieten terwijl de slachtoffers waar ze verantwoordelijk voor zijn, nog steeds geen graf of recht hebben gekregen.&#8217; Drie weken nadat ze de mail had verstuurd, kreeg Slutzky een reactie van de prinses. &#8216;Máxima liet weten dat ze mijn gevoelens kon begrijpen, dat ze altijd begrip zou houden. Maar ze ging niet in op mijn verzoek om hem thuis te houden.&#8217;
Het was niet de eerste keer dat de dochter van de verdwenen huisarts en de dochter van de man die tijdens de militaire junta staatssecretaris van Landbouw was contact met elkaar hadden. Na een interview met Vrij Nederland in 2006 kreeg Slutzky een telefoontje van het koninklijk huis. Of ze in was voor een gesprek onder vier ogen met Máxima. &#8216;Op dat verzoek ben ik ingegaan,&#8217; zegt Slutzky. &#8216;Het was raar om in mijn oude Nissan over de lange oprijlaan de Eikenhorst te Wassenaar te rijden. We zaten inderdaad met zijn tweeën en hebben een lang gesprek gehad. Ik wil er verder niet te veel over kwijt. Wel dat ik haar ook toen al heb gevraagd haar vader zo veel mogelijk uit het publieke leven te houden. De prinses zei dat ze daar begrip voor had en beloofde haar best te doen. Maar daar is dus niet veel van terecht gekomen. Vader Zorreguieta zit bij gelegenheden naast de koningin en is te zien op bijeenkomsten die door miljoenen Nederlanders op televisie worden bekeken.&#8217;
En nu komt er dus de aangifte. Alejandra Slutzky wacht in spanning af of het deze keer wel tot strafrechtelijke vervolging komt. &#8216;Job Cohen vind dat Zorreguieta &#8220;misschien wel&#8221; bij de troonsopvolging aanwezig mag zijn, maar ik vind het als nabestaande te pijnlijk voor woorden. Hoezo is de vuile oorlog al zo lang geleden, zoals Cohen beweerde? We zijn in Nederland ook nog steeds bezig met de verwerking van de Tweede Wereldoorlog. Waarom moeten ik en al die andere duizenden mensen die hun familie zijn verloren zien hoe iemand die medeschuldig is aan de verdwijningen met alle pracht en praal wordt ontvangen?&#8217;

Harm Ede Botje

Gerelateerd