<div class="lead">
<p class="Hoofdtekst">Vanaf dit weekend kan iedereen de portretten van Marten en Oopjen in het Rijksmuseum gaan bekijken. Verwacht geen visueel spektakel, maar wel interessante psychologische observaties.</p>
</div>
<p class="Hoofdtekst">Schrik niet. Het kostbaarste echtpaar in de Nederlandse kunstgeschiedenis is vergeeld en lang niet alle details zijn goed te zien doordat de verf is verdonkerd. Dat krijg je, 382 jaar nadat Rembrandt ze portretteerde. Marten Soolmans en Oopjen Coppit zijn vanaf zaterdag te bewonderen in het Rijksmuseum. Later dit jaar zal het museum de portretten gaan oplappen.</p>
<div class="figure--right">
<figure id="post-332109 media-332109" class="align-left"><img srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2016/06/rembrandtsoolmans-320x501.jpg 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2016/06/rembrandtsoolmans-640x1002.jpg 640w" alt="" /></figure>
</div>
<p class="Hoofdtekst">160 miljoen euro kostte het echtpaar, waarvan Nederland de helft betaalde en Frankrijk de andere. Serieus geld natuurlijk, maar het Nederlandse deel komt neer op zo’n twee keer de jaarlijkse begroting van de koninklijke familie, waarvan het werkelijk kostbaarste echtpaar van het land deel uitmaakt. Ik zeg: een koopje.</p>
<p class="Hoofdtekst">Portretten waren bedoeld om te flatteren, niet om de werkelijke verhoudingen van de echtelieden uit de doeken te doen. De monumentaliteit van de portretten en de uitzonderlijk luxueuze, zwartzijden kleding van het echtpaar getuigen ervan. Marten en Oopjen hebben zich als vorsten laten vereeuwigen. Ze wentelden zich in weelde en laten dat zien. Marten gaat all the way, hij heeft zich uitgedost als een praalhans. Vooral de rozetten op zijn hooggehakte schoenen mogen er zijn.</p>
<div class="figure--left">
<figure id="post-332111 media-332111" class="align-left"><img srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2016/06/rembrandtportraitofoopjencoppit-320x497.jpg 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2016/06/rembrandtportraitofoopjencoppit-640x994.jpg 640w" alt="" /></figure>
</div>
<p class="Hoofdtekst">De jonge Rembrandt voldeed aan zijn opdracht, waarvoor hij ongetwijfeld goed is betaald. Maar hij rekte de grenzen van het decorum ook een beetje op: Marten kijkt beduidend dommer uit zijn ogen dan Oopjen. Wat overeenstemt met zijn deficiënte vooropleiding, hij was een gesjeesde Leidse student toen hij in het huwelijk trad.</p>
<p class="Hoofdtekst">Bij het portret van Marten legt Rembrandt de nadruk op de extravagante presentatie, op zijn fraaie geribd zijden kleding, zijn taille met rozetten van witte linten, zijn grote met kloskant afgezette platte kraag, en op zijn fiere houding en genereuze gebaar van het aanbieden van zijn handschoen (aan zijn vrouw). Het portret van Oopjen, zwanger van haar eerste kind, is ingetogener. Haar blik is alerter, haar glimlach bedachtzamer dan die van Marten. Haar portret is psychologisch intenser. Oopjen is de verstandigste van het stel, zij heeft hoogstwaarschijnlijk de broek aan.</p>
<p class="Hoofdtekst">Visueel spektakel zoals in ‘De anatomische les van professor Tulp’ bieden de portretten niet, maar het subtiele psychologische onderscheid tussen de echtelieden maakt de schilderijen bijzonder. Die observatie is Rembrandt op zijn best.</p>
