Les Nabis in de Hermitage

Het Nederland-Ruslandjaar is over de helft, maar het echte visuele vuurwerk gaat pas beginnen. De revolutie in de kunst die Kazimir Male­witsj en geestverwanten honderd jaar geleden teweeg brachten, doet het Stedelijk Museum vanaf oktober uit de doeken. Een kunstrevolutie eerder komt nu aan de orde in de Hermitage aan de Amstel: Gauguin, Bonnard, Denis. Een Russische liefde voor Franse kunst zoomt in op de schilders die Les Nabis werden genoemd, profeten in het He­breeuws en Arabisch.

Les Nabis schilderden niet langer ‘dingen die het oog kan vatten’, maar ‘dingen die gevonden kunnen worden in het mysterieuze centrum van de gedachte’, om te spreken met Paul Gauguin (1848-1903), een van die profeten. Geestverwant Maurice Denis (1870-1943) verwoordde de schoonheid die hun voor ogen stond nog wat scherper. ‘Een schilderij is in de eerste plaats een plat vlak, bedekt met kleuren in een bepaalde orde, voordat het een paard, een naakt of welke...