Het oog

Dit is geen bouwtekening voor een ultramoderne en onbruikbare maar toch peperdure designtafel. Dit zijn Russische doodgravers, kubistisch gezien. Ontworpen naar aanleiding van de futuristische opera Overwinning op de zon (1913), over personages die de strijd aanbinden met de zon, die in dit geval symbool stond voor alles wat met conservatisme te maken had. De toonaangevende Russische kunstenaar, schilder, graficus, architect, typograaf en fotograaf – een bezig baasje – El Lissitzky (1890-1941) bedacht dat je het theaterstuk ook zou kunnen mechaniseren en ontwierp een leger aan robotachtige personages. Ondanks zijn werklust is Lissitzky er nooit toe gekomen de figuren daadwerkelijk in elkaar te timmeren. Het Van Abbemuseum heeft het heft nu in handen genomen en tal van Lissitzky’s bouwschetsen uitgewerkt. Paradepaardjes zijn deze doodgravers: in de vijver van het museum staat een metershoge uitvoering ervan.

‘Lissitzky +, Deel 1: Overwinning op de Zon’, 19 september 2009...