De gebroeders De La Court kwamen als eerste met ideeën over democratisch republicanisme. De soevereiniteit lag wat hen betreft bij het volk.

Toen Caspar Barlaeus in 1632 als de nieuwe hoogleraar van het Amsterdamse Athenaeum Illustre zijn oratie hield over de ‘mercator sapiens’, de wijze koopman, waren de gebroeders Johan en Pieter de la Court daar niet bij.

Zij woonden in Leiden en waren nog te jong (Pieter was in 1618, Johan in 1622 geboren), maar zij zouden wel uitgroeien tot de personificatie van wijze koopmannen die nut (utile) en eer (honestum) verenigden. Het was niet Barlaeus’ doel om met zijn oratie ‘de drang naar rijkdom te veroordelen, maar om deze in bedwang te houden met de teugels van een juist inzicht.’

De la Courts werden zelfs aanzienlijk meer dan wijze en succesrijke koopmannen. Ze werden tamelijk radicale democraten en polemisten. Ze gingen allebei naar de universiteit en maakten daarna een Grand Tour door Europa. Bij thuiskomst werden ze...