Nieuws!
In het huis van de toekomst schakelt de tv over van voetbal naar een vrouwenserie zodra er een vrouw op de bank komt zitten. Met deze halfserieuze voorspelling begint een reportage in Het Parool van afgelopen zaterdag over een nieuw laboratorium van de Vrije Universiteit, het &#8216;Intertain (sic) Home Lab&#8217;. Het is deze maand geopend en biedt ruimte aan onderzoek naar de manier waarop de omgeving, bijvoorbeeld een huis, zich met behulp van sensoren en computers kan aanpassen aan onze wensen.
In het artikel is verder nog sprake van &#8216;een lamp die automatisch aangaat als je de woning binnenkomt en ook nog de lichtsterkte aanpast aan jouw gemoedstoestand&#8217; en van de &#8216;eyetracker&#8217;, een apparaatje dat bijvoorbeeld kan zien naar welk deel van een schilderij iemand het langst kijkt &#8211; heel nuttig in &#8216;de zoektocht naar de ultieme route door het museum&#8217;.
Het is fantastisch wat er tegenwoordig allemaal kan, en god weet wat ons de komende jaren nog te wachten staat. Maar het eigenaardige met dergelijke mijmeringen over &#8216;het huis van de toekomst&#8217; is dat futurologen al een jaar of honderd ongeveer hetzelfde dromen &#8211; zonder dat er in werkelijkheid veel van terecht komt.
In toekomstfilmpjes uit de jaren zestig is de keuken bijvoorbeeld al een soort automaat, die voor ieder gezinslid een gewenste maaltijd uitpoept &#8211; spectaculair, maar nog altijd koken we liever zelf. En ook de ijskast die merkt wanneer de melk op is en alvast nieuwe bestelt, is nog steeds geen succes. Technisch kan het, maar het probleem is dat niemand het wil: soms heb je zin in karnemelk, of ga je op vakantie. En een ijskast die ook dáár rekening mee houdt, is ingewikkeld genoeg om vast te lopen, of per ongeluk alle zuivel te deleten.
Mensen die graag filosoferen over zelfdenkende apparaten lijken hier een soort blinde vlek te hebben: alles zal steeds maar slimmer worden, menen zij, en wij hoeven steeds minder knopjes in te drukken. Zij zien niet dat er in de praktijk een grens is aan de behoefte van mensen om apparaten voor zich te laten denken.
Niet dat dat hele lab onzin is. Zo&#8217;n eyetracker is bijvoorbeeld geweldig, en heeft nu al veel interessante toepassingen. Maar dat denkende televisies en lichtknopjes echt de toekomst zijn, is niet erg waarschijnlijk. Als de handeling klein en simpel genoeg is, leidt het alleen maar tot onnodige complicaties als computers zich ermee gaan bemoeien. De mens wil zélf nadenken, en hoeveel moeite is het nou om te zappen?
Van een pistool zonder trekker, dat zelf uitrekent wanneer en op wie het moet schieten, is evident dat het een slecht plan is. Maar in feite geldt voor een lichtknopje of een afstandsbediening hetzelfde: de tijdwinst is te klein en de praktijk te onvoorspelbaar. Zo schijnen er tegenwoordig bijvoorbeeld al vrouwen te zijn die van voetbal houden!

Gerelateerd