Nieuws!
Stel: één op de honderd mensen ontwikkelt na twintig jaar mobiel bellen een hersentumor. Momenteel merken we daar nog niks van, maar binnenkort begint het: eerst krijgt een handjevol rijke westerlingen hoofdpijn en even later creperen wereldwijd miljoenen mensen aan een gezwel achter hun rechter oor.
Dit scenario is zéér onwaarschijnlijk, maar uitgesloten is het niet. De vraag is dan ook of het verantwoord is om de bezorgde mensheid te vertellen dat mobiel bellen honderd procent veilig is. Zou u dat durven, met het risico dat miljoenen mensen zich doodbellen?
De World Health Organization (WHO) wil dat in elk geval niet op haar geweten hebben: vorige week zaaide zij welbewust grote paniek met de mededeling dat mobiel bellen &#8216;mogelijk kankerverwekkend is&#8217; &#8211; de gevreesde categorie 2B, waar ook lood en ddt in zitten. Niet dat er serieuze aanwijzingen zijn dat er ooit iemand kanker heeft gekregen van telefoneren, laat staan dat er een onderliggende theorie bestaat over hoe dat in zijn werk zou gaan, maar op basis van hun literatuuronderzoek (!) konden zij in elk geval niks uitsluiten.
Dat klinkt reuze wetenschappelijk: we kunnen het tegendeel niet bewijzen, dus we houden er rekening mee. Maar de vraag is of het zin heeft om veel energie te steken in het rekening houden met zaken waarvoor geen enkele aanwijzing bestaat, maar waarvan het tegendeel toevallig lastig te bewijzen is. In elk geval zijn de uitspraken van de WHO, hoe genuanceerd ook, koren op de molen van mensen die iedereen bang willen maken: &#8216;Kijk maar, hier staat het: je kúnt er misschien kanker van krijgen!&#8217;
In een stuk over religie heeft de beroemde filosoof Bertrand Russell ooit de stelling geponeerd dat er tussen de Aarde en Mars een porseleinen theepot in een baan rond de zon draait. Zeer onwaarschijnlijk, maar geen mens kan het tegendeel bewijzen. Moeten we nu serieus rekening houden met die theepot? Moeten we hem voor de zekerheid met dure raketten gaan zoeken? Nee natuurlijk. Het feit dat het tegendeel onbewezen of zelfs onbewijsbaar is, maakt een theorie geen greintje waarschijnlijker.
De vergelijking klinkt wellicht absurd, maar natuurkundig gezien is het echt ondenkbaar dat de extreem zwakke straling van mobiele telefoons ons weefsel aantast. Op zichzelf is dat geen reden om het niet te onderzoeken, en ook is het niet zo gek dat we ons, wat onwaarschijnlijkheden betreft, vooral richten op zaken waar we beter van zouden worden (alchemie, homeopathie) of juist van dood zouden gaan (mobiele telefoons), en dat we eventuele kosmische theepotten even laten rusten. Maar we moeten niet uit het oog verliezen dat de enige reden waarom de WHO juist hierover rapporteert, is dat &#8216;straling&#8217; altijd eng klinkt en dat de ramp enorm zou zijn als er toch iets aan de hand was. Uit voorzorg dus; niet omdat er serieuze aanwijzingen voor zijn.
Mocht u er, na dit alles, toch niet gerust op zijn, dan adviseert de WHO om handsfree te bellen, regelmatig tot alle bekende opperwezens te bidden, en driemaal daags te checken of de theepot er nog staat.

Gerelateerd