Misschien drinkt u graag een glaasje kutten. Of anders een wiliboner. Een fromentot wellicht. Of een rolönder. Dan toch zeker wel een szürkebarát, sarfejerszölö, mausfarbe of edelclävner? Het antwoord is ja, als u van pinot gris houdt. Of in het Italiaans een pinot grigio. Het zijn volgens Wikipedia tien van de ruim tweehonderd namen voor dezelfde druif. Of het waar is? Ik heb geen idee. En dat is precies het onderwerp van dit stukje.
Wijn is een onmiskenbaar onderdeel van de gastronomie. De wijnspijscombinatie kan een gerecht naar een hoger plan trekken. Andersom kunnen verschillende gangen op magische wijze totaal andere smaken in dezelfde wijn naar boven brengen. Maar verstand van eten hebben is één ding, verstand van wijn hebben lijkt voor gewone stervelingen onbegonnen werk.
Natuurlijk, ook in de keuken wordt jargon gebezigd. Maar u hoeft niet te weten wat ‘brunoise’ betekent om iets in kleine blokjes te snijden. Een kip in de oven af en toe bedruipen met het bakvocht heet arroseren. Leuk om te weten. Maar noodzakelijk is het allerminst. Om van wijn te genieten is het natuurlijk prima om simpelweg ‘te weten wat u lekker vindt’. Maar dat weet u over het algemeen pas nadat u de wijn heeft geproefd. En als u ooit eens enorm genoten heeft van een goede meursault of chablis, dan betekent dat niet per definitie dat u chardonnay altijd lekker vindt: een doordrinkwijntje uit Californië is ook vaak chardonnay.
Kortom: om er een beetje over mee te kunnen lullen, of om alleen al een enigszins onderbouwde keuze van de wijnkaart te kunnen maken, zult u toch enige basiskennis moeten hebben van druivenrassen of wijnstreken. Laat staan wijnhuizen en jaargangen. En dat is feitenkennis. Rijtjes stampen. Studeren.
Dat ze in de Beaujolais wijn maken van gamay, dat weet je, of niet. Dat leer je niet door thuis in de keuken te experimenteren. Dat je een champagne van louter chardonnay gemaakt een blanc de blancs noemt, evenzo. Dat ze er in de Bordeaux hun eigen classificatiesysteem op nahouden, dat moet iemand je ooit een keer verteld hebben.
En dan hebben we het alleen nog maar over Frankrijk. Daar is het nog enigszins overzichtelijk. Italië is helemaal een drama. De schattingen over het aantal druivenrassen dat ze daar gebruiken lopen uiteen van vijfhonderd tot tweeduizend.
Ze zijn in elk geval nog lang niet uitgeteld. DNA-onderzoek toont regelmatig aan dat sommige ‘unieke’ rassen eigenlijk gewoon sauvignon zijn. Maar andersom ook. Dus wie zal het zeggen.
Er bestaan prachtige grote wijnencyclopedieën. Een van de bekendste is die van de Britse wijncriticus Jancis Robinson. Je kunt er alles in opzoeken, elke druif, elk château. Het is heerlijk om dat boek in de kast te hebben, als een grote kluis met de wijsheid van de wereld. Maar niemand leest voor de lol een stukje uit de Robinson. Zelfs al maak je je bureau vrij om écht een paar uur te gaan studeren, dan nog zou ik niet weten waar je moet beginnen.
Maar er is hoop: Oz Clarke, de kale Britse wijnjournalist die u wellicht kent van het BBC-programma waarin hij met Top Gear-presentator James May een roadtrip door Frankrijk maakt om deze petrol head tevergeefs iets van wijn te leren. Clarke, die ook van die lijvige studieboeken op zijn naam heeft staan, schreef vorig jaar het boekje The History of Wine in 100 Bottles. Honderd handzame, goed leesbare verhaaltjes van hooguit twee pagina’s. Geen eindeloze beschrijving van druivenrassen op alfabetische volgorde, maar juist die dingen die niemand je ooit uitlegt.
Bijvoorbeeld over de fles. De vorm van de fles zegt namelijk iets over de herkomst. Zo’n cilindrische fles met hoge schouders is een typische Bordeaux-fles. Een fles die vanonder dik is en dan geleidelijk taps toeloopt, komt uit de Bourgogne (voor de Duitse druivenrassen zoals riesling en gewürtztraminer wordt vaak de Duitse, ranke, hoge fles gebruikt). Nu is er wel een addertje: bourgognewijnen zitten in een bourgognefles, maar niet alle wijnen in een bourgognefles komen uit de Bourgogne. Aan de andere kant kun je er over het algemeen wel van uitgaan dat een Nieuwe Wereldwijn in een bordeauxfles gemaakt is van typische bordeauxdruiven, met als voornaamste cabernet sauvignon, cabernet franc en merlot. Kijk, daar heb je wat aan als je voor het schap in de slijterij staat.
Je moet dan wel even dat rijtje druiven uit je hoofd kennen. En weten dat je die lekker vindt. En dan nog is de ene merlot de andere niet, uiteraard.
Ik ben even de kip arroseren.
Je reactie wordt geplaatst zodra deze is goedgekeurd. Je reactie is geplaatst.