Jonge ondernemers zijn de voorhoede van Oekraïne. Van Europa en hun eigen overheid verwachten ze weinig; ze doen het liever zelf. Maar met het Oekraïne-referendum in Nederland doemt opeens een nieuw gevaar op.

Plotseling staat de zaal als één man overeind. ‘Wie zet zich in voor gewonden of vluchtelingen?’ vraagt de spreker op het podium. ‘Wie zamelt geld of spullen in voor het leger?’ Behalve enkele aanwezigen die verstrikt zijn in het snoer van hun laptop, blijft niemand zitten. ‘Jullie, beste vrienden en vriendinnen, zijn de voorhoede van het land.’

Bij TEDxKyiv, een conferentie waar sprekers speechen over hun uitvinding of ondernemingsplan, zijn de meest actieve burgers van Oekraïne te vinden. Ze zijn allemaal jong. Terwijl in het oosten de oorlog voortmoddert en hun land geteisterd wordt door een economische crisis, vertrouwen zij op eigen kunnen. Met de nieuwste technieken en ideeën verbeteren zij hun land. Over Europa spreken ze niet.

‘Een smartphone,...