<h3>Marcus Azzini: &#8216;Die ondraaglijke lichtheid, daar ben ik naar op zoek&#8217;</h3>
<div class="lead">
Na ‘Angels in America’ brengt Marcus Azzini (1971) nog een stuk van Tony Kushner. ‘Toen ik “iHo” las, wilde ik mijn moeder bellen.’
</div>
Waarom weer Kushner?
‘Hoe hij mensen portretteert, die gelaagdheid, de wijze waarop hij ze laat zoeken naar werkelijk contact – ik vind hem echt een waanzinnige schrijver. Politieke kwesties maakt hij emotioneel, waardoor ze via de personages binnenkomen. The Intelligent Homosexual’s Guide to Capitalism and Socialism with a Key to the Scriptures or iHo – zeg maar iHo, dat doet Kushner ook – is net als Angels een epische mozaïekvoorstelling: elf levens trekken voorbij. Uiteindelijk gaat het over menselijk onvermogen. De torenhoge verwachtingen, de teleurstellingen, en dan toch blijven proberen. Toen ik het stuk voor het eerst las, kreeg ik zin om mijn moeder te bellen. Om met vrienden in de tuin te eten en beter voor elkaar te zorgen.’
Waar gaat het over?
‘Een Italiaans-Amerikaanse migrantenfamilie komt bijeen in het huis van de 72-jarige vader Gus nadat die heeft laten weten dat hij het wel mooi geweest vindt. Oprukkende Alzheimer, beweert hij, maar eigenlijk heeft hij het als gedesillusioneerd oud-communist gewoon gehad met de wereld waarvan hij steeds minder begrijpt. Zijn drie kinderen nemen hun eigen sores mee en reageren nogal verschillend op pa’s doodswens. Het begint te knetteren in de familie, maar doordat Kushner zoveel mededogen voelt voor zijn personages, is er ook ruimte voor humor. Die ondraaglijke lichtheid, daar ben ik met de acteurs naar op zoek. De kwesties zijn voor mij herkenbaar. Hoe ingewikkeld het is om nog ideologieën te hebben, om ergens in te geloven. We zoeken zo hard naar harmonie, maar worden belemmerd door onze angsten en oordelen. Bovenal is iHo een familiedrama over kinderen die zich proberen los te vechten en de complexiteit van het ouderschap.’
<figure id="post-364546 media-364546" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/08/MarcusAzzini_©DanielCohen_2043HR_preview-1.jpg" srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/08/MarcusAzzini_©DanielCohen_2043HR_preview-1-320x167.jpg 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/08/MarcusAzzini_©DanielCohen_2043HR_preview-1-640x335.jpg 640w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/08/MarcusAzzini_©DanielCohen_2043HR_preview-1-1280x670.jpg 1280w" alt="" /><figcaption>Regisseur Marcus Azzini: &#8216;&#8221;IHO&#8221; is een familiedrama over kinderen die zich proberen los te vechten.&#8217; Foto: Daniel Cohen</figcaption></figure>
<figure id="post-364534 media-364534" class="align-none"></figure>
Wat kan het publiek van uw regie verwachten?
‘Ik wil dat de acteurs met elkaar een waarachtigheid in hun spel vinden, zodat je de emoties echt voelt. Net als in Angels wordt de enscenering kaal: we creëren een ruimte waarin de ongekunsteldheid van Kushners taal én de meerduidigheid van zijn stuk maximaal tot hun recht komen. Waardig mens proberen te zijn, dat is wat Kushners personages proberen. Dat is wat ik wil laten zien.’
<div class="info-box">
The Intelligent Homosexual’s Guide to Capitalism and Socialism with a Key to the Scriptures or iHo van Theatergroep Oostpool, 23 sept. t/m 25 november.
</div>
<h3 class="creditillustratie">Alejandra Theus: &#8216;Ik ben niet bezig met hoe Kate Winslet het deed&#8217;</h3>
<div class="lead">
De Vlaams-Colombiaanse actrice Alejandra Theus (1981) speelt een hoofdrol in de toneelbewerking van Richard Yates&#8217; roman Revolutionary Road, onder regie van Erik Whien
</div>
Je werkte eerder met Erik Whien in De misantroop. Wat voor regisseur is hij? 

‘Een integere, liefdevolle en nieuwsgierige regisseur met een groot taalgevoel. Hij is sterk in het doorgronden van zijn personages, kan situaties goed doorzien. En hij heeft gevoel voor humor, iets wat bij een regisseur eigenlijk nooit mag ontbreken. Zeker niet als je een intense roman als Revolutionary Road naar het toneel brengt.’
Wat maakt het intens?
‘Het verhaal van het jonge stel Frank en April Wheeler gaat door merg en been. Het speelt zich af in de jaren vijftig in een Amerikaanse suburb. Eigenlijk is er niet eens zo veel handeling, maar onder je ogen gaat het gierend mis. Ondanks de andere tijd waarin de roman ontstond, zijn de thema’s modern. Of het nu depressie is of melancholie of verveling, of je nu focust op leven in een leugen of het niet kunnen ontsnappen aan jezelf, ik denk dat iedereen wel iets in deze voorstelling herkent. Het is aan ons zo universeel mogelijk te spelen en de personages meer te laten zijn dan een stel arme middenstandsdrommels met luxeproblemen.’
<figure id="post-364547 media-364547" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/08/viktorbentley_2017-07-10_15h40m41s_preview.jpg" srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/08/viktorbentley_2017-07-10_15h40m41s_preview-320x320.jpg 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/08/viktorbentley_2017-07-10_15h40m41s_preview-640x640.jpg 640w" alt="" /><figcaption>Actrice Alexandra Theus: ‘April is een complex karakter. Ze heeft iets manisch-melancholisch.’ Foto: Carla Kogelman</figcaption></figure>
Kwam Erik Whien met het idee voor een theaterbewerking? 

‘Dat was Jacob Derwig. Hij las het boek een jaar of vijftien geleden en was zeer onder de indruk. Zelf las ik het ook en ik snap zijn fascinatie: het verhaal is zo loepzuiver, zo goed geconstrueerd. Jacob heeft de toneelbewerking geschreven en speelt zelf ook mee. Daarnaast bestaat de cast uit Malou Gorter en Teun Luijkx als mijn echtgenoot Frank.’
In 2008 was er de film met Leonardo DiCaprio en Kate Winslet. Zit die je in de weg? 

‘Voorlopig niet. Wat mij betreft had de film in vergelijking met het boek iets te weinig humor. Er sprak ook minder mededogen met de personages uit. Als ik straks April ga spelen, ben ik niet bezig met hoe Kate Winslet dat deed, daar moet ik mijn eigen manier voor vinden. Die vrouw zit zo diep. Ze heeft iets manisch-melancholisch met haar uitspattingen om maar te ontsnappen aan haar benepen situatie. Vergeleken met de eenvoudige Frank is ze een complex karakter. Wat het lastig maakt: bij vrijwel alle personages zit wel iets van humor – bij April heb ik die nog niet ontdekt. Het is de onmogelijke uitdaging van mijn vak om daar vorm aan te geven.’
<div class="info-box">
Revolutionary Road van Theater Rotterdam/Toneelschuur Producties speelt van 4 oktober t/m 17 december. Daarnaast is Alejandra Theus op 7 en 8 september te zien in de geënsceneerde lezing In Europa van Theater Rotterdam.
</div>
<div class="lead">
<h3 class="creditillustratie">Patrick Nederhoorn: &#8216;Politiek gaat over antwoorden, cabaret over vragen&#8217;</h3>
Cabaretier, &#8216;Zomaargasten&#8217;-presentator en &#8216;Met het oog op morgen&#8217;-columnist Patrick Nederkoorn (1983) is met &#8216;Het komt nu wel heel dichtbij&#8217; genomineerd voor de Neerlands Hoop.
</div>
Een verrassing, die nominatie?
‘Dat kun je wel zeggen! Voor mijn gevoel was ik net begonnen laminaat te leggen, blijken er al meubels in mijn huis te staan. Maar ontzettend fijn dat de voorstelling is opgemerkt, natuurlijk.’
Jan Beuving, met wie je in het voorjaar een voorstelling over de Belastingdienst maakt, is ook genomineerd. Zijn jullie nu concurrenten?
‘Welnee. Het fijne van samenwerken is dat je in een gebied komt dat tussen jou en de ander ligt. Er ontstaat iets dat ik in m’n eentje nooit bedacht zou hebben, dat verrijkt. Hetzelfde geldt voor de samenwerking met Oscar Kocken. In onze talkshow Zomaargasten stellen we volstrekt onbekende Nederlanders centraal. Het begon als iets kleins op festivals, toen gingen we ermee naar Zuid-Afrika en afgelopen zomer mochten we ons idee uitbouwen voor tv. Dat was geweldig, een maand televisie-ervaring opdoen. Toch blijft de basis wat ik zelf wil maken: die soloprogramma’s voor het theater.’
In je eentje kun je dichter bij jezelf blijven?
‘Gek genoeg is mijn tweede programma persoonlijker geworden dankzij Zomaargasten. Dat concept is zo naakt: het enige wat we doen, is een spontaan gesprek theatraliseren. Onze gasten zijn volkomen eerlijk, waardoor ik zelf ook eerlijker durf te zijn. In mijn eerste programma Code rood speelde ik nog een rol, in Het komt nu wel heel dichtbij sta ik als mezelf op het toneel.’
In die voorstelling reken je af met uw christelijke opvoeding.
‘Een coming of age over een religieuze jeugd,’ schreef een recensent. Ik wilde een geëngageerd verhaal vertellen over het groeiende wantrouwen bij mensen, maar dan wel vanuit mezelf. Niet gaan preken, waarschuwde mijn regisseur. Het duurde een tijd voor ik de juiste toon gevonden had. Na een slechte try-out zei mijn moeder: ik vind het prima dat je een voorstelling over je ouders maakt, maar maak dan wel een góéde voorstelling.’
Ooit was u gemeenteraadslid in Amersfoort voor D66, nu bent u cabaretier. Heeft u zendingsdrift?
‘Ik wil de mensen aansteken met mijn verhalen, dat is iets anders dan een boodschap opleggen. Politiek gaat over antwoorden, cabaret over vragen, dat laatste ligt me beter. Ik weet ook niet precies hoe het allemaal zit, maar ik geloof wel dat ik door mijn gedachten te delen anderen kan aanzetten tot nadenken.’
<div class="info-box">
De reprise van Het komt nu wel heel dichtbij speelt van 8 september t/m 21 december. Leuker kunnen we het niet maken (met Jan Beuving) speelt van 1 maart t/m 26 april 2018. De winnaar van de Neerlands Hoop wordt 2 oktober bekendgemaakt.
</div>