Gedachten op maandagochtend
Arme Yuri van Gelder. In één klap verloor Nederlands bekendste turner vorige week alles wat hem lief was: zijn sportcarrière, zijn baan bij Defensie, zijn reputatie. En dat allemaal vanwege een snuifje cocaïne. Het is natuurlijk ongepast, een sergeant van de Koninklijke Landmacht en uithangbord van Defensie Topsport die in zijn vrije tijd aan de harddrugs zit. Was Van Gelder het zelf helemaal mee eens. Maar zijn diepe val vestigt weer eens de aandacht op een interessant punt: de hypocrisie waarmee drugsgebruik door publieke figuren doorgaans omgeven is.
Want wie fietst er op dit moment vrolijk in de Tour de France? Tom Boonen. De Belgische wielerkoning werd dit voorjaar betrapt op cocaïnegebruik &#8211; voor de derde keer in anderhalf jaar, zo bleek later. Hij snoof &#8216;recreatief&#8217;, net als Yuri van Gelder. Maar na wat geharrewar mocht Tommeke toch meedoen aan de Tour. Het argument: hij was positief getest buiten wedstrijdverband. Eigenlijk is de Belgische renner dus alleen slimmer geweest met de timing van zijn drugsconsumptie dan Van Gelder, die zich drie dagen voor de Nederlandse kampioenschappen turnen vergreep aan de Witte Sloper. Maakt dat Boonen tot een minder slecht voorbeeld voor de jeugd? Ik dacht het niet.
Het was natuurlijk toeval, maar Yuri van Gelders bekentenis kwam precies tweeënveertig jaar na de dood van Tom Simpson. Op 13 juli 1967 viel Simpson, de bekendste Britse wielrenner van zijn tijd, tijdens de Tour de France dood van zijn fiets op de Mont Ventoux. En dat had hij voornamelijk aan zichzelf te danken. Simpson had die dag een excessieve portie amfetamine tot zich genomen. Ook was hij aan het begin van de klim een café binnengestapt om een flesje cognac te scoren. En o ja, het was minstens veertig graden Celsius op de kale top van de Mont Ventoux. Een prachtige cocktail voor een spectaculaire dood.
Overigens deed Simpson helemaal niets raars voor zijn tijd. Wie leest over de medische gewoontes van wielrenners uit die periode, kan eigenlijk alleen maar concluderen dat de dopingzondaars van nu uitermate behoedzaam te werk gaan. Zo was het in de jaren zestig onder profs gebruikelijk om tijdens de koers hun benen te injecteren met morfine. Dan deed het onderstel wat minder pijn. Maar je ging er ook langzamer van fietsen. Daarom werden meteen daarna de amfetamine- en cafeïne-tabletten tevoorschijn gehaald. Alleen: van zoveel speed kon een renner de slaap niet vatten. Dus kwamen er &#8216;s avonds in het hotel weer valium en andere kalmeringsmiddelen aan te pas. Vergeleken met zulke taferelen zijn die brandschone dopingklinieken van nu in Wenen en Madrid toch een wonder van beschaving?
Yuri van Gelder verloor ook zijn baan bij Defensie, dat een zerotolerancebeleid voert ten opzichte van harddrugs. Maar hoe zit het met het pillengebruik van Nederlandse soldaten? Het Amerikaanse weekblad Time onthulde vorige zomer dat het Amerikaanse leger haar militairen in Irak en Afghanistan op grote schaal prozac en valium toedient om de hoge uitzenddruk enigszins draaglijk te maken. Over de Nederlandse krijgsmacht zijn zulke cijfers niet bekend. Maar ons land heeft wel een traditie van dope en oorlog.
Langs de Weespertrekvaart in Amsterdam stond tot begin jaren zestig de Nederlandsche Cocaïne Fabriek &#8211; destijds de grootste productieplaats van coke ter wereld. Zijn grootste winst maakte de fabriek tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen de strijdende partijen grote hoeveelheden coke uit het neutrale Nederland importeerden om de aanvalslust van hun soldaten te bevorderen. Dit najaar verschijnt er een boek over, van de schrijfster Connie Braam.
Nóg een staaltje hypocrisie: de politieke ophef rond het invriezen van eicellen door het AMC. De christelijke partijen CDA en ChristenUnie waren er als de kippen bij om deze medisch-ethische noviteit voor single vrouwen met een latente kinderwens te veroordelen. &#8216;Tegennatuurlijk,&#8217; noemde CDA-Kamerlid Janneke Schermers het voornemen van het Amsterdamse ziekenhuis om vrouwen de kans te geven tot hun vijftigste levensjaar zwanger te worden. Maar hoezo tegennatuurlijk? Wie de Bijbel openslaat, stuit in Genesis 17 meteen op de volgende passage: &#8216;Toen viel Abraham op zijn aangezicht, en hij lachte; en hij zei in zijn hart: (&#8230;) zal Sara, die negentig jaren oud is, baren? (&#8230;) En God zei: Voorwaar, Sara, uw huisvrouw, zal u een zoon baren, en gij zult zijn naam noemen Izaak.&#8217; Daarmee vergeleken was zelfs Maria del Carmen Bousada de Lara, die in 2006 op haar zesenzestigste een tweeling kreeg en afgelopen week overleed, een jong ding. (TN)
Franse lijdensweg
Geen televisieavond gaat voorbij zonder wielrenner Kenny van Hummel die zijn belevenissen in de Tour de France toelicht. De goedlachse sprinter van de Skil-Shimano-ploeg staat laatste in het algemeen klassement. Nu Robert Gesink is uitgevallen en Laurens ten Dam- de hoogst genoteerde landgenoot &#8211; met moeite in de topvijftig staat, is de Franse lijdensweg van Betuwenaar van Hummel het meest opwindende Neerlands wielernieuws in bange dagen. Afgelopen donderdag pakte zelfs de New York Times uit met een groot interview. Van Hummel toont zich een echte klasbak. &#8216;Ik heb in totaal twee uur langer gereden dan de klassementsleiders. Dus, misschien, laat dat zien dat ik, misschien, in mijn hoofd wel erg sterk ben.&#8217; Zijn doel is om deze Tour uit te fietsen, al was het maar vanwege de media-aandacht. &#8216;Als ik afstap, dan zal ik in alle kranten staan, zal iedereen het weten en dat zou echt verschrikkelijk zijn.&#8217; (MM)
President Blairs
Ooit interviewde de komiek Sacha Baron Cohen, in zijn hoedanigheid van Ali G., een Britse Labour-politicus. De slotvraag was een gewiekste combinatie van brutaliteit en onnozelheid: &#8216;Tell me, is President Blairs a donk?&#8217; (Is president Blairs een eikel?) Baron Cohen blijkt er nu helemaal niet zo ver naast te zitten. De oud-premier van Groot-Brittannië zou straks wel degelijk president kunnen worden. Van Europa welteverstaan. Mocht het Verdrag van Lissabon binnenkort worden geratificeerd, dan ontstaat er een nieuw ambt: permanent voorzitter van de Europese Raad. En voor die positie, zo werd afgelopen week bekend, schuift de Britse regering Tony Blair naar voren. Dat belooft nog wat, die voorspellende gaven van Baron Cohen. In Brüno, zijn nieuwe film, slaagt de acteur er als Oostenrijkse übernicht in de Israëliërs en Palestijnen bij elkaar te brengen door te hameren op hun gezamenlijke liefde voor hummus. En wie is de EU-gezant voor het Midden-Oosten? Inderdaad: president Blairs. (TN)
34 doden
Hoeveel doden zijn er in Iran gevallen sinds het uitbreken van de onlusten na de verkiezingen? Twintig, zegt Teheran, maar dat aantal wordt algemeen als te laag beschouwd. De International Campaign for Human Rights in Iran (ICHRI) komt tot minstens vierendertig. Medewerkers zijn alle ziekenhuizen en mortuaria afgegaan in de steden waar grote demonstraties hebben plaatsgevonden en hebben daar de lijken geteld. Maar het aantal doden zou nog verder kunnen oplopen. Een paar families die niet bang zijn om te praten hebben aan de ICHRI vertelt dat ze in hun zoektocht naar hun verdwenen geliefden in een koelhuis buiten Teheran terechtkwamen, waar ze &#8216;stapels met honderden lijken&#8217; hebben zien liggen. Ook zijn er families die van de autoriteiten stapels foto&#8217;s hebben moeten bekijken om hun overleden zoon of dochter te kunnen identificeren. (HEB)

Harm Ede Botje

Thijs Niemantsverdriet