<div class="lead">
De illegale Linda Owusu wil haar 10-jarige zoon Phillip terug. Maar dat gaat zomaar niet, vindt de jeugdinstelling Samen Veilig. Nu dreigt ze te worden uitgezet en voorgoed van haar jongen te worden gescheiden.
</div>
Linda Owusu ontvangt me in het appartement van haar zus, in Amsterdam Zuid-Oost, vlak bij station Holendrecht. In de woonkamer hangen overal foto’s van haar zoon Phillip; als baby, als peuter, op zijn eerste schooldag. Op haar schoot heeft Owusu haar drie jarige dochter Denitra. Een vrolijk kind dat Nederlandse woordjes brabbelt en het regelmatig uitschatert van plezier. Een goede moeder zou je zeggen, maar toch mag Owusu haar tienjarige zoon maar een keer in de zes weken zien.
En binnenkort misschien wel nooit meer.
Want Owusu is illegaal en uitgeprocedeerd. Haar laatste hoop is een gang naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Maar de kans bestaat dat de Dienst Terugkeer en Vertrek de uitkomst van die zaak niet afwacht, en binnenkort al bij haar op de stoep staat. ‘In 2005 ben ik ook al een keer uitgezet naar Ghana,’ zegt ze. ‘Ik was toen net van Phillip bevallen en moest hem achterlaten. Hoe ik ook heb gesmeekt, hij mocht niet mee. Jarenlang heb ik geprobeerd terug te komen, maar dat lukte pas in 2010. Nu zie ik Phillip maar af en toe. Ik houd van hem, hij is mijn kind. Eén ding weet ik zeker: ik ga niet terug zonder hem.’
Advocaten Inger Hagg en Joyce van Koesveld noemen wat Owusu overkomt ‘onmenselijk’, en maken vooral de jeugdbeschermingsorganisatie Samen Veilig Midden Nederland in Almere zware verwijten. Waarom is niet veel meer geïnvesteerd in de relatie tussen moeder en kind, zo vragen ze zich af. ‘Je zou er van uit moeten gaan dat een kind altijd beter af is bij zijn eigen ouders, maar door Samen Veilig is vanaf het begin het standpunt ingenomen dat Phillip beter af zou zijn in een pleeggezin. Onbegrijpelijk. Daarbij komt dat Samen Veilig de volledige verantwoordelijkheid voor de huidige situatie bij de moeder lijkt te leggen,’ zegt Koesveld. Afgelopen week is door de advocaten tegen de gezinsvoogd van Samen Veilig, die de belangen van Phillip behartigt, door de advocaten een klachtprocedure ingesteld. ‘Ik vind dat de inzet moet zijn dat een kind bij zijn moeder opgroeit,’ zegt advocaat Hagg. ‘En niet consequent de moeder afserveren, bekritiseren en haar op geen enkele manier de helpende hand bieden.’
Phillip werd geboren op 14 november 2004. Twee maanden later (!) werd Linda Owusu in vreemdelingenbewaring gesteld omdat ze illegaal in Nederland was. ‘Ik heb toen tegen de politie gezegd dat ik een kleine baby had, dat ik net was bevallen en dat ik dus niet weg kon uit Nederland. Maar daar werd niet naar geluisterd, ik ben op het vliegtuig naar Ghana gezet, zonder kind.’ Op dat moment was Linda nog niet totaal wanhopig. Ze hoopte snel terug te kunnen door een beroep te doen op het recht op een familieleven, dat in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens is gegarandeerd.
Maar – en dat was een zware tegenvaller – de vader van Phillip gaf niet thuis. &#8216;Waarschijnlijk had hij een andere vriendin.&#8217; Hij reageerde niet op telefoontjes, wilde opeens niet meewerken met de advocaat, van een mogelijk familieleven was niets meer over, en dus zat de kersverse moeder vast in Ghana. ‘Ik kon geen visum krijgen om terug te keren naar Nederland, ondanks herhaalde pogingen daartoe.’ Ondertussen ging de kleine Phillip van hand tot hand. Hij woonde een tijdje bij Linda’s zus, daarna bij een volwassen dochter van Philips vader uit een eerdere relatie en in 2007 – Phillip was toen twee jaar oud – kwam hij onder toezicht van het toenmalige bureau Jeugdzorg en belandde in een pleeggezin.
<q class="pull-left">Phillip herkende me omdat hij vaak foto’s van me had gezien. Maar verder niet.</q>
Op 13 juli 2010 keerde Linda Owusu terug naar Nederland, na jaren sparen en eindeloos wachten op een visum, vastbesloten het moederschap weer op zich te nemen en desnoods met haar zoontje terug te keren naar Ghana. Maar dat bleek niet gemakkelijk: ‘De pleegmoeder zei meteen dat ze niets met mij te maken wilde hebben. Ik zag hem voor de eerste keer weer op een kinderfeestje, dat was georganiseerd voor de halfzus van Phillip. Hij herkende me omdat hij vaak foto’s van me had gezien. Maar verder niet. Hij was verlegen. Ik sloot hem in me armen en geknuffeld. Maar dat viel niet goed.’
Bij het toenmalige Bureau Jeugdzorg waren ze er al vrij snel uit: omgang met zijn moeder was is niet in het belang van Phillip, omdat ze al zo lang weg was uit Nederland. Het ‘intensief opbouwen van een contact met moeder’ achtte de gezinsvoogd niet in het belang van Phillip. ‘Het perspectief ligt in het pleeggezin waar hij verder zal opgroeien’. Maar daar ging het mis. In de zomer van 2014 bleken de spanningen in het pleeggezin hoog op te lopen en werd Phillip halsoverkop uit huis geplaatst. Een korte tijd bracht bij door in een gezinsvervangende instelling. Inmiddels verblijft hij bij een nieuw pleeggezin, op een adres dat niet bij de moeder bekend is. ‘Wij waren stomverbaasd dat Phillip opeens weg bleek te zijn bij zijn pleeggezin, terwijl het allemaal zou goed zou gaan,’ zegt advocaat Hagg. ‘Wat ons teleurstelde is dat op het moment van de crisis de moeder op geen enkele manier in beeld was om alsnog voor Phillip te gaan zorgen.’
In maart 2013 beviel Linda Owusu van een dochterje, Denitra, dat door de vader wordt erkend, zonder dat hij bij moeder en kind gaat wonen. Als Owusu een verzoek indient voor een verblijfsvergunning, om bij haar twee kinderen te zijn, wordt dat afgewezen. De rechter oordeelde dat een omgang van een keer in de zes weken met Phillip te weinig is om te spreken van een familieleven (in de zin van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens).
<figure id="post-310843 media-310843" class="align-center"></figure>
<figure id="post-310845 media-310845" class="align-center"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2015/12/thumb_IMG_0622_1024.jpg" alt="" /><figcaption>Linda en Denitra in de keuken van het appartement van Linda&#8217;s zus. Foto: Daan Steinebach</figcaption></figure>
En zo belandde Linda Owusu in een Kafkaëske situatie: ze mag haar kind maar één keer in de zes weken zien, bouwt daarom geen familieband met hem op, waardoor er geen grond is om hier in Nederland te mogen blijven. Verzoeken van de advocaat aan jeugdinstelling Samen Veilig, om in het belang van Phillip bij de Immigratie en Naturalisatie Dienst een pleidooi te doen om zijn moeder hier te laten blijven, haalden niets uit. Advocaat Koesveld begrijpt er niets van: ‘Als jeugdinstelling zou je volgens mij blij moeten zijn als een moeder uit Ghana terugkeert en per sé bij haar kind wil zijn. Natuurlijk, het is moeilijk, de taalbarrière, Phillip heeft al zoveel meegemaakt, het duurt even voordat de moeder-kind band zich herstelt, dat kost veel tijd en energie, maar het kán.’
Wat de zaak helemaal vreemd maakt, is dat de rechter in de voogdijzaak bepaalde dat op het moment dat Phillip in zijn nieuwe gezin zou zijn ‘ingegroeid’, de omgangsregeling diende te worden verruimd. Én dat er een andere gezinsvoogd zou moeten aangesteld. Niet de huidige, waarmee Owusu én de advocaten grote problemen hebben. De uitspraak van de rechter was in december 2014 en nu, een jaar later, is er niets veranderd. Verzoeken hiertoe zijn niet beantwoord.
Linda Owusu blijft ondanks alles strijdbaar. ‘Ik blijf vechten voor Phillip’.
<div class="info-box">
<h5>Reactie van Samen Veilig:</h5>
Samen Veilig Midden-Nederland heeft het volledige gezag over het betreffende kind en handelt in het belang van dit kind en alle andere kinderen waar wij gezag over hebben. In deze zaak gaat het vooral om de verblijfsvergunning van moeder, hier heeft Samen Veilig Midden-Nederland geen bemoeienis mee, dat is een zaak van de IND. Wel heeft de advocaat van de moeder getracht Samen Veilig Midden-Nederland uit de voogdij te zetten, wat de rechter niet heeft gehonoreerd. Samen Veilig Midden-Nederland wil optimale openheid en transparantie verschaffen in dit soort zaken, voor zo het de privacy en verdere belangen van het betrokken kind niet schaadt.
</div>

Gerelateerd