Reportage / Wasteland
Het is er kil en het regent hard. Op het duistere industrieterrein rennen wat mensen voorbij in joggingbroek of regenjas. De inhoud van een touringcar strompelt op metershoge hakken door de plassen naar de entree. Vooralsnog geen spoor van sexy. Of toch, een man in doorweekte poncho drukt een zakje in m’n hand: ‘Hier, bitch!’ Het zijn tientallen flyers van feesten die Kinky Dreams, Xtra Large, Close2Heaven en Scandal de Luxe heten.
In minuscuul rokje van piepend plastic en half ontbloot bovenlijf sprint ik naar de ingang. Klaar voor een nachtje participerende journalistiek in het Sodom en Gomorra van de Amsterdamse Hemkade. Het voelt een beetje als zondigen met voorbedachte rade. Als de stiekeme seks van vroeger in de krappe toiletten van de middelbare school.
Wasteland was een van de eerste kinky feesten die de stap van underground naar mainstream maakte. Ontstaan in de Amsterdamse homoscene, maar nadrukkelijk toegankelijk voor iedereen die wil en durft. Inmiddels is de concurrentie enorm. Want fetisj, de overheersende kledingstijl op dit soort feesten, is in de mode. Porno is niet langer veroordeeld tot de vunzige verborgen hoekjes van de samenleving, maar kan zich tegenwoordig overal vrijelijk manifesteren. Seks als trendy tijdverdrijf. Niet langer alleen op dvd of websites (die hebben juist te maken met respectievelijk terugslag en stagnatie), maar gezellig met elkaar.
Onder het motto why not? trekken busladingen nieuwsgierigen naar het feest. Een lange rij bezoekers staat te schuifelen bij de ingang. Er wordt gelachen en gestript: joggingbroeken en regenjassen worden in tassen gemoffeld, glimmende setjes komen tevoorschijn.
De dresscode op Wasteland is strikt: latex, leder, uniform, gothic of naakt, zo staat te lezen op de website. Een vrije vertaling voor de leken: als het maar glimt, glibbert of drilt (liefst alledrie) mag het binnen. Billen, borsten en piemels in alle soorten en maten wandelen voorbij. Sommige bezoekers hebben zich volgens een thema of een specifieke fetisj uitgedost. SM-stijl: kettingen, boeien, beulskap. Ook de medische fetisj doet het goed: van verpleegsters in strakke witte rokjes met subtiele rode kruisjes op hun blote borsten tot chirurgen in groene tenues met functionele uitsparing in het kruis.
Twee grote vaginavormige deuropeningen geven toegang tot het feest. Maar eerst moeten de zogenaamde doorbitches hun goedkeuring geven. Drie quasi-strenge quasi-politieagentes checken in hun strakke zilveren jurkjes of de gasten wel uitgekleed genoeg zijn. Een subtiel zweepslagje tegen de billen is een go. Bij een van hen zie ik een zwangere buik onder het glitterjurkje. Toch een kleine schok: ook doorbitches krijgen baby’s.
De gemiddelde gast noch de extravagante doorbitches zijn te beroerd om te poseren voor de camera. Graag, zelfs! En dan meteen, hup, die geile modus in: mond half open, tong eruit, handen op elkaars billen of een leuke schijnpijpbeweging. Iedereen hier heeft genoeg pornofilms gezien om te weten hoe het ‘hoort’. Strike the pornopose!
Hollands gezellig
In de media is de toon al jaren geleden gezet: Wasteland is een happening voor freaks, een plek voor excessen. Auteur Tommy Wieringa bezocht het feest een half jaar geleden. Onder het motto ‘Doe in Duitsland als de Duitsers’ gaf hij zich helemaal over aan de ‘duisternis van grenzeloze mogelijkheden’. In zijn essaybundel De dynamica van de begeerte (2007) beschrijft hij het wilde feest van de zinnen waar ‘duizenden mensen kwamen voor hun specifieke vorm van genot’.
Daar is in de centrale dansruimte opvallend weinig van te merken. Aan de bar groet en zoent iedereen elkaar als in de kroeg. ‘Johnny, nog een biertje?’ Een gespierde man in opengewerkte string met een beulskap van metalen kralen om zijn hoofd, knikt. ‘Lekker!’ De door Wier­inga beschreven prachtige, glanzende lichamen zie ik nauwelijks. Wat overheerst, zijn bierbuiken in spandex ondergoed, hangborsten in latex korset. Maar fotomodel of niet, er wordt naar hartelust gekeken en bekeken. En boven alles blijkt het Hollands gezellig.
Misschien kijk ik op de verkeerde plekken. Ik wurm me een weg naar donkerder krochten. In een kamertje achter de dansvloer staat een rij sofa’s. Bezoekers hangen daas over het nepleer. Een man kijkt me aan, het zwarte latex broekje strak om de ballen, een zwijgende vrouw in half open korset op zijn knieën. ‘Ik kom hier al dertien jaar,’ vertelt hij. ‘De sfeer is nog steeds bijzonder. Weet je, hier kun je tenminste écht vrij zijn!’ De woorden zijn z’n mond nog niet uit, of hij haalt een borst uit het korset op zijn schoot en begint fanatiek te zuigen.
Ik wandel verder langs een jazzy champagnebar waar een clown liedjes zingt achter een elektrische piano. Op naar de darkroom waar de ‘echte’ anarchie heerst. ‘It’s over here!’ schreeuwt een matroos enthousiast. Ik wandel met hem het gangetje in. Aan de zijkant staan twee kooien met daarin copulerende bezoekers. Het gangetje leidt naar een kleine, aangebouwde tent. Het is er fris. Een vrouw met ronde billen staat tegen een zwart kruis aangedrukt terwijl een grijzende man in zwart leder haar er met de zweep van langs geeft. Pets! Pets!
Niemand let erop. Alle aandacht gaat op dit moment naar het hokje waar een vrouw op een SM-bank ligt, benen wijd in de beugels. Denk het latex weg, het puppyhalsbandje en de ultrahoge hakken en daar ligt je tante. Geen gestroomlijnd pornografisch lichaam, maar een gewoon winkel-en-werk-lijf. Om haar heen: tien potige kerels. De ene helft houdt zich bezig met likken, zuigen en binnendringen op elke mogelijke wijze, in elke mogelijke opening. De andere helft kijkt toe. Het zijn vreemde, apathische blikken. Alsof dit alles niet voor hun ogen gebeurt, maar op een televisiescherm. In het hokje ernaast is een mannelijk pijptriootje bezig en neemt een halfnaakte Goliath zijn meisje tegen de springbok aan. In de verte dreunt housemuziek. Dichterbij het repetitieve gepets. Pets! Pets! Fijne regendruppels wurmen zich hier en daar tussen de stukken plastic zeil. Alsof de ‘echte’ buitenwereld in deze droomwerkelijkheid naar binnen wil sijpelen.
Carnaval van porno
Want wat hier ook gebeurt, ‘echt’ wil het maar niet worden. Wat je ook ziet, het is allemaal show, een spel. Even ‘echt’ en even nep als de elektrische pianomuziek van die clown in de champagnebar. Wat me nog het meest verbaast, is hoe snel de overdosis piemels, borsten en billen went. De ‘vrije’ kledingstijl is dan ook geen schokkende aangelegenheid, maar een nieuwe afspraak waar iedereen zich, onder toezicht van de doorbitches, keurig aan houdt.
Iedereen is respectvol naar elkaar, iedereen stelt zich als een brave burger op. Hoezo: geen normen en waarden? Hoezo, om het met Wieringa te zeggen, ‘de trechtervormige hel’ en ‘ontregeling van alle zintuigen’? De regels zijn helder en het verlangen wordt hier juist uitzonderlijk gekanaliseerd. Er zijn zitjes voor hen die geneukt willen worden, kruisvormige SM-werktuigen voor hen die ervan langs willen krijgen, je kunt zweepjes kopen en je struikelt zowat over de gratis condooms. Steeds dezelfde voorspelbare scenario’s spelen zich af. Hoe obsceen ze ook mogen zijn, voor de MTV-generatie, waar ondergetekende deel van uitmaakt, zijn het stereotiepen. Wasteland is een feest van clichés, een carnaval van porno. Maar dan beschaafder dan het Limburgse equivalent vaak is. Ja, er wordt geneukt. Ja, er wordt gelikt, gepijpt, geslagen en zelfs gesneden. Maar: het ligt allemaal in de lijn der verwachting. Van tevoren bedacht en gepland. En of het dan nog zo opwindend is?
Ik zijg om vijf uur ’s ochtend neer op het neppluche van de champagnebar. Ontnuchterd. Niks geen ‘uiterste grens van de begeerte’, niks geen ‘kleine dood’. Ik denk aan de stiekeme seks van vroeger in die veel te krappe toiletten van de middelbare school. Toen kon je nog betrapt worden. Niets saaier dan een Duitser in Duitsland. Toch?
Danielle en Courtney, 7 jaar samen, 2 kinderen
Zij: 34, verpleegster in de thuiszorg
Hij: 44, kok in een zorginstelling voor bejaarden
Courtney: ‘Na vier jaar op een vreselijk steriele locatie is Wasteland weer waar het hoort te zijn. De sfeer hier is warmer, romantischer. En ik heb het gevoel dat er weer meer echte bezoekers rondlopen. Natuurlijk lopen er ook rond die snel een zwart glimmend broekje hebben gekocht om hier rond te kunnen neuzen. Maar de doorbitches zijn streng en de meeste mensen doen er moeite voor om er goed uit te zien. Fetisj is dan ook meer dan een kostuumpje aantrekken: fetisj is een “way of life”. De sfeer op dit soort feesten is vrij, open en superrelaxed. Je kunt seks hebben, je hoeft niet. Persoonlijk vind ik seks hier nogal onhandig met al die krappe, donkere hoekjes. Als wij iets leuks zien, dan nemen we het liever mee naar huis.’
‘Ik heb wel eens een stripact gedaan. Als Blade, de vampier tussen goed en kwaad. Ja, het is een dubbelleven. Overdag zijn we druk in de weer met de kinderen: werken, school, slapen. Maar zo nu en dan maken we dit uitstapje. Op mijn werk weten ze er niets van. Ze zouden me voor gek verklaren.’
Danielle: ‘Soms hoor ik collega’s in de zorg neerbuigend praten over seksfeesten en parenclubs. Alsof het iets vreselijks is. Dan aarzel ik of ik iets moet zeggen. Maar ik zwijg. Mensen zijn vaak kortzichtig en hypocriet. Dat bleek vorige week maar weer: ik liep op een parenclub mijn bovenbuurvrouw tegen het lijf. Ze begon meteen een heel verhaal af te steken: “Dit is onze eerste keer, mijn man en ik doen dit eigenlijk nooit.” Maar dat was nergens voor nodig. Het is toch niets om je voor te schamen?’
Courtney: ‘De media geven een veel te eenzijdig beeld van de Wasteland-scene. De focus ligt altijd op Jan Modaal. Maar er komt hier van alles: van agent tot advocaat. Mensen zijn vaak achterbaks over hun lusten. Al die mannen op het strand die vanachter hun getinte zonnebrilglaasjes topless vrouwen zitten te bekijken. Zet toch je bril af en laat zien dat je kijkt! Hier kan dat gewoon.
Veilige of onveilige seks; dat blijft de verantwoordelijkheid van de bezoekers zelf. Er zijn altijd bezoekers die te dronken of wat dan ook zijn, iets vangen en hun hoofd er niet bijhouden. Daar doe ik niet aan. Waar ik me aan stoor, zijn de steeds jongere bezoekers. Kids van een jaar of achttien hebben nog geen idee waar ze staan in het leven; die kunnen hier beter wegblijven en iets anders zoeken. Kijk, ik ben vierenveertig en voor mij is dit een avontuurlijk uitje. Maar als je hier al zo jong mee begint, wat moet je dan op je veertigste? Het leven wordt saai, hoor!’
Agaath en menno, 4 kinderen
Zij: 41, verkoopster in de Bijenkorf
Hij: 41, vertegenwoordiger
Agaath: ‘Anderhalf jaar geleden werden we geïntroduceerd in de fetisjscene. Vrienden van ons vertelden erover. Eerst wilde ik er niets mee te maken hebben. Maar na gesprekken met mijn man, wij praten nogal veel, besloten we het toch een keertje te proberen. In het begin voelt het raar. Dan zie je een stel binnenkomen waarvan de man onderdanig op zijn knieën achter de vrouw aanzit met een asbakje in de hand. Of je ziet mannen verkleed als vrouw die hakken dragen waar ik nog niet eens op zou durven lopen. Maar als je één keer de sfeer geproefd hebt, wil je er vaker naartoe.’
Menno: ‘Fetisj is erotiek met een knipoog. Je ziet een boel, maar niet alles. Je kunt hier ongestoord jezelf zijn. Dat is ook goed voor dat stukje zelfvertrouwen naar elkaar toe. Ook de wat oudere mensen lopen in fetisj, zonder schroom. Dan denk je: als zij dat kunnen, waarom ik niet? Onze relatie vaart er wel bij.’
Agaath: ‘In het begin was ik bang om op te vallen. Ik kleedde me zo onopvallend mogelijk. Maar na een paar feesten durf je steeds meer. Dat rubber is heerlijk om te dragen en verschrikkelijk mooi. Het spel van kijken en bekeken worden dat hier openlijk wordt gespeeld, is opwindend. Al gebeuren er op Wasteland ook dingen waarvan ik denk: is dit nou nodig? Daarnet zag ik nog een mollig naakt meisje liggen, ze zal een kilootje of negentig zijn, de benen wijd open. Haaks over haar heen lag een man die zijn arm tot zijn elleboog kwijt was, als je begrijpt wat ik bedoel. Dat hoef ik niet te zien.’
Menno: ‘Iedereen is vrij om in een donker hoekje te doen wat hij fijn vindt. Ik heb er geen last van, het draagt bij aan het spannende sfeertje.’
Agaath: ‘Het fijnste aan Wasteland is de relaxte sfeer. Laat ik het zo zeggen: als vrouw alleen voel ik me veiliger op een fetisjparty dan in de gemiddelde discotheek waar er ongevraagd in je billen wordt geknepen. Hier heerst respect voor elkaar. Koppels hebben vaak heldere afspraken met elkaar gemaakt over wat ze wel en niet willen.
Feesten als Wasteland zijn van alle tijden. De zogenaamde pornoficering van de maatschappij is nauwelijks aan de hand. Mensen hebben altijd van dit soort feesten genoten, alleen treden ze er nu mee in de openbaarheid. Het is minder stiekem en eerlijker: je kunt laten zien wie je bent.’
Heino en Robert, broers
Hij: 34, hypotheker
Hij: (wil niet herkenbaar op de foto), 25, diplomaat
Heino: ‘Ja, het is hier best leuk. Maar ik heb het allemaal wel vaker gezien. Ik kom hier al zeven jaar en dan wordt het toch wat gewoontjes. Het is zeker een trend, dit soort feesten. Er worden er steeds meer georganiseerd. Iedereen wil een graantje meepikken van de centen.
Ik kom niet naar Wasteland om te participeren, maar om een stelletje idioten bij mekaar te zien. Het is toch te gek voor woorden, wat hier gebeurt? Ik zag net een man met vleeshaken door zijn rug heen bungelen aan een bungeekoord. Sorry, maar vier negers die over mijn vrouw heengaan, is voor mij niet de essentie van een goede relatie onderhouden. We gaan met z’n allen steeds een stapje verder. Ik vraag me wel eens af: waarheen?’
Robert: ‘Naar de verloedering van de mensheid! Ik vind het best bijzonder dat iedereen het hier met elkaar doet of wil doen. Ik vind het ergens opwindend, maar ook bijzonder smerig. Heino heeft me meegesleurd. Eigenlijk wil ik hier niet zijn, dit niet zien, maar aan de andere kant is dat ook wel lekker. Ik kan me voorstellen dat het voor sommige mensen een soort verslaving wordt.’
Heino: ‘Een paar edities geleden zag ik een vrouw die bloed bij zichzelf aftapte en het vervolgens opdronk en over zich heen spoot. Dat is toch gestoord? Het is hier een dierentuin. Gelukkig heeft het grootste deel van de bezoekers nog een greintje gezond verstand. Maar er is dus een kleine groep die niets liever wil dan een showtje opvoeren en bekeken worden.’
Robert: ‘Toch had ik het schokkender verwacht. Ik hoorde mensen daarnet dingen beschrijven die ik zelf niet gezien heb. Of ik heb niet goed gekeken, of de verhalen kloppen niet helemaal.’
Heino: ‘Nou, ik heb hier alles wel gezien, geloof ik. Voor mij hoeft een volgende Wasteland niet meer zo nodig. Ja, sommige bezoekers willen natuurlijk sterke verhalen vertellen en die vinden ze op een feest als Wasteland.’
Robert: ‘Maar ook die sterke verhalen gaan vervelen. Grenzen vervagen. Dingen die vroeger niet konden, raken geaccepteerd. Niemand kijkt meer op van een pilletje slikken voor het uitgaan. Misschien komen dit soort vrije periodes in de geschiedenis in golven. In de jaren zestig zaten ze ook collectief aan de drugs en deed iedereen het met elkaar. Toen was het zogezegd onder de noemer van liefde en vrede. Maar dat was volgens mij een slap excuus. Die mensen wilden ook gewoon klaarkomen. Daar draait het uiteindelijk om, toch?’
John en Patricia, 35 jaar samen, 2 kinderen
Zij: 54, onderwijskundige
Hij: 56, werkzaam in de medische sector
John: ‘In 1995, de eerste editie van Wasteland, was ik er al bij. In die beginjaren was het vooral een feest voor exhibitionisten, niet bijzonder seksgerelateerd. Langzamerhand ging het in de media gonzen als een feest waar veel kon. Toen raakte ineens de halve provincie geïnteresseerd. Oost-Groningen werd hier met busladingen gedropt. Allemaal gekleed in hetzelfde gladiatorenrokje kwamen ze op Wasteland sterke verhalen verzamelen om thuis te vertellen. Zonde, want fetisj is een vorm van expressie. Iedereen doet z’n best er apart uit te zien. Gelukkig zijn er nu minder pottenkijkers. Het oude sfeertje komt terug. Er heerst weer respect. Zoals de presentator net zei: als je vindt dat iemand er mooi uitziet: vertel het! Als je een outfit niks vindt: kop dicht!
Pas op latere leeftijd zijn mijn vrouw en ik heftig gaan stappen. De kinderen gingen het huis uit en wij zaten, bij wijze van spreken, achter de geraniums. Als je op die leeftijd naar een disco gaat, denkt iedereen dat je je kind komt ophalen, dus hebben we een parenclub geprobeerd. Daar ontmoetten we mensen uit de fetisjscene en het was meteen raak. Die stap heeft onze relatie schwung gegeven.
Ja, feesten als Wasteland staan in schril contrast met het dagelijkse leven. Maar dit is onze manier om de sores van thuis te vergeten. Wij zijn swingers. Al zal mijn vrouw misschien minder gauw seks hebben op een feest dan ik. Zij houdt meer van de thuissituatie. Ik hou niet van poep- en plasseks, maar verder heb ik alles meegemaakt. Dus grenzen hoef ik niet meer op te zoeken.
Ik leef in een kleine dorpsgemeenschap en niemand weet hiervan. Ik praat er niet over omdat de beeldvorming rond dit soort feesten scheef zit. Tommy Wieringa schreef onlangs een verhaal over Wasteland dat ik enorm gechargeerd vond. Ja, er heerst hier losbandigheid, maar het is zeker niet zo dat er tienduizend mensen op de dansvloer liggen te seksen. Het feit dat Wieringa het zo heeft ervaren, zegt volgens mij meer over hemzelf.
De pornoficering van de maatschappij is niet nieuw. Ik heb de flowerpowerperiode meegemaakt: ook een tijd van vrije, makkelijke seks. Maar de achtergrond was onschuldiger. In de zestiger jaren waren ze allemaal aan de wiet, nu zijn het harddrugs. Toen heerste er een knuffelsfeer die je nu alleen terugvindt op besloten fetisjfeesten. Daar krijg je nog echt het familiegevoel: van de tweehonderd mensen ken je er pakweg honderdtachtig. Sommige mensen komen er om seks te hebben, anderen zitten gewoon een avondje gezellig te lullen. Het merendeel van de bezoekers is bovenmodaal. Fetisj kost dan ook een paar centjes; de outfits zijn duur. En de lagere inkomens zijn meer buurtgericht of vieren carnaval. Daar hebben wij dan weer niets mee.’

Gerelateerd