Toen de mecenas Harry graaf Kessler in 1937 overleed was zijn geld op. Hij was te gul geweest, speciaal voor kunstenaars. Dat was maar één van zijn eigenschappen, een andere was dat hij een dagboekschrijver en chroniqueur van zijn tijd zonder weerga was, zoals een tentoonstelling in Berlijn laat zien. Dit jaar verschijnt het negende deel van zijn dagboek. Bij elkaar 15000 pagina’s scherpzinnige observaties.

Het is een passende locatie: om de hoek van de Brandenburger Tor, het brandpunt van internationaal treffen in Berlijn, is in het voormalige huis van de schilder Max Liebermann een tentoonstelling over Harry graaf Kessler, de kosmopoliet, Europeaan en man met vele eigenschappen die met zijn vijftienduizend pagina’s tellende dagboek niet alleen de chroniqueur van zijn tijd (1868-1937) was, maar er zelf ook aller intensiefst aan deel nam. Kessler was de uitgever, kunstverzamelaar, politicus, mecenas, diplomaat, museumdirecteur, vriend, schrijver en anti-fascist die op een...