Peter Verstegen en Shakespeare

Als in een Franse roman het Bois de Boulogne voorkomt, wat is daar dan de ideale vertaling van? Bos van Boulogne? Park bij Parijs? Of: Vondelpark? Voor dat laatste is iets te zeggen als de taak van de vertaler inhoudt dat hij de Nederlandse lezer dezelfde gevoelswaarde moet bieden als de Franse schrijver beoogde voor zijn publiek – dus een beroemd, bij iedere lezer bekend park. Franse termen als – pakweg – Place des Vosges, de Rhône, de Provence, roepen bij ons romantische of exotische associaties op die de oorspronkelijke schrijver helemaal niet incalculeerde als hij namen en termen gebruikte die voor hem en zijn lezers heel alledaags waren.

Niet alleen van land tot land, maar ook in de loop van de tijd treden dit soort verschuivingen op. Gangbare uitdrukkingen uit het verleden klinken ons al gauw vreemd in de oren. Vooral bij toneelteksten levert dat speciale problemen op. Daar moet de vertaler immers zowel de acteurs als het publiek...